Þjóðólfur - 27.02.1849, Blaðsíða 2

34
hinir sömu skuli verfta til að kvarta yfir, hve
óhentug hún er“; J>ví það er ekki líklegt,
að þeir, sem eru svona þakklátir við gömlu
tilskipunina, taki þeirri nýju mjög dátt; því
það getur verið, að þeir eigi ekki svo mikiis
af henni að vænta fyrir sjálfa sig. Menn
hefðu, segjum vjer, heltlur viljað missa álit
alþingis um kosningarlögin, heldur en láta
það, með þeim kröptum og þeiin skoðunar«-
hætti, er nú má sjer mest á alþingi, leggja
siðustu hönd á þá stjórnarlögun, er Island á
að hafa , ef til vill, um aldur og æfi.
Jetta er engan veginn sagttil að hnekkja
áliti alþingismanna, en hitt teljum vjer víst,
að margur maður muni hafa setið heiina, af
því hann var ekki þinghæfur sökum fjeleys-
is, er betur hefði verið kjörinn til þingsetu,
en 6umir þeirra, er á þingi hafa verið. En
slíka menn megum vjer ineð engu móti missa
úr þinginu, þegar það á að ráða stjórn-
arlögum Islands til lykta. Jegar nú svttna
er komið, munu varla önnur úrræðin, en biðja
konung nieð póstskipi að gjöra kosningarlög
Dana fyrst um sinn (provisorisk) löggild á
Islandi, og bjóða amtniöiinum í vor að láta
kosningar fara fram um allt landið, svo
sneuuna, að lialda megi alþingi á vanalegum
tima, og leggja síðan kosningarlögin fyrir
þingið; en fáist þetta ekki, og alþingi takist
meira í fang, en það er fært um, þá rætist
að likindum visan að fullu:
lláyleya tókst með alþirif/ enn.
6 + 18 + 7.
IJr brjefi.
(FramhaldJ „Af því sá annmarkinn, sem
hjer var talinn, er svo samvaxiun bæði Kkv.
sjálfri og örbirgð þeirra sveita, er næstar
lienni liggja, þá er jeg því miður hræddur um,
að seint og báglega muni vinnast að bœta úr
lioiuini. En það eru lika fleiri annmarkar,
sem nijer þykja vera á skólanum í llkv. og
jeg bygg að mörgum landsjnönnuni þyki þvi
síður þolandi, sem það virðist hægra að ráða
bætur á þeim, einkum þeim, sem sprottnir
eraaf ólieppilegum ákvörðunum í skólareglu-
gjörðinni; því aðsvomikið vita þeir, að skól-
inn er orðiiin til i landsins þarfir, og því ætti
&æði reglugjörð hans og þeir tnenn, sem niest-
an eiga þátt í að stjórna honum, að laga
liann sem liezt að landsins þörfuni. Jað er
reyndar ofætlun fyriross bændurna að leggja
dóni á það, hvernig reglugjörðinni hafi tekizt
þetta í öllu; en þó hygg jeg, að flestir afoss
sjqi, hversu óheppilega sumar ákvarðanir
hennar eru lagaðar að þörfum lands vors, t.
a. m. sú, er ákveður skilyrðislaust, að enginn
megi vera eldri en 23 ára, þegar hann liefur
lokið við lærdóm sinn í skólanum, og sömu-
leiðis sú, er tiltekur, að skóla skuli halda
fyrst um sinn í 9 inánuði, en síðarmeir í 11
mánuði á ári hverju. Jeg ætla ekki að fara
mörgum orðum um þessar ákvarðanir; því að
jeg þykist vita, að flestir íslendingar, og þjer
líka, grannar góðir! rnunuð vera sannfærðir
um, hversu þær eru illa Iagaðar að þörfura
og háttum Iands vors, og það því beldur,
sem þjer hafið sjeð það tekið fram með glögg-
um og sennilegum ástæðum í fyrsta árg.
llkv.-póstsins á bls. 58—59 og 87—90. Jeg
get ekki heldur skilið í, að þeim hlynnindum,
að verða heimasveinn í Kkv.-skóla, sje út býtt
ineð allri sanngirni, þegar lærisveiuuni þeim,
sem eiga heimili í Rkv. er veitt. það, eu öðr-
um, sein eiga lieima í Qarlægustu hjeruðum
landsins er synjað þess; það virðist lika að
skólareglugjörðin sjálf ætlist ekki til, að
svona sjeað farið, þar sem hún Í3. gr. skýr-
ir orðið „bæjarsveinar“ (©folcfuanitie ®ioci)>(c)
þannig: Bþað eru synir og skjólstæðíngar
Rkv.-búa, eður þeina, sem þar eiga heima í
nágrenninu*. Jað liggur líka í augum uppi,
liversu óliægt það getur verið og kostnaðar-
samt fyrir menn í fjarlægum sveitum, að út-
vega sonuin sinuui húsnæði og rúmföt í Kkv.,
en að hinu leytinu virðast lítil vandkvæði á,
fyrir þann, sein er búsettur í Reykjavík, að
sjá sonunt sínum eða skjólstæðinguin fyrir
þessu hvorutveggja. Á liinn bógiun þykir
mjer það engan veginn ósanngjanit, þó fá-
tæknni og efnilegum pilti, sem heimili á í
Rkv., sje veitt liálf eða heil öhnusa eptir því
sem á stendur, þó með svo felldu móti, að
ekki þurfi að neita jafnfátækum og jafn-
efnileguin piltum úr fjarlægum sveitum um
ölmusu bans vegna; því ekki þarf glögg-
skyggnan minn til að sjá, að fátækur piltur
í Rkv. á þó hægra með að nota skólakennsl-
una ölmusulaust, heldur en annar jafnfá-