Þjóðólfur - 24.05.1849, Blaðsíða 2

ættu að vera þrír íslendingar. jþessir menn
ættu að gegna öllum stjórnarmálefuum lands-
ins. Einn íslendingur ætti aft vera í Kaup-
mannahöfn, er bera ætti upp málefni Islands
fyrir konung; hann ætti í engu að standa
undir stjórnarherrum Dana; en hann skyldi
sjálfur hafa ábyrgð allra athafna sinna. Af
þessu leiddi þá, að amtmannaembættin ættu I
að Ieggjast niður. Alþingi ætti að fá lög-
gjafarvald, líkt og rikisfundurinn hjá Dönum.
Fjárhagur íslands ætti með öllu að skiljast
við fjárhag Danmerkur. Einnig ættu íslend-
ingar að eiga sjer hæsta-rjett hjer á lamli,
svo eigi þyrfti að senda hvert smámáliö nið-
ur til Panmerkur; en hvernig jeg ímynda
mjer að honum og dómsvaldinu öllu hjer á
landi mundi hentugast komið fyrir, ætla jeg
ekki að tala um í þetta skipti. Einnig virð-
ist mjer bæði sanngjarnt og nauðsynlegt, að
allir embættismenn á Islandi sjeu Islending-
ar, og því sje kippt í lag svo fljótt, sem
verða má, enda eru það forn rjettindi Islend-
inga. En ef allt þetta ætti í lagi að fara,
yrðu allir þeir, sem ætla að verða embaettis-
menn á Islandi, að geta fengið hjer í landi
alla þá kennslu, sem nauðsynleg er fýrir
embættismanninn, til að geta gætt í öllu skyldu
sinnar, þó að einstaka menn færu að því búnu
utan, til að afla sjer meiri menntunar í þeiin
vísindagreinum, er þeir liefðu lagt fyrir sig.
Jeg býst við, að löudum mínum þyki uppá-
stungur mínar heldur stórkostlegar, einkum
þegar litið er til kostnaðarins; en í því efni
er mikið komið undir því, hvernig fjárhagur ís-
lands yrði, ef reikningar Islands væru að
skildir frá reikningum Danmerkur. En það
er vonandi, að embættismenn vorir Ijetu sjer
eigi miður anntuin, að vjernæðum rjettivor-
um, en þeirhafa látið sjer vera um, að safna
gjöfum handa Dönum, enda erekki ólíklegt,
að Islendingar vildu nokkuð til vinna, að fá
eins rýmkað um stjórnarfrelsi sitt, og hjerer
á vikið, og yrðu ekki ófúsari á, að skjóta
saman nokkru fje til nytsamra fyrirtækja áfóst-
urjörðu þeirra, en þeir hafa verið að gefa Dön-
um. 3>að er líka mála sannast, að Islending-
ar eiga ekki hægt með, að berja sjer um fá-
tækt, meðan þeir á ári hverju eyða mörgum
þúsundum rbdiL fyrir brennuvin, sjer til ills I
eins, en einskis góðs. Ef það tækifæri, sem '
nú býðst íslendingum, er fyrirlitið, þá má
vera, að það biði um stund, að Islendingar
megi sjáltir skipa málum sínum. llugleiðið
því vel, Islendingar! hvað þaö muni vera, er
geti vakið oss svo, að vjer eigi sofnuin aptur.
Skrifað í deaembermán. 18t8,
af bónda á Vesturlandi.
Sd á kvölina, srm á völina.
Hjerna um haustið 1844, þegar vjer íbú-
ar Kjósarsýslu og Gullbringusýslu kusum al-
þingismenn vora sællar minningar, áttum vjer
reyndar ekki úr mörgum aðvelja; en þó ætl-
um vjer það reynt til hlitar, að oss hefurmis-
tekizt, að kjósa aðalþingmann vorn, þar setn
liann hefur nú þegar verið þögull heyrnar-
vottur á þingiuu í 2 suniur. . Oss kemur
reyndar ekki til hugar, að saka aðra en sjálfa
oss, kjósendurna, um það, að hann var kos-
inn; en vjer kusuin hannafþvi, að vjerhöfð-
um áður þekkt hann að því, að hann var
skynsamur maður, og allt til þess, er liaun kom
á alþingi, þótti haiiu livorki skorta orð nje
einurð, þótt hann hafi reynzt svona síðan, og
má, ef til vill, geta þess til, að honum hainli
elliaiinmarkar og hrumleiki frá því, að gegna
skýldu sinni á þinginu betur, en reynd hefur
á orðið. En þó nú svo sje, að bann sje gam-
all og hrumur, og fái ekki af sjer, að tala orð
á þinginu sjálfuin oss eða öðrum til gagns,
ætluin vjer honum samt svo mikið, að hann
sjái, að ekki má svo búiö standa, og að til
þess liafi og verið kjörinn varaþingmaðurinn,
að liaiin gegndi störfum aðalþingmaniisiiis í
forföllum hans. JNú þykja oss annmarkar
þeir, er taldir eru við aðalþingmaniiiiin, for-
föllum verri, og vouuinst því til, að hann lofi
þó varaþiiigmanninum að í sumar; því þó að
haiin sje óþekktur á alþingi, þá er hann þó
þekkturað því, að hann er einarður og greind-
ur maður, og þar að auki með fullu fjöri og
kröptum. jmð er reyndar undir hælinn lagt,
livort varafulltrúinn verður góður þingmaður,
en eigi að síðureross ekki láandi, þóaðvjer
viljum skipta uin þingmenn í þetta sinn til
reynslu; því að farist Iionum vel, er það hvöt
fyrir oss kjósendurna til að kjósa hanii af
nýju, og eins, ef hann reynist miður, verður