Alþýðublaðið - 09.12.1934, Blaðsíða 2

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
2
LAUGARDAGINN 8. DES. 1934.
Norrænir jafnaðarmenn vlnna
saman að friði og hlotleysi Norðnrlanda
I Ófriði.
Per Albin Hansson, NpaaidsvoSd oo Stauniny tala á fjelda-
fundi f Kaipmannahofn.
Á rriðv.'kudagskvöldið va,r hald-
inn mjög fjöiim'SnnuT fuindur í I-
þróttahúsfau í Kaupmannahöfn,
styrjöld væri nauðsynleg. ,Þess
vegna yrðum við að h>ef ja bacáttu
þar sem foTsætisráðhernar Sví-
þjóðar og Danmerkur, Per Albin
Hansson og Stauning, og auk
þeim norski verkaman:naforing-
fan Johan Nygaardsvold, fonseti
stórþingsi'ns, héldu ræður, sem
PER ALBIN HANSSON
milkill rómur var gerður að af
mamnfjöldanum.
Hansaon forsætisráðherra sagðá,
að Skandinavismi verkalýðsfas á
Norðurlöndum hefði alt af verið
||ðuT í hinni almennu viðlieitini til
þ-ess að auka samúð og samvfanu
Niorður.landaþjóðanna. Hann væri
á móti allri þjóðareigingirni. En
það væru ekki aðeins hfa stierku
áhTÍf jafnaðannanna, heldur einn-
ig ákveðfa afstaða Norðurlanda-
|)jóða irra í heild, fem veitti trygg-
inigu fyrir því, að Norðurlönd
y,rðu aldriei m|eði í weinum öðrum
samtökum en þetm, sem ynnu að
Mði oig samúð milli þjóðanna.
Nygaardsvold, forseti stórþings-
iinis, sagð'i, að í mörgum löindum,
s-em nú væru undir einræðis-
stjórn, væri búið að gera sósíal-
ismann að refsiverðri hugsjón.
ESnræðCsstjórnirnar stofnuðu frið-
inum í hættu. Alis staðar vænii
víjgbúist og æst til ófriðar, og
það væri talað um það, að ný
JOHAN NYGAARDSVOLD
á móti einræðisstjórnarstefnunini,
fynst heima fyrir, en því næst í
bandalagi við stéttarbræður okkar
í öðrum löndum. Og þess vegna
væri samvfana Norðurlandaþjóð-
anna svo knýjandi nauðsynleg.
Stauning forsætisráðherra minti
Ú það í ræðu sinni, að samband-
fau milli Svíþjóðar 'Og Noriegs
hefðii 1905 verið slitið> á friðsam-
liegan hátt, og að ísland hefðii
STAUNING
DragiötlD
I Alþýðublaðinu þ. 26. þ. m.
ri'tar Magnús pórarinsson um
dragnótfaa. pað er gott: að þeir,
siem hana stunda, lýsi aðferðinni.
Hitt er aftur leiðinliegt, að þ>eir,
eem imieð henni halda, sjá ekki
anmað áhrifameira henni til með-
mæla >en að lítilsvirða forfeðúr
síina fyrir fáfræði og mentunan-
leyisi. Og þó að einhverjir Mið-
niesiingar, efas og flefai, vildu fa,ra
Varlaga í ýmsrii nýbreytni, þá er
það víist, að þ>eir voru fljótix til
að taka upp lóðarnotkun, þegar
þ>eiir sóu yfirburði hennar, og þeir
tnota hana enu í dag með miklum
dugnaði. petta >er nokkuð öðru
málíi að gegina með dragnótfaa.
Ég vil nú lýsa nokkuð, hvernig
það reyrást með notkun henimar.
Á strí|ðsiárunum kom hér fyrst
togaiíi og lagðist í landhalgi.
Hamn hafði; m>eð sér vélbát með
dragnót til að fiska, þar sem:
han,n mátti ekki toga sjálfur f
landheLgi. Hefði Magnús komið
þar um borð, hefði hann séð
mieira en nokkur saindkom koma
fipp í vörpunni, því hún var oft
full af ýmsum botngróðri -og ó-
orðiið óháð land og öðlast ful.l-
v-eldii 1918. Stríð væri óhugsa'nlegt
milli bræðraþjóðanna á Norðúr-
löndum. En við hefðum hærra
rnark -o-g rnið. Hin sjálfstæða
pó iitík Norðurlanda væri umfram
alt póliti-k friðari-ns og samúðar-
fanar, og allar þjóðir Norðurlamda
tækju óhræddar höndurn saman
um hana. pað hafa h-eyrst raddir
um hernaðárbandaliag og víggirð-
iingar við Eyrarsund í þeirri trú,
að afstaða Norðurlanda yrði
tr-eyst m-eð þ-einr. En það vær,i
hörmulegur miisskifaingur á á-
standimu. Við mynd-um að eins
vekja tortryggni með því, sem
s-ikaðaði það hlutleysi, siem Dan-
mör-k óskaði að halda. Við mun-
um -ekfei af fúsum vilja ganga út í
ncfa æfintýri, o-g samvfajna Norð-
urlanda mun -efeki láta misbrúka
siig t: I þess.
Stauning lauk ræðu sinni með
ósfeinni um það, að sá andi, s-em
væriii píjkjandi á þessum fundi,
bneiiddiist út um öII N-orðurlönd.
' SENDIHERRAFRÉTT.
hrtdúiiin-dum. Og sv-o brá við þá
strax, a-ð allur fi-skur héða-n hvarf,'
þó að hainn væri nógur fyrir. Við
fengum sv-o eftir nokkurln tíma
landheigi hér við sunnanverðan
Fax-aflóa friðáðta fyrir dragnót.
Húin var svo ekfei notuð hér fyr
en haustið 1931. En þá var hún
leyfð hér aftur, og notuð sv-o
mikið, að í nóv-ember það haust
töldum vi-ð hér úr landi -oft 40—
50 báta mieð dragnót. Næsta haust
sáust aldrel fl-eini í iefau en 10—
20, og i fyrra haust voru allir
hættfa í inóvember, og nú eftir 3
ár sés-t aðeins einstöfeu sinnium
ein trilla. Þietta er n-okkuð aninað
en rieynSlan rr.eð lír.-una og þofaka-
netin.
Hér í Garði-num voru stand-
settar 5 flieytur til veiða þessara.
pær v-oru notaðar fyr-sta sumr-
arið s-em dragnótaveiðar v-oru
lieyfðar hér. Otgerðarmienn þeirra
töpuðu allir stórfé. peir tveir,
sem töpuðu mestu, töpuðu 5 til
6 þús-u-nd krónum hvor. A'lir létu
sér -nægja þessa reynslu oghættu
alveg. Þeir hafa víst ekki í huga
að byrja aftur á slíkri vitleysu.
Hlut-ur sjómanna á bátunr, þessum
var ekki fyrir fæði, hvað þ,á meir.
I Vestmanna-eyjum, siem h-efir
um 100 fiskibáta, stunduðu nú í
sumar að-ei-ns 4—5 bátar drag-
nótaveiðar. pó að þeir befðu einir
alla landbeilgi við suðurströnd
la-ndsins, töpuðu þó sumir á veiið-
um þessuin.
Or K-eflavík stun-duðu þessar
v-eiðar 5—6 bátar í sumar, að-
ei-ns 00111 hv-oru, Sumir hafa
kannske sloppið skaðlausir þann
tírna, sem þeir v-oru við þetta.
í Reykjavík er mér ekki kunn-
ugt um, hve margir stunduðu
þ-etta. En fleiri rnyndu þeir hafa
v-erið, -ef ariður h-efði veri'ó mikSjll,,
þar sem mikið atvinnuleysi var
þar. Allir Reykvíkingar vita, hv-e
fijótt tókst að -eyðileggja upp-
gripa kolaafla þar inn á miiri
eyj,ann,a, þá fyrst var byrjað me&
þetta veiðarfæri.
{Pað er s-ama sa-gan alls staðar
á Ausitur-, N-orður- -og Vestun-
landi. par eru allir hættir þ-essu
og biðja um algert bann.
Magnús vill gera mi-kið úr mun-
i-num á tr-o.lii og dragnót, s-em e.r
rétt. En hamn gJeymir aðeins þeiin’
mikla mun, að troll má ekki nota
i la-ndbelgi, en dragnótina á að
1-eyfa þ-ar, og -er því nrestur skað-
fain af h-enni, -niefnilega sá, að þá
getur fiskur hvergi fengij) að al-
þst upp í -kTiingum landið. pað er
staðney-nd, að yngstu seiðin dnep-
ast, -en þau -eldri flýja út úr land-
belgi, og verða sv-o botnvöfpunni
að bráð.
Ég h-eld að allir hljóti að g-era
lítið úr nútírna mentun o,g m-emnL
iingu, ef sú reynsla, siem fenigiu
er af dragnótinni, er ekki nægii-
liag tiil að sýna skaðsemi henm-
ar. Og trúað gæti ég„ að nú fram
undan væri sá tími, að möfgum
þætti þægil-egt að g-eta, með litl-
um kost-naðd, skr-oppið- út í laind-
ii-elgfaa til að afla s-ér fisks í
soðið-. pað- -er útilokað meðan að
-nokkrar b-otnvörpuveiðar eru
llieyfðar í landh-elgi. Og v-erði þær
-nú iayfð'ar áfram, v-erða eftir
■niokkur ár -eftirmæli þ-eirra ma-nna,
sem þvi valda-, sízt betri en þau,
siem mieðhaldsmienn dragnótav-eið-
anna gefa forfeðrum sfaum nú.
Gerðum, 28. nóvember 1934.
Gnðm. Þiy. damsn.
Málaflutningur. Samningagerðir
Stefán Jóh. Stefánsson,
hæstaréttar málaflm.
Ásgeir Guðmundsson,
cand. jur.
Austurstræti 1.
Innheimta. Fasteignasala.
SMAflUGLYIINGAR
ALHÝÐUBLflflSINÍ
VlflSKjni DAGÍINS0S
Hjúkrunardei 1 din í verzl. „Pa-
rte“ hefir ávalt á boð-stólum
ágætar hjúkrunarvörur með
ágætu verði. —
Sparið peninga! Látið gera
við eldfærin hjá okkur. Dverga-
steinn, Smiðjustíg 10.
Kjöt af fullorðnu fé, verð; læri
50 aura V« kg. Súpukjöt 40 aura
Va kg. íshúsið Herðubreið, Frí-
kirkjuvegi 7, sími 4565.
Siðprúður drengur óskast. Fars-
gerðin, Laugavegi 58.
Sögubækur: Auðæfi og ást,
Verksmiðjueigandinn, Vikuritsbæk-
ur o. fl. Barnabækur: Litla drotn-
ingin kr. 0,75 Ottó og Karl o. fl
Ljóðmæli: Sveinbj Björnsson kr.
2,50, Magn. Gíslasonar kr. 0,75
örfá eintök o. fl. Fræðirit: Aðal-
útsala Guðspekifélagsritanna. Ásta-
líf hjóna, kr. 2,00. Draumaráðning-
ar o. fl. Ritföng, reykelsi og
serviettur. Útsalan heldur á-
fram á Laugavegi 68,
REYKIB
J. G B U N O ’ S
ágœta holfenzka reyktóhak
VERÐ:
AROMATISCHER SHAG...kostar kr. 0,90 Vso kg
FEINRIECHENDER SHAG. ... — — 0,95 — —
Fæst fi öllam verzlunam.
HÖLL HÆTTUNNAR
Hún kraup á kn|é fyrir framan hanin, i&n halnn xlétti hönd sína
þegjandi yfir h-meigt höfuð hennar. Svo kvadd-i hann hana
og fór leiðar sinnar.
„Undir hvaða nafmi á ég að hugsa jum yðiur?" mun-di Deistiime
alt í leinu eftir að spyrja.
„Ég er kallaður faðir Góða-von,“ svára'ói hann stilt, og þar
rrneð skildu þa-u.
22. katli.
Guðlausa stofan.
Eftir klukkutlma greiðan ga-ng var D-estime komin til Versaia.
Nú var hún eitthvað svo ö-rugg, þar jsem hún gekk eftir mjóutn
og malbornum götunum, en lítil hús v-oru t;il b-eggja handa,
búðir og verkamiannajbústaóár. Fólkið var svo hrek-klaust á svip-
inn, að hennd var huggtun að horfa á það .
Hún mætti berhöfðaðri, her'ðábreiðri k-onu, sem var að seija
spýtur í eldinn. Hún dró lítinn vagn fullan af spýtnkubVium
og lét hund hjálpa s'ér. p-assa k-onu spurði Destine tii ve-gar,
og þurkaði hú-n þá svitann af enirni ;spr m-eð stórum vasaklút1,
brosti alúðl-ega og Jeysti úr spurniugunum.
Á götuh-omi n-okkru var kvenmaður að selja steiktar kart-
oflur í bpnu portf, og hiélt hún þeim heitujn á pömnu yfir kolaf
ofni. par spurði Destiine á ný til vegar. Konan k-om undir eins
út úr p-ortinu,, bentí með sJiaiiffan-i og útlistaði nákvæmilega hvar
Destin-e ætti að fara. Hú|n sá, að hún var þreytt, og sagði því
henni tii uppörfiuinar, að hún- ætti stutt teíítir, ekki mdra ©n
fj-ögurra mínútma gang.
D-esti-ne hægði sporið. Húm kveið fyrir að hitta varðmenn k-oni-
ungsins, því að kyrlátt og alúðiegt svieitafólldð var ólíkt að--
gengilegra.
Hún kom að húsagarðd, s-em var girtur háum múrum, og spuröi
hJiðvörðfan til vegar. Hanin banti henni á hliðardyr, sem hún
skyldi fara fan um. Þar stóð annar maður á v-erði og h-orfði
hvasst á hana, tortryggimn mokkuð, en þó m-eð aðdáun, Hann
þekti enga stofuþemu með hennar rnafni, en þó íét hann hama fara
imn sean hún bei-ddi, o-g vísaði henmi á b-einustu lieið til íbjúðar
madddömu de Pompadour.
Enm fór Diestfae fram hjá þriðja varðmianininum, ©n þá var
hún líka komfa fau í hölf|na: í Vers-ölum.
J,Þar sá hún mienn úr lí|fverði konumgs, klædda rauðu-m og
blánm flauelsfötum mieð gyltum borðum. Tignarmenn og þjón-
ustusveinar stóðu í smáhnöppuim í göngunium eða neikuðu þar
Um og höfðdst ekki að.
D-esti-ne sneri sjér að ednum hirðsviainiinum, hykandi og feimin
og þó ei-nbeitt, og sagði homum, að hún kænri fra Biell-evuis og
þyrfti lemdilegá að tala við maddömu de P-ompadour í áríða>ndi
erfadum.
Maður miokkur, sem stóð þar skamt frá og heyrði hvað hún
sagði, gekk mær, laut höfði og brosti einhvern vegrínm- þan-níig, að
destin-e stóð stuggur af. En hún gleymdi því fyrir örvænti-ng-
u-nni, þegar hún heyrði hvað þessi maðiur iiagði til nrálanma.
„Madd-ama de Pompadiour fór burt úr höllimni fyrir klukku-
tíma eða sv-o. Ég veit ekki hv-enær húo k-emur aftur. Ef 1ii
vil I verður hún í jGnoiis^. x -,nótt;.“
Destine v,ar orðlaus í bi-li Var þá öll fyrirhöfn hiennar fcil
,-einsiki-s? Hún sá ekki anaað fyrir, en að hún rnætti snúa aftur
ti-l Bellevue án þ-es/s að hafa gert mokkurt gagn með för sin-ni.
En þá mi-ntist hún a-lifc í -einu þ-ess, sem presturimn í skógfaum
hafð-i sagt, og afrfeð að reyna1 eitt ráð. Hún var a'ð visu logandi'
irrædd, en umhugsiumfa um Bastiiiiuna jók hen-ni þrek tiJ að
spyrj-a, hvort kiomumgturainlni væri í höllimni og hv-ort hún myndi
get« f engið að tala við harnin.
Menmimir, sem heyrðu þe-ssiar spurnfagar, litu skrítilega hveir
til a-nnars. Ei-nm -eða tveir af þeim jhlógu lágt:. Sá, ssm fyrst hafði
tal-að við hania, laut aftur höfði og svaraði í hálfum ii-ljó.ðuin:
„Ef yður langar ,til að hitta konungjiin, ungfrú, þá skuluð þiér
k-oma með ruiér og ég skal tafarlaust fy-lgja yður til herb-ergja
hans.“
Hann horfði liitlum augunum ranmsakandi á hana, -o-g svipur
hans og látbragð var þanmig, að han-a langaði h-ezt til að hlaiupa
ú,t og h&xm til Bellevue. En húni mátti -ekki sleppa mÖguí-eikaU-
um að hitta komung og b-e'ra upp fyr-ir honum bænir síjnar.
Presturinm hafði isa,'gt, að, í þiessu efni væri óvíst nema orð, hemaar
sjálfrar h-e'fðu ein-s mikil áhrif o-g fynirbænjir maddömu die
Pompadour.
,„Get ég fengið að sjá konunginn og tala við- hann?“ spurði
I - ■ ■ i 1'
hún miLli trúar o-g efa, og skildi ekkert í hvers vegna m-enn
lumdu að þessu. Einm sagði:
;,jöað er enginn efi á því, ef þ'ér fáriö með Lebei.ðHanin er!
t rúnaðarþjönn kionumgsijnis -og fylgi-r yður styztu l-eiið til hans.“
,Þeir hlóu allir, og annar bætti við:
:,,!Þér skuluð bara fara msö Lebel, Ungfrú, ef þér viljið hitta
konunginn."
L-ebel kimdi ekki sjálfur, en gaf hsnrii bendfagu að koma ineð
sér. D-eistiin-e var svo gl-öð að ko-mast burt; frá þiessum öviði-
kunnanJegu mönmufa í; gangfaum, að hún fór á eftir ho-num-
án fnekari spurnfaga.
Hann fór með ha|na frla:m hjá SíendiJierrastiganum, sem var
gerður úr gulli og marmana og var svp, ti.ik-oimiumikill, að Destiien
varð hiissa, og hafð'i hún þó sféð; íburðir Bell-evue. I endilöngutn
svaLaga-nginum ,se;m Lebel fór með hana eftir, stóðu hemen,n
og fyrirl-iðar úr lífverðinum pg hreyfðust ekki hið aljTa mins-t-a.
;Þar v-oru menn að sisl-ja blóm og ritföng og ann-að s-módót og
buðu það hverjum, sem gekk um. Einn hæverskulítill gestur',
s-em inn hafðii komist þlrátt fyrir varðmenn og læsingar, l-ék
sér hvæsandi um sújnahöfuið og gluggakistuj'; þjað var vetraí-
stormurinn, sem hló að allri viðhöfn og skrauti.
Nú b-eygði Nú heygði’..LeibeJ ino í mjóan gang og iJJa
lýsta-n. Han-n k-om ögn við Handl-egginn1 á Destine og var ósköp
blíður við hania-, ien þó vo-r eit-thvað í f^ri mannsins, s-e,m vakti
ób-eit hennar, án þiesis hún gætii gert isjér grein fyrir hvað það var.
Hann opnaði hurð, bað hana að gæta sfn á stiga, og k-om svo
l-oks með ha-nia fan í st-órt herbergi.
„ÍÞetta er leinkahertrerjgi hans háti-gnar k-onun,gsins,“ sagði liann
l-ágt. „Biðið þér rólegar hlínua þaingað ,ti'J j hann k-emur.“
Herbergið var ma-nnlau-st. D-e,st;inie horfði á Lejbel, s-em kv-eikti
þegjandi á lampa. úr fáguðum naglarsteini, siem h-ékk í bronz-
festi á vegg-mrm. Sv-o dró hann þykk tjöld úr Ijósgrænu og
gullnu damaski fyrir gluggana. Destin-e fanst: að þ-að væri of
sinemt að kv-eikja, len hél-t; að það væri kannske föst r-egla, að
fcendra Jjós í höllinnii klukkan fjögur.
Lebel bað ha-na að fá sér sæti og gekk fra-m fyrir lágan dívajr.
„Eruð þér viSjsiir um að konunginum þyki ekki miður, ef
-ég bíð hans h,ér?“ spurði D-estine.