Þjóðólfur - 24.05.1849, Blaðsíða 1
1 8 4 9, f.H ■V',1
1. Ár. v. 24. : Maí. 14.
Brjeff til fnjöðölís
(frá Vcstlirðingi).
(Framhald). Jeg ætla ekki í þetta sinn
ai) minnast á fleira, til að lý.sa svefnmóki f>ví,
er Isiendingar hafa legift 1. Jeg vona til, að
ffeir sjeu nú vaknaðir með öllu. „Félagsritun-
lítH nyjú“ segist svo frá í 1. árinu, bls. 81,
að þeir hafi vaknað fyrst 1§37, við bænar-
skrána, er fieir sendu j)á til fúngsins í Hró-
arskeldu, ogbeiddu f)ess, að fulltrúaþing væri
stofnað á Islandi. En hafi þeir vaknað 1837,
J)á ræður að likindum, að nú sjeu allar stir-
ur komnar úr augum fjeim. En þeir verða
samt að gæta þess, að j>eir sofni ekki aptur,
og ætla jeg aö drepa lítið eitt á fiað, hvernig
jeg lield f)eir ættu að halda fyrir sjer vöku,
og með liverju móti jeg held það mundi
takast
Jeg hef heyrt, að konungur hafi lofað,
að bera allar ákvarðanir um stjórnarlög-
un Islands upp fyrirr fund á Islandi, áður en
þær verða að fullum löguni; skilst mjer f)á
svo, sem stjórnin ætli að láta semja frumvarp
um stjórnarlögun Islands frainvegis, ogleggja
f)að fyrir alf)ingi, og ætti f>að að ræða frum-
varpið, áður en f>að fengi lagagildi. J>etta
f>ykir mjer nokkuð ískyggilegt, f>ar eð nú
sitja á alfnngi fieir menn, sem kosnir eru
eptir mjög einskorðuðum og ófrjálslyndum
kosningarlögum, og f>að af þeirri f)jóð, er þá
í fyrsta skipti átti að kjósa sjer fulltrúa, er
þessir voru kosnir, og var því jæss konar
starfa með öllu óvön. J>ar að auki virðist
mjer j)að auðsætt, að of fáir eiga setu á al-
f)ingi, er ræða skal svo áriöandi mál. Verði
fietta málefni borið upp fyrir alf)ingi í sumar,
held jeg, að fiað væri hið skynsamlegasta ráð,
er þingmenn gætu tekið til, að beiöast fiess,
að nýtt f)ing yrði kosið eptir frjálsum kosu-
ingarlögum, og f)essu fer líka 3>niovaNa’
bænarskráin á flot, og undir liana nmn fjöldi
alþýðu liafa ritað nöfn sin, og að minnsta
kosti nokkrir alþingismenn. Skyldi það f)ing
ræða um stjórnarlögun Islands framvegis. jþó
ættu alþingismenn að stinga upp á kosning-
arlögunum og þingmannafjöldanuin, og eptir
þeim kosningarlögum, er alþingi semdi, ætti að
kjósa fulltrúana til hins nýja þings; en þeir
fulltrúar, er kosnir yrðu eptir þessum lögum,
ættu að ræða þau af nýju þegar á fyrsta þingi.
3>ó að málið með þessu drægist nokkru leng-
ur, væri það til vinnandi, ef því betur yrði
frá því gengið á endanum. I 8. ári „Nýrra
Félagsrita“ er greinilega og glögglega sýnt í
„Hugvekju til Isleridinga“, hversu íslending-
ar eru nú ver farnir, en á meðan Danakon-
ungur var einvaldur, fái þeir ekki stjórnarbót
sjer, líkt og Danir fá. Danir geta hrundið
hverjum þeim ráðgjafa úr völdum, er þeim
geðjast ekki að; og það mun ekki mæla mik-
ið fram með honum, þó að haiin sje íslandi
velviljaður; og ef hinu sama fer fram um hagi
Islands, og hingað til, þá eigum vjer öllmál-
efni vor uiulir náð og miskun dönsku þjóðar-
innar, er það að minnsta kosti ekkert til-
hlökkunarefni fyrir mig. Jeg vona því, að
Islendingar hugsi um hagi sina, og reyni til
með öllu móti, að gjöra sjer Ijóst, hver stjórn-
arlögun mundi eiga bezt við hjer á Islandi,
og riti um það í tímaritum, svo að seni flestra
hugmyndir uni þetta inálverði alkunnar. Jeg
ætla þá að segja hugmynd mína um nokkur
atriði stjórnarlögunar þeirrar, er jeg held að
hentugust væri Islandi, og mjer virðist sann-
gjarrit að Islendingar fengju. Ætla jeg að
geta þess, að þessi hugmynd mín styðst við
álit ýmsra skynsamra manna. Mjer virðist,
að setja ætti stjórnarráð í Reykjavík; í því