Morgunblaðið - 28.03.1999, Blaðsíða 8

8 B SUNNUDAGUR 28. MARZ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
Ertu búinn
að breyta
um nafn?
Er það úrelt og gamaldags að láta tilfinningar stjórna póli-
tískri afstöðu sinni? spyr Ellert B. Schram, og veltir því fyr-
ir sér hvort réttlætiskennd sé sprottin af öfund.
EG hitti kunningja minn á förnum
vegi um daginn. Við höfðum ekki
sést lengi og heilsuðumst með
virktum, en hann
sagði að bragði: „Sæll vertu,
Halldór minn. Djöfull hefurðu
breyst.“
„Jú, jú,“ segi ég með stillingu.
„Maður breytist með árunum.
Það er lífsins gangur, en ég heiti nú ekki
Halldór, ég heiti Ellert."
„Hvað segirðu, ertu líka búinn að breyta
um nafn?“
Kannske var hann að gera grín og
kannske er hún færð í stílinn þessi saga, en
verðum við ekki að játa að margt breytist
með aldrinum og enda þótt maður breyti
kannske ekki um nafn, þá er aldrei að vita
nema maður geti dulkóðað sig svo ræki-
lega að ekkert verði eftir nema úrelt og úr
sér gengin eftirmynd af manni sjálfum.
Þetta kemur fyrir mig eins og aðra.
Sjónin farinn að gefa sig og maður tekur
ekki eftir fallegum stulkum nema nota til
þess gleraugun. Heymarleysi er í ættinni,
sem kemur sér vel á stundum, þegar
skammimar dynja á manni. Og svo koma
þessir dagar, þegar maður hefur engan
áhuga á að skoða sig í speglinum og skilur
ekkert í því hvað maður myndast illa og
þetta er alls ekki sami maðurinn og ég
þekkti fyrir sjálfan mig.
kammtímaminni fer minnkandi en
því meir getur maður rifjað upp frá
fyrri tímum og krakkarnir segja:
byrjar hann aftur, þegar maður vill
miðla af reynslu sinni frá stríðsárunum eða
kalda stríðinu og jafnvel verðbólguárin era
fornöld í augum yngri kynslóðarinnar og
unga fólkið starir á mann eins og naut á
nývirki, þegar maður fer að tala um hug-
sjónir og lífsskoðanir. Hvað er nú það?
Þið getið ímyndað ykkur hvað ég varð
mikið glaður þegar Rósa Ingólfsdóttir lét
þess getið í beinni útsendingu frá íslands-
keppni í erótískum dansi, að undirritaður
væri kynþokkafyllsti maður landsins. Eg
vissi sosum að Rósa væri hin vænsta kona,
en hún getur ekki haft minnstu hugmynd
um það hvað þetta gerði mér gott að heyra
þéssi ummæli. En af því að hún
var að lýsa erótískum dönsum,
vona ég að hún hafi aldrei séð
mig dansa, hún Rósa, enda
skilst mér að það séu ekki beint
erótískir tilburðir, heldur meir í
ætt við tilhlaup í stangarstökki.
Skömmu eftir þessa yfirlýsingu Rósu
hitti ég ungan mann og gjörvilegan, sem
eflaust hefur talið kynþokka sinn vera í
fremstu röð og hann mældi mig hátt og
lágt. En sagði fátt. Var sennilega að leita
að kynþokkanum hjá þessu grásprengda,
miðaldra gerpisvíni og fann auðvitað
hvorki né sá þennan dulúðuga og leyndar-
dómsfulla sexappíl. Sem ég hef ekki fundið
heldur, síðan hér um árið.
n hvers vegna er ég nú að fletta
svona ofan af hégómanum í mér
og upplýsa um þann vanda, sem
snýr að mínum jafnöldram í lík-
amlegu og andlegu atgervi? Jú, það er
vegna þess að hvað sem líður hrömun eða
lífseigum kynþokka, era þeir eiginleikar í
fari mínu ósnortnir sem snúa að skaps-
munum og tilfmningum og skoðunum og
lögmálum réttlætis og ranglætis.
Eg verð aldrei nógu gamall til að
stökkva upp á nef mér og ég læt ekkert
tækifæri mér úr greipum ganga til að
gleðjast og svei mér þá ef ég er ekki ennþá
tilfinninganæmari en áður, þegar ég get
tárast vegna hörmunga, misþyrminga, af-
reka eða svipmynda í sjónvarpi af sorg eða
sigri. Mér rennur til rifja að sjá hvemig
sjálfsvirðing öryrkja er kreist úr þeim í
ímynduðu skjóli ölmusustyrkja, sem hvorki
gera þeim kleift að lifa né deyja. Og mér
hitnar í hamsi þegar ég heyrí sögurnar af
því ranglæti, þeirri óskiljanlegu stjórn-
málastefnu, að hygla örfáum fjölskyldum
og fyrirtækjum með gjafakvóta úr sameig-
inlegri auðlind þjóðarinnar.
Er þessi réttlætiskennd sprottin af öf-
HUGSAÐ
UPPHÁTT

und eða er maður kannske búinn að
gleyma einhverju af því sem maður lærði í
æsku um réttlæti og ranglæti? Er maður
orðinn of gamall til að samþykkja þá hag-
fræði að forréttindi sérhagsmuna séu ofar
lögmálum markaðarins?
Eða er það úrelt og gamaldags að láta
tilfinningar stjóma pólitískri afstöðu sinni?
Mér er reyndar sagt að yngra fólkið láti
kvótamálin lönd og leið og láti raunar póli-
tíkina lönd og leið eins og hún leggur sig
og hver er sjálfum sér næstur og þarf ekki
ungt fólk til. Lagði ekki Svavar prinsippin
til hliðar og gerðist trúskiptingur eins og
Guðbergur orðar það?
ver á ísland? spurði Jón Baldvin
eins og frægt varð og fékk
aldrei svarið. Nú liggur það ef
til vill ljósar iyrir. Það era
mennimir sem eiga kvótann og það era
mennimir sem kaupa sig til valda með þvi
að sletta fram fimm hundrað milljónum að
kveldi til að vinna kosningaslaginn að
morgni. Já, réttlætismóðurinn sem svellur
í brjósti hálfheyrnarlausrar kynslóðar, skal
ekki mælast í tilfinningum eða dómgreind
eða muninum á réttu og röngu, heldur í
þeim milljónahundraðum sem menn geta
pungað út, þegar valdastólamir era annars
vegar.
Og hvað era svo öryrkjamir að rífa kjaft
þegar tölfræðin segir það svart á hvítu að
íslenskir öryrkjar era miklu betur settir en
útlenskir öryrkjar?
Er þetta ekki allt saman öfund? Öfund
sem brenglar siðgæðismat þeirra sem láta
tilfinningar og skapsmuni ragla sig í rím-
inu? Hverjir eigi kvótann, hveijir eigi
fimm hundrað milljónir til viðbótar, hverjir
eigi ísland? Þetta era allt aukaatriði,
ómerkilegar athugasemdir manna, sem
hafa ekki skammtímaminni til að muna að
Jón Ingvarsson hefði getað borgað sex
hundrað milljónir til að fá að stjóma
áfram. Vasapeningar, allt og sumt!
g hlutabréfin í okkur sjálfum fara
snarlækkandi eftir því sem árin
líða. Það skiptir ekki einu sinni
máli hvað við heitum! Við höfum
breyst svo mikið. Auk þess sem við verðum
öll dulkóðuð áður en yfir lýkur. Réttlætis-
kenndin, kynþokkinn, nafngiftin. Allt.
... með listasögu
ÚTSALA mánudag - miðvikudag
Veist þú hvað Shirley Price Aromat
Ifierapy-olíur geta gert fyrir þig?
Shirley Price-
virtasta merkið í
aromat therapy-olíum.
Shirley Price er merkið sem
fagfólk kaupir. Orugg gæði og
hagstætt verð.
Róðgjöf verður 29. til 31. mars nk.
milli kl. 14 og 17.
* »öí-tÁT HCÍAn
Sandalwood
SmrtafiirnaMmm
Sérswk^o
I 0% afslóttur meðan
kynningar standa yfir.
Skipholts Apótek
ShiHey Price-kjarnaolíur sSíóí'z^
fást aðeins hjá okkur Betra lyfjaverð
Frí heimsendingarþjónusta á lyfjum samdægurs á höfuðborgarsvæðið
Hyggst falla
á hljóðhraða
París. The Daily Telegraph.
FRANSKUR ofurhugi ætlar sér
að verða fyrstur til þess að rjúfa
hljóðmúrinn með því að láta sig falla
úr loftbelg í fjörutíu km hæð. Michel-
André Foumier verður klæddur
þrýstiþolnum búningi og hjálmi við
stökkið sem hann áætlar að stökkva í
september nærri Arles í Suður-
Frakklandi.
Foumier hefur eytt tíu árum í
að undirbúa stökldð og fómað til
þess húsi sínu og innanstokksmunum
auk veglegs orðusafns. Talið er að
kostnaðurinn verði rúmar 200 millj-
ónir króna.
Foumier reiknast til að hann nái
Mach 1 - hraða hljóðsins - nákvæm-
lega 32 sekúndum eftir að hann
stekkur. Þá fellur hann til jarðar á
yfir 1.800 km hraða á klukkustund.
Ofurhuginn, sem á átta þúsund fall-
hlífarstökk að baki, segir að fallhlífin
muni opnast tæpum sjö mínútum eft-
ir stölddð og að hann búist við að
lenda um tveimur mínútum síðar.