Morgunblaðið - 29.01.1999, Page 8

Morgunblaðið - 29.01.1999, Page 8
8 B FÖSTUDAGUR 29. JANÚAR 1999 DAGLEGT LIF MORGUNBLAÐIÐ Hjónin Sigmundur Dýrfjörð og Berglind Guðbrandsdóttir hafa nú í nærfellt fímmtán ár verslað með te og kaffí í sérverslun sinni í miðbæ Reykja- víkur. Geir Svansson spjallaði við þau um te- og kaffimenningu á —--------------------- Islandi og hvernig hún hefur þróast. KAFFIMENNING á Is- landi hefur þróast hratt á undanförnum árum. Kaffi- hús sem áður mátti telja á fingrum annarrar handai- er nú nán- ast að finna á hverju götuhomi í höfuðborginni. Og á flestum stöðum landsbyggðarinnar er að finna eitt kaffihús eða fleiri. Mest er þó um vert, og kannski er það forsenda fyrir fjölgun kaffihúsa, hversu gæði kaffis- ins hafa aukist. Nú leika ítalskir straumar um kaffihús landsmanna og allmargir, kannski flestir, kunna að drekka expresso, cappuchino, cafe latte og jafnvel machiatto. Nær fímmtán ár eru nú liðin síðan Berglind Guðbrandsdóttir og Sig- mundur Dýrfjörð hófu að selja gæða te og kaffi í lausavigt, sem ekki hafði tíðkast í langan tima, úr búðarholu í kjallaranum á Barónsstíg 18 í Reykjavík. Verslunin þeirra var smá í sniðum og sú eina á þessu sviði, kaffihús enda fá og te, öðruvísi en í grisjum, ekki mikið notað af lands- mönnum. Nú hefur verslunin þeirra, Te og kaffi, flust tvisvar um set; í bakhús við Laugaveg 24 árið 1986 og nú, sumarið 1997, í glæsilega verslun með kafflhúsi að Laugavegi 27. Te- og kaffitrúboð Fyrir fimmtán árum vakti uppá- tæki þeirra hjóna athygli og var sér- kennilegt í augum margra. „Fólk hafði ekki mikla trú á þessu hjá okk- ur í upphafi," segir Berglind. Dag einn, á fyrstu dögum verslunarinnar, eftir að birst hafði frétt á baksíðu Þjóðviljans með fyrirsögninni „Te á íslandi", var Berglind við afgreiðslu þegar hurðinni var skyndilega hrundið upp. „í gættinni birtist kápuklædd kona með hatt á höfði. Morgunblaðið/Kristinn BERGLIND Guðbrandsdóttir og Sigmundur Dýríjörð í „krambúð" sinni á Laugavegi 27. Kaffi og te á persónulegum nótum Hún kallaði inn í búðina „kommún- istapakk", rauk út og skellti á eftir sér,“ segir Berglind og brosir. „Við höfum sjálfsagt þótt eitthvað hippa- leg á þessum árum,“ bætir Sigmund- ur við og kímir. En hvernig hvarflaði að Berglindi og Sigmundi að hefja te- og kaffítrú- boð meðal okkar kaffiskrælingjanna hér á Fróni? „Þetta byrjaði þannig að ég lærði matreiðslu og við fluttum til Svíþjóð- ar,“ segir Sigmundur. „Þar í landi, á kaffihúsum, kynntumst við te- og kaffimenningu í fyrsta sinn. Við urð- um fljótt áhugasöm og fórum brátt að kaupa kaffið óbrennt og brenna heima sjálf og laga kaffi á annan hátt en þá var vanalegt. Við byrjuðum líka að nota þessar ítölsku könnur, mokka-express, sem settar eru beint á helluna.“ Þegar þau svo fluttu heim 1984 sáu þau að hér vantaði mikið upp á í te- og kaffímenningu. „Þetta áhugamál okkar varð því til þess að við opnuð- um verslunina á Barónsstígnum, númer 18,“ segir Sigmundur. „Það sem við vorum kannski að gera var að bjóða te og kaffí á annan hátt og af mun meirigæðum en tíðkast hafði hér heima. A þessum tíma var þó nokkuð um Islendinga sem höfðu kynnst þessari menningu erlendis og sumh- létu senda sér te og kaffi hingað heim.“ ftalskir straumar „Til að byrja með buðum við 30-40 tegundir af tei og 4 tegundir af kaffi; KAFFIBAUNIR í lausavigt “PPágamia mátann Mynd eftir Thomas Vinterberg ^ 1V1 I i\ U Jir 1 Il\ L IVlVJÍVIO V 11\ 1 JIK Veislan pESTEN ALL'AR FJÖ.LSKYLDUR EIGA SIN LEYNDARMAL „...AhoRFANPÍNN VEUÐUR VITNI AD RAFMÖGNUÐU DRAM.Á MEÐ BLÖNDU AF SKEMMTILEGUM HIJMOR. Þ.ETTA E'R KVIKMVM) SEM L.-ÉTUR ENGAN ÓSNORTINN ★★★★ DV „EldFJÖRUGT EN..RAM.MBYGGILEGT DR.AM.A MEÐ RAUNSÆISVIRKNI, SKJÁLS-ANDIAF SNILLD GERENDAN NA.“ RÁS 2 ; „...MjöG sterk og áhrifarík OG SKRSTAKLEGA-ýel lhíkin...1* ; . ;. . ★★★ Mougunklabid „MeisTaralegt fjöeskyldudrama.“ The Guardian- ..Þessi mynd er-hueínlega kraftáverk.u Herai.d Tribune eina expresso-tegund, kolumbíu-, java- og santos-kaffi. Nú erum við með yfir 100 tegundir af tei og 20 tegundir af kaffi, þar af 5 expresso- tegundir. Þetta hefur því breyst gíf- urlega." Auk drykkjanna fluttu þau inn ítalskar kalfikönnur, sem flestir kaffiáhugmenn þekkja núorðið, auk annars sem heyrir til te- og kaffi- drykkju. Te- og kaffiverslunin gekk betur en á horfðist í upphafi og eftir aðeins tveggja ára starfsemi fluttist versl- unin í bakhúsið við Laugaveg 24 þar sem Sigmundur og Berglind innrétt- uðu verslun í gömlum krambúðarstíl. .Afgreiðslan átti að vera í svona „faktorsstíl“, á skjön við sjálfsaf- gi'eiðslu stórmai'kaða. Við vildum ná þessum persónulega tengslum; sýna kúnnanum teið eða baunirnar, leyfa honum að finna ilminn af telaufmu og velja síðan sjálfur. Búðin þótti óvenjuleg og skar sig dálítið úr í mið- bænum,“ segir Sigmundur. Eftir áratug í bakhúsinu var enn kominn tími til að stækka við sig. Þau hjónin gripu húsnæðið á Laugavegi 27 þegar það bauðst, innréttuðu í sama stíl og fluttu verslunina í ágúst 1997. Jafnframt opnuðu þau verslun í Suðui-veri. Eigin kaffibrennsla Auk verslananna tveggja hafa þau Berglind og Sigmundur rekið kaffi- brennslu í Hafnarfirði frá því 1987. „Við fórum að brenna kaffið sjálf fljótlega eftir að við fluttum á Lauga- veginn," segh' Sigmundur. „Við höfð- um fram að þeim tíma flutt kaffið inn frá lítilli kaffíbrennslu í Danmörku. En við vissum að til að gera þetta eins vel og kostur er þá þyrftum við að gera allt sjálf, frá grunni. Við keyptum okkur því lítinn kaffibrenn- ai'a og fórum að flytja inn hráefnið sjálf. Þarmeð höfðum við möguleika á því að brenna það dökkt eða Ijóst eftir þörfum og kynntumst í raun kafflnu miklu betur. Auk þess gátum við farið að velja kaffi á stærri mark- aði og bjóða upp á meira úrval.“ Sigmundur segir þau eiga trygga viðskiptavini sem hafi fylgt þeim al- veg fl-á Barónsstíg. „Fólk kemur hingað reglulega og kaupir sitt Kenya-kaffi eða Darjeeling-te. Hann Stynnir þama,“ segir Sigmundur og bendir á myndarlegan mann með six- pensara á höfði, „er búinn að drekka Keemun-te á morgnana síðan 1986. Alla morgna. Eins og margir þá hef- ur hann sitt grunnte en drekkur kannski Earl Grey eða Darjeeling þar á milli. Kannski síðdegis eða á sunnudögum. Margh' drekka Ceylon eða Keemun á morgnana en aðrar tegundir á daginn." Ódýrt kaffi óhollara Berglind segir að margir haldi sig við sínar tegundir. „Það er til fólk sem drekkur eingöngu annaðhvort te eða kaffi. En margir og flestir drekka hvort tveggja. Mai'gh' byrja til að mynda daginn á tei.“ Og Sigmundur bætir við: „Hún komst ágætlega að orði hún Auður Haralds í þessu sam- bandi: Munurinn á þeim sem byrja á kaffi og þeim sem byrja á tei er sá að þeim síðamefndu líður eins og þeim sé ýtt varlega af stað inn í amstur dagsins. Þeim sem drekka kaffið sitt er hins vegar sparkað af stað.“ Gæði kaffis skipta höfuðmáli að mati þeirra hjóna. „Það er betra að drekka einn bolla af góðu kaffi og vatn á milli en að drekka marga bolla af ódýru kaffi,“ segir Sigmundur. „Ódýrt kaffi er kaffínríkara en gott kaffí. Robusta-kaffí sem notað er í iðnaðarkaffi er mun kaffínríkara en arabica-kaffi og óhollara. Og þú færð frekar brjóstsviða af ódýru kaffi,“ bætir Berg- lind við. Hún bendir á að þó sumum þyki sælkera- kaífí dýrt sé það mun ódýrara hér en víða erlendis. „Tvö hund- mð og fimmtíu grömm af Celebes-kaffi sem hér kosta undir 500 krónum kostar um 1.700 krónur úti í London og er selt þar sem ríka fólkið býr. Við fáum ekki mikið fyrir þessar dým tegundir en viljum endilega bjóða upp á þær. I dag erum við að bjóða upp á búgarðsgreindar tegundir. Sjaldgæfar tegundir sem flokkast undir sælkerakaffi.“ Kaffimenning hefur haldið innreið sína í íslenskt samfélag og landinn hefur lært að drekka betra kaffi, að sögn Sigmundar. „Hér áður fyrr var gjarnan spurt: „Hvað geymist þetta kaffí lengi?“ Fólk vildi kaupa fínt kaffi hjá okkur til að bjóða upp á spari. En kaffið er fersk vara. Allt þetta brölt hjá okkur að brenna kaff- ið sjálf, jafnóðum, brenna aldrei of stóran skammt af hverri tegund, þetta er bara eins og að baka sitt brauð sjálfur. Þetta er fersk vara.“ Sigmundur segir líka að hér á landi sé almennt framleitt kaffi úr góðu hráefni. „íslensku framleiðend- urnir hafa tekið sig verulega á og það er eiginlega synd hvað erlend vörumerki eiga stóran hlut í mark- aðnum.“ Öflugra bæjarlíf Báðum finnst þeim kaffihúsamenn- ingin til bóta í borgarlífinu. „Þegar við vorum að byrja tíðkaðist ekki að fara á kaffihús, það þótti hálfgert braðl. Maður gat dmkkið sitt kaffi heima. I dag eru kaffihúsin á hverju götuhorni. Og það tilheyrir bæjar- ferðinni að fara á kaffihús, hitta fólk, setjast og spjalla yfir bolla. Þetta er þetta jákvæða. Það þarf ekki endi- lega vín til að hittast.“ Berglind: „Það er ótrúleg aukning á áhugsömu fólki um te og kaffi frá því að við byrjuðum. Það er mjög gaman að hafa tekið þátt í þessu frá upphafi." Sigmundur: „Það má kannski segja að við höfum átt einhvern þátt í því að stuðla að betri kaffimenningu. Við höfum lagt okkar af mörkum til þess með því að auka virðingu fólks fyi'ir betra kaffi.“

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.