Þjóðólfur - 27.02.1849, Blaðsíða 3

35
tseknr, sem ætti heima á einhverju íjarlæg-
asta lanclshorninu. 3>aft erannars eptirtekta-
vert, aft }>aft lítur út, eins og tilsjónarmðnnum
skólans fjyki sjálfsagt, aft gjöra þann aö
heimasveini, sem ölmusu nýtur, hvernig sein
á stenúur; en ekki get jeg sjeö á 20. gr.
reglugjörftarinnar, eptir jiví sem Rkv.-póst-
urinn hefur út lagt hana, aft sá {nirfi nauft-
synlega að vera heimasveinn, er ölmusu fær;
en þó að þetta væri tilætlun reglugjörftarinn-
ar, ætti þá sanngirni og almennur hagnaður
að fara lengi lialloka fyrir dauðuin bókstaf
þessa lagafrumvarps? ekki heltlur 1. árRkv.-
póstsins það á 58. bls., og er liann fæddur
og upp alinn í henni Rkv., Bsem er sá lands-
ins partur, sem þenkir og ályktar", og bver
skyldi neita því, að Rkv. „þenkti“ mikið, en
hún penkir svo margt uppá hálf-dönsku, og
þvi ernijer ekki grunlaust um, að, þegar fram
líða stundir, og menn koma nlmenut börn að
aldri í Rkv. - skóia, þá muni Víkin áorka eins
miklu að gjöra þá óþjóðlega, eins ogskólinn
að innræta þeiin sannan þjóðernisanda. Með-
an jeg sje enga viðburði bafða á að neina í
burtu þá gallana á Rkv.-skóla, sem kostur
er á að gjöra við, þá get jeg ekki álitið það
skyldu mína, að taka nærri mjer til að styrkja
hann; jeg vil þá heldur lifa við þá voniiia,
sem hamingjan veit hvort nokkurn tíma ræt-
ist, þá von, að reistur verði latinuskóli í
Norðurlandi og stofnaðir alþýðuskólar á Aust-
fjörðum* $ú mátt geta nærri, hvort injer
niuni ekki hafa þótt nóg um þenuan áaustur
úr nágranna niiiium, og það þvi heldur, sein
injer fannst liann hafa nokkuð til síns máls
í flestu; en eigi að heldur ljet jeg liann telja
injer hughvörf eða breyta áformi mínu, held-
ur skerpti jeg nú skilninginn og brýndi raust-
ina, og reyndi til að sannfæra hann af nýju
nieð þeim ástæðuin, sem mjer voru lagnar;
og viljir þú lieyra þær, þá voru þær lijer um
bil svona.
(Frnmlialdið síðar).
íluf/mynd fyrir sig.
Tungumálin eru eins og tjöld úr guðvef.
Jau liefur hönd drottins ofið úr þráðum mál-
færisins, og þanið út yfir þjóðirnar, svo að
hvert þjóðfjelag er út af fyrir sig, undir sínu
tungumálstjaldi, eins og heiniilisfólk undir
húsþaki; allt, sem þar er talað og ráðgjðrt
inni, er 'iulinn helgidómur fyrir öllum út í frá.
Og þetta tjald, Svo inikið og margbrotið sem
það er, getur maðurinn þó flutt nieð sjer,
hvert á land sein Iiaim fer, og falið það und-
ir tungurótum sinum; og hann getur varla
skilið það við sig; því það er eins og gróið
við góm bans.
Einhvern veginn er það ekki eðlilegt,
þegar eitt tungumálið má ekki vera í friði út
af fyrir sig, fyrir öðru, sem er að bisa við af
öllum mætti að brjóta það nauðugt undir sig,
af því það hefur verið háð því að undan-
förnu; allt eins og það megi ekki koma breyt-
ing á þjóðfjelögin, eins og hvern annan hlut
í heiminum! Og hvað er í sjálfu sjer eðli-
legra, en að tungumálin einmitt ráði því,
hvernig þjóðirnar vilja breyta þeirra innbyrð-
is sambandi? Jeg vil að minnsta kosti, að sú
þjóðin, sem ekki er ánægð méð það ríki, er
tunga hennar nær yfir, sje búin að koma öll-
uin blutum í gott lag undir tjahli sínu, áður
en Iiúii lætur sig um það varða, hvernigþeir
vilja skipa málefnum sinum,*sein lifa undir
annarlegu tungumálstjaldi. Jeg vil að hún
skipi fyrst öllu vel hjá sjálfri sjer, og láti
lieldur þar við lenda, að efla heill og hagsæld
liina sinna, en leiða yfir þá eymd og dauða
ineð óþarfa stríði og keppni. Jeg vildi, að
jeggæti hvíslað að Iionuin Friðiiki mínum
7. þeim orðum, sem Frakkneskur maður lagði
konungi einum í muun: „Jeg vil ekki eiga
fleiri þegna, en jeg er fær um að gjöra
nokkurn vegiun farsæla.
En hvað sem nú þessu líður, þá hefur
forsjónin líka viljað, að vjer Islendingar vær-
um dáiítil þjóð út af fyrir oss undir skyggnu
og skæru tungumálstjaldi. Hún sá það fyr-
ir, liversu tunga feðra vorra, hin forna og
fagra norræna, inuiidi með tímanum breytast
og ummyndast, og loksins verða ókennileg,
ef liún liefði verið kyr á stöðvum sínum.
5ess vegna liagaði forsjónin því svo, að hún
skyldi flytjast þangað, j>ar sem benni gæti verið
borgið. Hún að greiudi bana með mikilli vega-
lengd frá tungu hinna þjóðanna, og fjekk
henni bústað norður á íslandi; þó ekki fyr,
en bún bafði eins og getið af sjer tvær dæt-
ur, dönskuna ok svenskuna, sem auðsjáan-