Þjóðólfur - 15.01.1850, Blaðsíða 2

11»
hver hreppur fengi einn dræmingja, til |)ess
að hafa hann mef) á alla mannfundi, ef svo
kynni fara, að mönnum þætti leitt, að líkjast
heimlæðum þessum í deyfð og seinlæti, þar
sem á Qöri og framkvæmd þarf að halda.
Til kjösendanna i vor eð kemur.
4.
Jegar vjer heimfærum það, sem sagt er
hjer næst á undan' um hina ýmislegu skoðun
manna á alþjóðlegum málefnum, upp á eitt-
hvert. vist tiltekið málefni, t. a. m. samband
íslands við Danmörku, þá mun mega ganga
að því vísu hjá kjósendunum, að sínum aug-
um lítur þar hver á silfrið. Jví að sumir á-
líta í alla staði æskilegast., að sambandið hahl-
ist framvegis i því horfi, sem það hefur ver-
ið i að undanförnu. Jeir hugsa í einfeldni
sinni, að það sje út sjeð um oss Islendinga,
ef Danir fá ekki að hafa öll hin sömu umráð
og afskipti af málefnum vorum, eins og þeir
hafa áður haft; og þess vegna vilja þeir, að
sem minnstu sje breytt til um það, sem ver-
ið hefur. Aptur liafa aðrir það álit á sam-
bandi voru við Dani, að það sje til hiiínar
mestu fyrirstöðu framförum vorum, eins og
það nú er ásigkomið. Jeim þykir reynslan
vera búin að fullsanna, að ómögulegt sje að
stjórna Islandi frá Danmörku á þann hátt,
sem verið hefur, og að slík stjórnsje eigi til
annars, en að gjöra þjóðina hugsunarlausa
og framtakslausa um allt, sem hana varðar.
Jeir vilja því fyrir hvern mun, að miklu sje
breytt til um sambandið, og að því verði kom-
ið að minnsta kosti í það horf, að það eigi
framvegis hnekki eflingu og heill þjóðarinn-
ar. Og loksins eru þeir líka til, sem að vísu
sjá það, að sambandið, sem Island er í við
Danmörku, er landinu engan veginn hagfellt,
fyrir því Danir hafa of mjög liaft ráð íslend-
inga í hendi sjer; en þeir vilja synda milli
skers og báru, er þeir á öðru leytinu ekki
vilja styggja Dani með því, að láta þá sjá,
að þeir amist við yfirdrottnun þeirra og ráð-
ríki; og á hinn bóginn er þeim eigi heldur
um, að vera kynntir að því á ættjörðu sinni,
að þeir eigi vilji ráða til þess, sem þeirálíta
heillavænlegast fvrir haria. jiessir vilja þá
því að eins, að nokkru sje breytt til um sam-

bandið, að þeim geti sjálfum verið borgið á
báða bóga.
£að mun mega fullyrða, að þetta sje hjer
um bil álit manna á þessu alþjóðlega mál-
efni. Og af því að vjer aðhyllumst einmitt
eina af þessum skoðunum á málinu, fyrir því
vjer álítum hana bæði rjettasta í sjálfri sjer,
og svo líka þjóðlegasta, þá viljum vjer taka
hjer fram hin helztu atriði í þessu álitsmáli
voru.
Vjer viljum i fyrsta máta, að Island verði
pjóðfjelay útaf fyrir siyápannh,átt,aðpað sje
laust undan öflum yfirráðum hinnar dönsku
pjóðar, en hafi að eins konuny hennar yfir
sjer; oy skal hann sjerílayi vera nokkurs
konar sameininyarband milli Dana oy Is-
lendinyatil bróðurleyrar vináttu oyjafnrjett-
is i öllum viðskiptum, eitis oy hann líka skal
vera miðill hins islenzka pjóðfjelays í öllum
málutn, sem pað katin að eiya saman að
sœlda við önnur ríki.
Oy vjer viljum i annan máta, að þjóðfje-
lay petta fái stjórnarbót, sem sje fólyin í inn-
lendri ábyryðarstjórn, er láti fulltrúa pjóð-
arinnar, kosna eptir frjálsum kosninyurlöy-
um, hafa löyyjafarvaldið í höndum sjer.
Jiessi tvö atriði eru svo ljóslega ‘tiltek-
in, að vjer getum eigi annað ætlað, en að
sjerhver Islendingur, sem nokkuð hugsar, og
nokkurn vilja hefur í þjóðmálefnum, geti orð-
ið ásáttur umþað við sjálfan sig, hvort bann
aðhyllist þau, eður ekki; þau eru svo þjóð-
leg, að vjer viljum eigi ímynda oss annað,
en að allur þorri þjóðarinnar fallist á þau; og
þau eru sá hyrningarsteinn, á hverjum allt
anriað hlýtur að byggjast, og eiga þess vegna
að vera í fyrirrúmi fyrir öllum öðrum þjóð-
málefnum, svo ólík skoðun og álitsmunur í
þeim má eingan veginn tálma samtökum og
fylgiþjóðarinnar, meðan ekki er búið að ráða
atriðismáluin þessum til lykta. En þar eð við
því má búast, að þessi mál mæti mótspyrnu,
bæði af mörgum hinum eldri mönnum, sem
kvíða fyrir öllum breytingum, og vilja því
helzt, að allt haldist að minnsta kosti um sína
daga í gamla horfinu, og líka af mörgum hin-
um æðri embættismönnum, sem þykjast vita,
að Dönnm sje eigi um, að sleppa svo fram
af oss beizlinu, eins og vjer liöfum farið fram
á, en vilja ekki brjóta af sjer hylli þeirra,