Alþýðublaðið - 14.03.1934, Blaðsíða 3

MIÐVIKUD. 14. MÁRZ 1934.
ALÞ'TÐUBLAÐIÐ
Námsbækur og próf.
Ríkisátgáfa skélabóka nanðsyaleg.
X Rðdd frá Vestur'ísfirðingnm>
----- Nl.
Ódyjmt námsbœkur, betrt bœkur.
Eu bækurnar aiga ekki að
varöa sá fjárhagslegur baggi á
foreldrum og aðstand'andum, að
möig bönn verði útundan með
bækur. Skólabækur barna öll
nánisárin munu nú n.ema ca. 70
krónum. Er þetta sá skylduskatt-
ur, sem mörgum foreldrum er
erfitt um að greiða. Mætti ætla,
að i'íki og fnæðslumálastjórn væri
ljúft að létta þessar byrðar og
breyta til batnaðar. En lausn
þessara mála verður vafalaust
heppifegust með
rJíisútgáfiu skólabóka.
1 Jafmaðarmannafélagi íslands
útgáfu væri falin nefnd manna,
sem valin væri af stjórii Sam-
bamds íslenzkTa barnakennara í
samráði við fræðslumálastj. Einn-
ig telur fundurinn sjálfsagt, að
rikisútgáfa sé á námsbókum hér-
aðs- og gagnfræða-skólía í land:
imu, og skorar fundurinn fast-
lega á þá rnenn, er að þeim skól-
um standa, að hefjast handa um
samtök í þá átt.“
Er vonandi, að skólamenn um
lamd alt og foreldrar taki nú
þegar kröftufega undir kröfur
þessaT. Mun þá málinu borgið
og alþingi ekki sjá sér fært að
svæfa málið í fjórða sinn.
BreytLng á skólakerfi landsins
er hið mesta nauðsynjamáL Hið
gamia skólakerfi er að liðast
sundur, — æskan vill ekki eiga
framtið sína undir þaki þess. —
En á rústum þess vilja nýskóla-
roenn reisa skólaheimili, þar sem
lífrænt starf skipi öndvegi, svo
að börnin sjálf finni takmark
með lífi sínu annað en að stand-
ast próf í sparðatinimgi um fLest
annað en það, sem þeim er nauð-
synlegt til líkamlegs og andlegs
þroskai.
Hiin heimskulegu próf eiga ekki
lengur að vera hæstiréttur í upp-
elidismálunum, enda munu þau
þoka, þegar ljósi nýja tímans hef-
ir verið beint yftir svið fræðslu-
málanna.
Gayirtár M. Magnúss.
Landsfnndnr bænda.
mun fyrst hafa verið vakin at-
hygli á nauðisyn þessa máls. Síð-
an hafa fuiltrúar Alþýðuflokksins
^ alþingi borið fram þrisvar sinn-
nm frumvarp um ríkisútgáfu
skclabóka. Einnig var þá ritað
um máliíð í Alþýðublaðið. Var í
frv. gert ráð fyrir því, aö ríkis-
útgáfan gæfi út skólabækur,.
laindabréf .veggmyndir og aðrar
skólamauðsynjar og &e!di med
ko;;.\n,-föarverðl En það mun láta
nærri, að bækurnar yrðu við það
öO—lOOo/o ódýrari 'en nú. Auk
þe;s mætti vænta, að frágangur
allur væri í bezta Lagi, svo siem
prontun, pappír, letur, band, píróf-
arlæliestur o. fl., sem oft hefir
verlð mjög lélegt áður.
Þingmenn Alþýðufl. fluttu
frumvarp þetta þing eftir þing,
en háttvirt alþingi sá sér ekki
fært að sveigja hér málum; í átt-
iinu betri. Og alþingi 1932 ,af-
greiðirr málið með þvílíku mátt-
heysi, viljalsysi og sinnuleysi, sem
hiti rökstudda dagskrá frámenta-
málanefnd n. d. ber með sér:
„f trausti þess, að stjóm
fræðslumálanna hlutist til um
þið, að skifti skólabóka eigi sér
ehki stað umfram það, sem þörf
kiefur, og að verð þeirra verði
srro lágt, sem unt er, tekur deild-
im, fyrir næsta mál á dagskrá.“
En það hefir ekki heyrst hljóð
úr homi frá háttvirtri fræðslu-
siálastjórn um þessi efni, og er
þess sízt að vænta, fyr en al-
þýða manria í landinu krefst
bneytimga á útgáfu bókanna. Starf
Alþýðuflokksins fyrir mál þetta
er nú farið að kalla fram há-
værar raddir. Hinn merkilegasti
stuðningur í þessu máli, sem
fram hefir komið nýlega, er á-
skorun til þings og stjórnar um
framgang þessa máls frá þing!-
og héraðs-málafundi í Vestur-Isa-
íjarðansýslu, sem haldinn var
upp úr áramótum. Sýnir áskorun
Jtessi skilning á starfi Alþýðu-
ilokksins og eindregið fylgi í
])essum málum. Áskorunin er á
])essa lieið:
„ping- 'Oig héraðs-málafundur
V'.-fsafjarðarsýslu skorar fastlega
á þing og stjórn að vinna með
alyöru að því, að hið allrafyrsta
verði tekin upp ríkisútgáfa náms-
bóka fyrir bamaskóla, til þess
að létt verði af þeirri óreiðu, sem
um þau mál ríkir nú, og al-
mienningi verði ekki íþyngt fjár-
hagsiega um kaup námsbóka.
Heppilegast telur fundurinn, að
eftirlit og umönnun slíkrar ríkis-
Annar landsfundur bænda
stendur yfir, og era þar rædd
ýms mál, L d.: Framleiðsla land-
búnaðarlns, afurðasala, eignar-
og umráðaréttur á jörðum, vaxta-
kjör landbúnaðarins, verðjöfnuð-
ur o. s. frv.
Alt eru þetta merkileg mál, og
veldur miklu hvemig með þau
er farið, og hvað leiðir af fundi
þessum.
Bændur eiga örðugt uppdráttar,
sem vonlegt er, og kvarta undan
skuldum og lágu verði fyrir bús-
afurðir. Aðstaða þeirra við bú-
skapinn er mjög misjöfn.
Bændafulltrúarnir, sem mæta á
þessum landsfundi, eru lítil sýnisi-
horn af þeim þriemur þjóðmála-
stefnum, sem mest hafa látið bún-
aðarmálin til sín taka hér á landi.
SenniLega endar fundur þessi á
þéttings átökum milli flokkanna,
um þessa bændafulltrúa. Fram-
sóknarflokkurinn styðzt við S. I.
S. Bændaflokkurinn við Búnaðar-
félag fslands og Kreppulánasjóð.
Sjálfstæðisflokkurinn er, sem
kunnugt er, saman settur af kaup-
sýslumcnnum, útgerðarmönnum,
embættismönnum og ríkustu
bændunum. það eru þeir, sem
búa á beztu jöTðunum, og þeir fá
mesta styrki til búnaðardns, vegna
þess, að þeir hafa bezta aðstöðiu
til þess að geta rekið búskapinn
með sæmilegum árangri, þdr hafa
n.fl. oft véltæk lönd og geta helzt
selt afurðir sinar með skaplegu
verði, og gert betri kaup en aðrir,
sem fátækari eru.
Bændurnir, sem búa á afskekt-
'um býlum og afdalakotum, eru
einyrkjar og einangraðir, reka
ránbúsltap á afurðaríru og örð-
ugu landi, ógirtu og óræktuðu,
húsakynnin eru hrörleg og lífs-
þægindi engin, aðdrættir örðugir
og veðrátta mislynd, þeir fá oft-
ast enga hjálp. Þá befir vantað
fé til' að ráðast í framkvæmdiri
'Þeir hafa ekkert gagnlegt veð
haft, til að fá lán út á. pessir
bændur fá enga styrki, og engar
eftirgjafir á skuldum. Þeir erfiða
í fátækt alla sína æfi og neyta sér
um þau iífsgæði, sem þeir veita
sér, sem fá styrki og ián, og
lifa þinnig á fé annara.
„Eignar- og umráða-réttur á
jörðum", sem þessi landsmá-la-
fundur bænda á að hafa til með-
ferðar, er mjög meriíilegt máll
Eins og nú hagar tii með bú-
skapinn, er ástæða til að athuga
vei, hvort vert er að búa á sum-
um þeim býlum, sen^ í bygð eru
talin. Á ég þar við afskekt býli
og kosta rír. Mér sýnist skyn-
samlegra að rækta landið og
fjölga býlunum, þar sem skilyrðin
eru betri til ræktunar og afuröa-
sciu. Búfróðir trúnaðarmenn rikis-
ins ættu að geTa tillögur um að
fjöiga þar býlum, sem skilyrði
eru til þess, og einnig ætti að
koma í veg fyrir, að lagt sé í
kostnað við að halda við örðug-
um af-dalabýlum og afskektum
rytjukotum.
Ríkið ætti að eignast þær jarð-
ir, sem era góðar bújarðir, -og
lent hafa í braskarahöndum, og
bankarnir auglýsa. Það verður
hvort sem er, að standa baká-
byrgð fyrir starfsemi bankanna).
13. marz 1934.
Kórmákw.
100 varalðgreBlamesD
teknir i London
EINKASKEYTI FRA FRÉTTA-
RITARA ALPÝÐU BLAÐSINS.
KAUPMANNAHÖFN í m-orguni.
Frá London er símað, að yfir
hundrað manns hafi verið reknir
úr varalögieglu Lundúnab-orgar.
Ástæðan- er talin vera eingöngu
sú, að þeir voru um leið meölim-
ir í fasistaflokki Sir Oswald
Mosley. STAMPEN. -
0SPEHT1R OT iF HNEFilEIXDM
BERLIN í morgun. (FO.)
í borginni Lille á Frakklandii.
urðu allmiklar óspektir við
hnefalleika í gær vegna þess, að
áhorfendum þótti.að dæmt hefði
verið ranglátlega milli keppendav
Gerðu áhorfendur árás á í-
þróttapallinn og bjuggust til að
ikveikj-a i honum, en þá tókst lög-
reglumanni einum að kveðja sér
hljóðs, og stakk hann upp á því,
að áhorfendur sjálfir skyldu
d-æma á milli keppenda. Var far-
ið að tillögu hans, og fyrri dóni-
urinn feidur úr gildi.
Bjfltingartilrann
bommúnlsta og fasista
í P ris
BERLfN. (FO.)
Franska blaðlð „TOeuvre‘i<
skýrir frá því, að í París hafi
komlst upp um tilraun til þess
að efna til borgarastyrjaldar, og
hafi, bæði kommúnistar og fas-
istar staðið að uppreistaráform1-
unum.
Á ráðherrafundi í Paris í gær,
segir blaðið, gáfu bæði hermála-
Dðnsk blðð,
sem koma með hverri ferð:
POLITIKEN
Hjemmet
111. Familie-Joumal
Sðndags B. T.
Dansk Familieblad
Kðbenhavnerinden
Tidens Kvinder
Aftenbladet (Söndag)
Vore Damer
Radiomagasinet
Idrætsbladet
Nord. Mönstertidende
N o vellemagasinet
Vikingen o. fl.
Ný blöð komu í gær.
Litil, snotur húseign
til sðlu.
Timhurhúsið nr. 6 við Þórsgötu
er til sölu nú þegar.
Stór og góð eignarlóð fylgir
Borgunarskilmálar þægilegir. Hús-
ið strax laust til ibúðar.
Semja ber við málaflm.
Oannav E. Benediktsson,
Bankastræti 7.
Símar 4033 og 3853.
ráðberra og innanrfkisráðherra
skýrslur um málið, og skýrðu frá
því, að alimiklar vopnabi.gðir
hafi verið gerðar upptækar.
5MAAUGLÝ5INGAR
ALÞÝÐllBLAflSINS
VmSKIFTI DAGSINN@.T.t
12 hænur til sölu í EskihlíÖ C.
DIVANAR og skúffur, nokkur
smáborð, servan'ar, kommóður,
ýmsar stærðix, sefst mjög ódýrt.
Alt nýtt Eggert Jónssion, Rauðar-
árstíg 5A.
HÚSNÆÐIDSKAST@fK
MAÐUR í FASTRI STÖÐU ósk-
ar eftir 2—3 herbergja íbúð 14.
maí. Tilboð sendist afgreiðslu
blaðsins m-erkt 400.
NÁH-KENSLA0i:h
BRYNJOLrUR ÞORLAkSSON
kennir á orgel-harmonium og
stillir piano. Ljósvalfagötu 18,
sími 2918.
HÚSNÆDI BÝÐSTfe:
Til leigu 14. maí: Ágæt kja.IT-
aTafbúð í nýtízku húsá í suð-aust-
urbænum: 4 herbergja, verð 130
kr. á mánuði. — Tiiboð merkt:
„Ágæt“ sendist afgr.
Pappírsvðrur
og ritfðng.
j-J-UlUtt*-
VerkamanflafSt.
Kaspnm gamlan kopar.
Vald. Poulsen,
Klapparstíg 20. Siml 3024.
mjða 6öð.
Ve zlnnfn K ðt & Fisknr,
simi 3828 og 4764.
SVEINAFÉI AG MÚRARA.
Framhalds-aðalfundur
verður haldinn fimtudaginn 15. þ. m. kl. 8,30 e. h.
i Varðarhúsinu. — — — Áríðandi mál á dagskrá.
STJÓRNIN.,
Diifanda-kaffið er ðrýsst.