Morgunblaðið - 10.05.2000, Blaðsíða 6

6 E MIÐVIKUDAGUR 10. MAÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
IKIÐ hefurver-
iö fjallaö um
Linux undan-
farin misseri
ogfinnstef-
laustsumum
Windows-
vinum nóg um.
Þaö er þó eins gott aö þeir sþerri
eyrun, því Linux sækir sífellt í sig
veöriö og allt fjas um aö það sé ekki
nothæft sem borðtölvustýrikerfi er
eins og hvert annað bull; Linux er
löngu orðiö vænlegur kosturí borð-
tölvur, ekki sístí Ijósi þeirra hremm-
inga sem dómgreindarleysi yfir-
manna Microsoft hefur steyþt
tugmilljónum manna í hvaö eftir
annað, nú síöast meö vanhugsaöri
útfærslu á VBskriftum.
Oft hefur komiö fram aö Linux er
ókeyþis stýrikerfi en það er ekki aö-
al kosturinn við það, heldur að þaö
erfullkomnara pg stööugra stýri-
kerfi en helsti képpinauturinn, WiiV
dows, nýtir vélbúnáð betur og er í
allt öörum gæöaflokki hvaö varöar
tölvuöryggi. Helst er aö menn hafi
fett fingur út í notendaskil, 'sem
hafa þó tekið stakkaskipturn á und-
anfömurri árum.
Netið vinsæl dreifingarieið
Vinsæl dreifingárieið á Línux er
Netiö, en mörgum vex f augum að
sækja sér 5-500 MB skr|r yfir Net-
iö, ekki sfst ef þeir eru rneö 56,6
kílóbita nettengingu. Sífellt algeng-
ara verður því aö fyrirtæki taki sigtil
og setjjsaman þaösem menn kalla
Linux dreifingu, en þá safna menn
saman kjarnanum og lielstu viö-
föngum og setja á disk serpsfðan
erseldurvægifveröi. HelStufyrir-
tæki semja á pakkann eiginupp-
setningarviömót og bæta oftar en
ekki ýmsum hugbúnaöj eöa endur-
bótum við til aö gera páítkann sölu-
vænlegri. Þeirsem vilja geta eftir
sem áður sótt sér pakkann á vef-
setri viðkomandi fyrirtækis, til að
mynda sótt sér diskmynd og brennt
eigin dreifingardisk sem erf öllu
eins og sá sem fyrirtækið selur,
endurgjaldslaust, en kallarvitan-
lega á tengitíma og þann kostnað
sem hlýst af því. Takist viökomandi
fyrirtæki vel upp í samsetningunni
og komi fram meö nýjungar sem
menn kunna aö meta er eins víst aö
hvafl rp
1.500
foppit
á spottppís
í seinni tíð hefur^
fiölgað þeim Stýri-
Kerfum sem almennum
notendum standa til boða og
flest eru þau ókeypis. Árni
Matthíasson skoðaöi nýja út-
gáfuSuSE Linux og
segir aö öllum sé hollt að líta
í kringum sig.
fleiri taki þær upp (meö þeirfi fyrir-
vára þó aö ekki gefa þau pli aljt
frjálst). Það eru meira að segja
dæmi fress aö fyrirtæki taki upp á
sína arma dreifingu annars fyrirtæk-
is, endurbæti Iftillega og dréifi sem
sinni eigin ogamast enginn við því.
RedHat og SuSE
Vestan hafs ber fyrirtækiö Red-
Hat höfuö og herðar yfir önnur Lin-
ux-dreifingafýrirtæki og er aö mörgu
léytifyrirmynd um hvemig hagnast
meg] bærilegá á ókeypis hugbún-
aöi. í Evrópu nýtur RedHat vitanlega
hylli en öllu vinsælli er dreifingfrá
þýska fyrirtækinu SuSE. Fyrir
skemmstu kom einmitt á markað
útgáfa 6.4 af SuSE Linux.
SuSE-pakkarnireai meóal ann-
ars vinsælirfyrir það hversu gríðar-
lega umfangsmlklir þeireru, enda
ertr diskamir sex f pakkanum, en
reyndar hægt að fá allt saman á
einum DVD-disk. Sjálfur
Linux-kjaminn og viö-
föngnærekkiað
fýHa einn
disk
SuSE-pakkanum er mjög þægilegur
uþpsetningarhugbúnaöur og grúinn
alluraf hugbúnaði.
Menn hafa jafnan gert mikið úr
því aö svo erfitt sé aö setja Linux
upp og iöulega talað af vanþekk-
ingu. Það er alltaf flókiö verk að
setja stýrikerfi upp á tölvu, hvort
sem það er Linux eða Windows, og
þanniggeturveriö strembið aö
setja upp síðarnefnda stýrikerfið,
ekki síst vegna þess að þaö gefur
iðulegá ekkert upp um þaö hvaö sé
að þegar á bjátar. Þaö tekur þvf nán-
ást alltaf skemmri tíma aö setja
upp Linux en Windows, ekki síst ef
menn leyfa uppsetningarforritinu að
ráöa feröinni. Þetta á vitanlega viö
þaö ef menn vilja setja Linux upp á
tölvuna eitt stýrikerfa. Vilji þeir aftur
á móti láta þaö deila disknum meö
öðru stýrikerfi, yfirleitt Windows,
þarf aö velta
hlutunum eilítið fyrir sér.
Þegar eitt stýrikerfi er upp sett á
tölvum nýtir það alla jafna allan
haröa diskinn. Áöur en 32 bita
skráakerfi, svonefnt FAT32, kom til
sögunnar áttu tölvur erfitt með aö
nýta haröa diska sem voru stærri
en 2 GB. Þá gripu menn til þess
ráös aö skipta diskunum upp og
þanniggat verið í sömu vélinni c:, d:
og e: diskur, en haröi diskurinn var
þó aöeins einn. Hver drifbókstafur
stóö þvífýrir hólf, eöa partition, á
disknum, þarsem eittvaraöal,yfir-
leittc: hólfiö.
Eftir að önnur útgáfa af Windows
95 kom til sögunnar og síöan Win-
dows 98 og 2000 hvarf vandamáliö
meö tveggja GB diskana og því þörf-
in á aö hólfa haröa diskinn niður.
Það er þó ekkert því til fýrirstöðu aö
gera þaö ogtil aö mynda bráösnið-
ugt að gera þaö til aö prófa annað
stýrikerfi, til að mynda FreeBSD,
:»4‘ f » BeOS eða Linux, en öll
nota þau annaö
skráakerfi
en Win-
þó þau geti lesiö FAT og FAT32.
Þannig getur viökomandi verið meö
Windows sem aðalstýrikerfi á meö-
an hann er aö venja sig við Linux,
en sérstakur ræsistjóri, sem kallast
LiLo, gerir þá kleift aö velja á milli
stýrikerfa I ræsingu.
Ýmsar leiðirtil skipta
Ýmsar leiðireru færartil að
skipta upp haröa disknum og iöu-
lega fylgir með Linux-dreifmgum
hugbúnaöurtil þess arna, en einnig
má sækja hann á Netiö, til aö
mynda DOS-forritið Fips. Þaö er þó
meira en aö segja þaö aö skipta
upp höröum disk, ekki síst ef ekki
má spilla gögnum sem á honum
eru, ogekki má mikiö útaf bera aö
viðkomandi sé kominn meó tölvu í
hendumar sem ekki er hægt aö
ræsa, hvorki í Linux né Windows.
Því skiptir miklu máli aö vera vel
undir uppsetninguna búinn, taka af-
rit af þvf sem ekki má glatast og
lesa vel þaö sem stendur á skján-
um hveiju sinni. Meö SuSE 6.4 fýlg-
ir mjög læsilegur og greinargóður
bæklingursem rekurvandlega
hvernig á aö bera sig aö við að
skipta disknum upp og hvemig sú
skipti farafram.
Enn eitt uppsetningartólið
Uppsetningartól SuSE heitir
YaST, sem snara má sem „enn eitt
uppsetningartólið" en þaö hefur
fýlgt dreifmgunni alllengi. í 6.4
kynna þeir SuSE-menn til sögunnar
nýja gerö af YaST, YaST2, sem er
sérstaklega ætlað til aö auka ný-
liöum í Linux-heimum leti og mjög
vel heppnaö sem slíkt. YaST er þó
enn til staðar, enda er ekki hægt aö
gera allt meö YaST2, en þó nógtil
þess aö almennur notandi lætur
það vísast nægja.
YaST2 þekkti undireins allt þaö
jaðardót sem í prufuvélinni er,
meira aö segja afdankað Crystal
SoundFusion hljóðkort sem Win-
dows á ævinlega í erfiðleikum meö.
Skjárinn, sem er 19” Hitachi, datt
inn undireins, ogeinnigTNT2 skjá-
kortiö, Intelli-músogZip-drif. Þaö
kom nokkuö á óvart aö stýrikerfiö
skyldi setja upp Fritz! ISDN-kort
þegjandi og hljóöalaust, enda getur
verið snúiö að koma því inn. Það
skýrist þó eflaust af því aö einhverju
1
Dreifingasafn 1 Mandrake I RedHat I Corel Linux I Slackware
► Á SLÓÐINNI www.linux.org/
dist/english.html er að finna
frekari upplýsingar um ólíkar
dreifingar, en þar er talin upp
31 dreifing sem og fimmtán sér-
hæfðar til viðbótar, meðal ann-
ars fyrir PowerPC örgjörva,
Windows, radíóamatöra og svo
má telja.
► Mandrake-menn hafa fyrir
sið að endurbæta RedHat og
dreifa síðan sjálfir. Það hefur og
gengið bráðvel og Mandrake
dreifingar eru margverðlaunað-
ar. Menn bíða nú spenntir eftir
útgáfu Mandrake 7.1 sem er
reyndar komin í betu. SJá:
www.linux-mandrake.com/
► RedHat er vinsælasta
dreifingin vestan hafs, þó
Corel sé ekki langt undan.
RedHat er mjög vinsæl
dreifing í uppsetningu á
vefþjónum. Nýjasta útgáfa
er 6.2 með 2.2.14 kjarnan-
um. Sjá: www.redhat.-
com/
► Það vakti að vonum at-
hygli þegar spurðist að Corel
hygðist setja saman eigin
Línux-dreifingu. Sú hefur og
orðið gríðarlega vinsæl, ekki
síst fyrir það hve uppsetning
er auðveld. Nýjasta útgáfa er
með 2.2.14 kjamanum. Sjá:
linux.corei.com/
► Fyrsta útgáfa af Slack-
ware kom út 1992 og margir
fengu fyrst nasasjón af Linux
i Slackware-búningi. Þykir
snúin fyrir ókunnuga en að
sama skapi öflug og stöðug.
Nýjasta útgáfa er 7.0, en í
henni er 2.2 kjarninn. Sjá:
www.slackware.com/