Alþýðublaðið - 17.02.1934, Blaðsíða 3

LAUGARDAGINN 17. FEBR. 1934
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
aSgerða, því að ]>ar var ástandið
eftix hieimsstyrjöl'diina a.>gilegra ien
imokkurs staðar ajnmars staðax.
Allur þorxi alþýðu svalt bókstaf-
iega heilu hungri. Allar bjargú’
virtust hainnaðar. Á hverjum degi
vair boriinm til grafar mikill fjöldi
rniahma, er sállast hafð'i úr hungri
og 'volœði. Þannig skilaði auð-
vialdiið af sér horgiinmi í hendur
jafnaðiarmiamna.
Hvað hafa jafnaðarmenn að-
hafst.
Eitt áf fyrstu verkum jafnaðar-
(miainma, eftir áð þeir tóku við
biorgarstjórinimini, var að taka í
simax heindur yfirráö yfir öllum
sparisjóðum í borgiinmi. Með því
gat húin ráðið því að miklu,
hvenniig veltuféð var motað.*) Og
þar imeð gat bæjar.stjör:ntn reist
við atvinmuvegi borgarbúa.. Þá
voru spáhíssjóðirmir illa staddir
vegná gengishruns, en 1929 voru
þeir kornmir í það horf, að þeir
voru taldir iiruggustu Irankar i
Austurríki, og jafinvel1 burgeisarn!-
ir kusu heldur að geyma þar fé
sitt, siem þeir höfðu í velítu.
Nœsta verk jafuaharmanma var
áð bæta úr húsnæðisvandræðun-
um Leigaln var vægðarlaust lækk-
uð, húsmæðið skamtað og óþarfa-
húsimæði skattlögð. En. þetta
inægði auðvitað ekki. Borgám. lét
lfka byggja heil ný hverfi, svo að
árið 1930 höfðu verið bygðir yfiir
30 þúsumid verkamannainistaðir.
Þetta eru hæði stðriar sambygg-
ingar og smáhús. Húsin eru með
öMuro nútiðarþægimdum og mjög
glæsileg á að líta. Hverri sarni-
byggingu fylgir stór garður. Þar
eru lieikvellir fyrir börmjn, blóma-
og jurtagarðar o. s. frv. ibuð-
iiinar eru ekki sieldar, heldur
leijgðar. Húsaleiga fyrir vemjulega
verkamainniaíhúð var 1929 10 til
12 íísliemzkar krónur á mánuði.
Þ,á tók og borgin í sínar hend-
ur alliar járnbrautit, sporvagna
og almennings-strætisvagna í
borginmi.. Kolaliestir voru lagðar
niður, og rafmaginslestum og raf-
magnsvögnum komið upp í þieirria
stað. Brautakeríið var alt aukið
og eindurhætt. Þetta ásamt húsa-
bygginigumum. varð einnig tál stór-
fieldra atvinmubóta,
Sköla- og uppeldis-málin vom
erfiðust viðfangs. Þurri barna.nma,
eldri sem yngri var tærður af
laingvaramdi liungri og allls kornar
skorti, oig skóiamálin vofu öli
í glumdroða og ófrlemdarástamdi.
Jafniaðarmiienm rieistu nýja skóla,
emdmrhættu gömiu skólana og
löigleid'du skólaskyldu fyrir öW
börm á aidrimu'm 6 til 14 árla. Þeir
urðu lí'ka að breytia öllum kemslu-
aðferðum og víða að skifta um
kennara. Áður hafði öll keinsla
verið riekin. með úrieltu fyrirkomu-
lagi. Hún miðaðí öll að því að ala
upp ósjálfstæðan lýð, auðsveipa
vierkamemn og trúa þegna keisar-
ans. Ræjarstjórm jafnaðammamna
lét ieggja öllum skóJabörmum til
ókeypis bækur, ritfömg og máms-
■ áhöld. Öll b&m, sem að læknis-
dómi fengu ekki nægilegt fæði og
aðhlynningu í heimahúsum, fiengu
auk þess mat, klæði og skófatnað
*) Lesiendumir venðia að gæta
þiess, að Austunríki skiftist í 9
sambandsríki, sem hvert um sig
er. að iniokkriu líeyti. sjálfstætt.
Eitt þiessaria ríkjia er Vímarborg.
í skóliumuim. Við alla barmaskóla
voru íastir lækmar, siem litu
eftir börnunum bæði heima og í
skólumum.
Bæjarstjórinin kom og á jjarna-
og mæðra styrkjum, Hver koma
í Víin, ógift sem gift, sem ól barm
og lekki hafði mægilíegt fyrir sig
og það að leggja, fékk styrk og
ókeypis hjúkruin og umiömnun
liméðain húm lá á sæng og nokkurn
tíma fyrir og eftir. Ef koman vann
hjá öðrum, var barinið á barna-
heimili, meðan koman var að
heimaim. Ef hún hafðí barnið á
brjósti, fékk húm sérstakan styrk,
oig alilan þamn tíma, sem barnið
var í ómegð, hafði húm rétt til
ákveðins styrks með hverju barni,
ief tekjuimar hrukku ekki til
framfærslu.’ Og þetta var ekki
meilnm niðurlægjandi fátiækrastyrk-
ur, heldur framilag, sem hið opim-
bera lágði tii uppeldis böimunum.
Auk þess neisti borgarstjórnám
fjölda sjúkrabúsa og hressing-
arhæla fyrir börm og ehn fremur
barmabeimili fyrár mumaðarlaus og
vainrækt hörm. Þá kom hún og á
fót stofnumum, sem veittu mæðr-
um ókeypis aðstoð og alls komar
hjál'p og ráðieggiingar. Jafmaðar-
iimenin í1 Vim lögðu ákaflega mikla
rækt við að vanda sem bezt upp-
eldi liarnanna, hinnar nýju kyn-
sióðar, emda var töluvert ólí'kt
að horfa upp á látbragð bannamna
hjá verkamanmahústöðunum í
Víinarbiorg- og framferði umgdóms-
jilnis í fátiækrahvierfum. amnara stór-
borga. -
Eililaun lók og Íorglarstjórmin
upp eftir ákveðinum regium. Emn
fremiur kom húm upp e'Iliheimil-
um utan við borgima.
Svörtu öflin.
En þiessi afrek borgarstjórmar-
immar kostuðu fé, og það var tek-
ið úr vösuim þeir.ra, sem gátu
borgað. Og bo rgaraf 1 okkarnir þar
í liaindi höfðu það saimieiginlegt
við biorgarafliokka. ainmara landa,
að þeir mátu sirnn eigingjarma
auginablikshagmað meira en upp-
byggilmgu mamnúðiiegs þjóðjkipu-
liaigs. Ýmsir mienm úr öllum þrem'-
'ur b'O rgaraf lo k k un iiin tóku að
biása upp svartliðahrieyfiingu að
ítalskri fyrirmyirid. Þeir stofmuðu
víðs vegar félagsskap, hiö svo
nefnda Heimwehr, sem var stefnt
giegm jafmaðarmönnum. Þessi hel-
stefna hiefir mú um stund unnið'
sigur á jafnaðafmamnastjórninni
í Víin:a.rbiQrjg umdir. forystu kristi-
Isgra ;siósíla’istia‘. Jafinaðarmömnium
befir verið sópað burtu með öll-
rnm þeim hrylllilegustu morðtól-
um, sem grimm og þekkimgarlaus
eiginastétt hefir umriáð yfir. Himn
bæmrækmi, krdstilegi humdur, hefir
þiesisa diagiaina verið brúkaður til
þesis að steypa Vímarbiorg og ger-
völl’u Austurríki miður í svart-
mætti fasismaus: ■ vandaliskar'
blóðsúthielhinigar, dauðadóma,
henjgimgar, arðrán, örbirgð, hern-
aöarbrjálsemi og skoðanakúgun.
Þegair ég var í Víin sumiarið
1929, vair borgdin rauðskreytt fán-
um vierkamainma.. Nú er hún enn
rauðari í blóði þeirra. Öll þeirra
Imliku afinekl í þágu mieinmingár og
mammúðar verða um stund lögð
í rústiir, en þeir, sem eftir Iiifa,
enjgjast í kvalapíslum hiris ítalska
svartadauða.
Tiðskifti dagsins. I
Verulega gott saltkjöt á 60 aura
x/a kg. Góðar gulrófur, Valdar
danskar kartöflur á 8 kr. pokinn.
Alt sent heim. Barónsbúð, llverf-
isgötu 98, sími 1851.
Dívanac og skúhnr, nokk»
ar smáborð, servantar,
kommdðnr, ýmsar stærðir,
selst nsjðg ódýrt. Alt nýtt.
Eggert Jónssou, Ranð,arðr»
stig 5 A.
VerkaeaiBaföt.
Kaepnin gamlan kopar.
Vald. Poulsen,
Aðal
ndur
Slysavarnalélags ÍsKands
verðnr haldinn f kanpjiingssalnuni sannndaglnn 1S. p. m.
kl. 3 Vs sfðdegls.
Dagskrá:
1. Stjórnin gefnr skýrsln nm startsemf lélagsins á llðnn ári.
2. Eagðir fram endnrskoðaðir reikningar félagslns til sam-
pyktar.
3. Kosnir 5 menn i stjórn tll tveggja ára og 5 tll vara. Enn
fremur kosnir tveir endnrskoðendnr tll tveggja ára og
íyeir íii vara.
4. Tekin ákvðrðnn um bsrggingn bjðrgunarskátn fyrlr Faxa-
flóa.
5. Ýms önnup mðl er npp verða borln.
Stlórnin.
Klapparstíg 29.
Sími 3024.
Gamlir kvémhattar gerðir sem
nýir Einnig saumaðir nýir hattar
eftir pöntun. Vesturgötu 15 simi
1828.
Heimabakaðar kðkur alla daga
til 10 að kveldi. Vesturgötu 15.
Sími 1828.
il*tm*fe fáf imttffttti iittttt
iaajjai^ 34 Jbí i 1500 <Kegfcja««fc
Kaupið hina nauðsynlegu bók
^Kaldir réttir og smurt brauð“>
eftir Helgu Sigurðardóttur; þá
getið þér lagað sjálfar salötin ðg
smurða brauðið,
Brynjólfur Þoriáksson kennir
á orgel-harmoium og stilla píano.
Ljðsvalia-götu 18, sími 2918,
Pappirsvorar
og riffdng.
Við endurnýjum notaðan fatnað yðar og
ýmsanhúsbúnað, sem þess parf með, fijótt
vel og ódýrt — Talið við okkur eða simið.
Við sækjnm og sendum aftai, ef óskað er
Arshátfð samvinnumanna
verður haldin að Hótel Borg föstudaginn 23. febrúat og hefst með
borðhaidl kl. 7 V2 síðdegis
Til skemfunar verður:
Ræðuhöld, einsöngur (María Markan) og danz, Þátttakendur eru vin-
samlega beðnir að rita nöfn sín á lista, sem liggja frammi á þessum
stöðum: Kaupfélagi alþýð i á Vitastíg og Bræðraborgarstíg, Kaup-
félagi Reykjavíkur Bankastræti og Hótel Borg
f
I
I
I

HAsffasnavionstofan
Grettisgotu 13
1 og Hnsoagnasýningin
Laugavegi 6. Sími 4099
E
| tilkynna:
i
I
s VirAingarfyllst
j Þor stelnn Signrðsson
L
Þeir, sem purfa að kaapa Ms-
gogn í vor geta komist að beztam
kanpamápeim voruuti i yfirstandandi
máaanði. Talið viðéig mú peger. Það
er kanpandans hagnr. Hðfam og
smfiðam hásgðgn við allra hæfi.

i
i
i
I
i
i
i
i
í
i
i
nÍ