Þjóðólfur - 15.01.1850, Blaðsíða 4

120
eptir þvi sem hver riltli hafa. Skildu allir við svo
búið gúðglaðir.
S a m t a l
á gamlárskveid 1849.
f>að var komið undir miðnætti, og ábvrgðarmaðnr
Jtjóðólfs ætlaði að fara að hátta; en í f>ví heyrir hann
barið á dyr, og nokkuð stórkostlega. Hann hleypur
þegar til dyra, lýkur upp og sjer hvar Jjjóðólfur er
kominn; honum verður hverft við og segir:
Æ, já, já, ertu kotninn aptur, Jijóðólfur? Hvernig
vikur f>ví við?
jjjóðólfur: Víst er jeg kominn aptur. f>ekkirðu mig
ekki? jþað er stutt að segja: f>eir vilja sumir livorki
heyra mig nje sjá.
Áhyrgðarin: Kondu inn samt, og segðu mjer af ferð-
uin þinum, og settn þig þarna niðurá kjaptastólinn!
Jjóðólfur: J>að shal vera leitt að vera á þessum
hrakkningi nm hávetur, að vera kominn uppi sveit, ganga
bæ frá bæ, berja á dyr allan daginn, guða á glugga aila
nóttina, sjá ekki framan í nokkra manneskju, fá engar
góðgjörðir, ogverða við svo búið að hverfa heiin aptur,
það skal vera leitt í annari eins færð og núna er, sem
aldrei heiuar á pollí.
Ábyrgðarin: j>ú segir það ekki satt, jjioðólfur! þjer
er víða tekið dávei, og mjög stjaldan ertu gjörður apt-
urreka. j>ó átti jeg samt eigi von á þjer núna, og
síst þaðan sem þú keinur.
jijóðólfur. Einmitt af því sumir — ogjeg má þakka
það — margir menn taka svo feginsainlega og alúð-
lega á móti mjer, einmitt þess vegna bregður mjer svo
við, þegar jeg kem á þú bæina, hvar enginn vill sinna
mjer, njesýna uokkurn greiða; jeg oefni nú ekki, þeg-
ar jeg liitti fyrir heiiar sveitir, livar liver bóndi, og prest-
ur og breppstjóri líka, loka mig úti með hundunuin.
jþú skalt ekki trúa þvi, hvað hændur suinir eru mjer
alúðlegir. jþeir koma á móti mjer út á hlað, þegar
þeir þekkja mig í túninu. „Vertu altjend velkoininu!“
segja þeir. „Hvað segir karltetrið nú í frjettum?“ Og
þegar þeir svo leiða mig inn, brosir hússmóðirin upp
á bóndann og mig, og bóndadóttirin lofar mjer opt
að iiggja á kjöltu sinni. Eins eru piltarnir sumir, þeir
senda mig unnustuin sínum, og þær taka mjer tveim
höndum, skoða mig í krók og kring, leggja mig niður
í treila-öskjur sinar, og láta reirskútinn >inn við vitin
á mjer.
Ábyrgðarm: Kallarðu ekki þetta sæmilegar viðtök-
ur og sældarkjör?
jjjóðólfur: Vístkallajeg allt þetta góða daga. En
það er, eins og jeg segi, mjer bregður svo skelfing
við, þegar hagur minn breytist svo, að jeg verð að
liggja dægrunuin saman upp á hússþekju, og get varla
guðað mjer til hita. Og er mjer það opt ekki lítil
storkun, þegar jeg sje inn um gluggann, hvarsystirmin
situr á hjónarúminu og lætur dæluna ganga, en fólkið
að dekstra hana og segja: ertu ekki svöng maddama
góð? viltu ekki taka þjer bita? ertu ekki þreytt, inad-
dama góð? viltu ekki snara þjer útaf? þá ligg jeg í I
í gluggatóptinni cins og útburður, kaldur og klæðlítill
síðan brann hjá injer í sumar. Og þó þykir mjer þetta
ekki neitt fyrir sjálfan mig; það er annað, sem mjer
sárnar tneira.
Ábvrgðarm: Mjer sýnist þó mest undir því komið,
að þú fyrir þitt leyti getir afborið þetta. Og tel jeg
óþarfa, að þú setjir annað fyrir þig; eða hvað, erþað,
sem þig tekur sárast til?
j>jóðólfur: j>ú getur því nærri, að, þegar jeg ligg
svo opt upp á haðstofugluggum, þá iniini Jeg heyra
stundum livað lijalað er iiini. Verður þá opt mcira til
rætt iim þig, ,en mig nokkurn tíma. Suiiiir segja þá,
að þú sjert vitlaus, íslenzkur niaðurinn, ósigidur, sem
ekki hefur komið út úr þaranunu, að leggja, það upp
að rita í blað, sem liingað til hafi ekki ráðizt í að
gjöra, nema sigldustu menn og hálærðustusiu.
Sumir segja, að þú gjörir það til að pína út peninga úr
fátækum alinúga, svo þú hafir eitthvað til að lifa af,
meðan svona fjandalega stendur á fyrir þjer. Sumir
segja, að þú gjörir það til að,riða niðuralla höfðingja
og hleypa upp almúganum, ætlir svo sjalfur að verða
prestur á bezta brauðinu, og, ef til viil, kongur yfir
öllu saman. j>etta fellur mjer svo illa að heyra vegna
þín. En þess bið jeg þig lengslra orða, að kasta þessu
ekki á glæður, og síst að liafa það eptir mjer, því að
jeg er hræddur um, að það kunni með tímanum að
brenna á baki mjer.
Ábyrgðarm: j>að kalla jeg óþarfa fyrir þig, j>jó&'
ólfur! að setja það fyrir þig, þó meun glettist við mig
í orði; þeir meina svo ekkert með því; og lofuin þeim
að segja, hvað þeir vilja.
j>jóðólfur: j>að læt jeg nú vera, hvort þeir meina
ekkert ineð því; þó getur verið, að margir sjeu hættir
að hugsa, að þú sjert vitlaus, eins og þeir lijeidu áður.
En heyrði jeg maiin um daginn segja, að hann þyldi
ekki að horl'a í auguti á þjer, nema hann liel'ði drjúgt
í kollinttm. Og altjend er þó þetta álit manna á þjer
til þess, að spilla fyrir vegi mínum, og þá líka fyrir
sjálfum þjer.
Ábyrgðarm; Statf upp af kjaptastólnum, ^jóðólfur!
og farð' úr leppunum; jeg ætla að láta þig sofa hjá
mjer í nótt, og lesa eitthvað yfir þjer. Eii hvort viltu
heldur vera npp í arm, eða til fóta?
jijóðólfur: Ef þú ætlar að biðja fyrir mjer, þá vil
jeg helzt liggja þversum, en að þú liggir langsettis,
þvi að það sagði afi minn sæll, að þá hrifi hænin bet-
ur, er biðjendur læu í kross.
Ábyrgðarm: Jví skaltú að vísu ráða í þetta sinn,
j>jóðólfur! En undarlegur ertu, og eigi er kyn, þó ekki
geðjist öllum að þjer, ef þú býður mönnum slíkar
„serímoníur.“ En það segi jeg þjer fyrir,, að strax
sem lýsir af degi, þávekjegþig, og sendi þigafstað;
því að við meguin ekki setja það fyrir okkur, þó mis-
jafnt sje uin okkur skrafað, lieldur verðum við að reyna
til að sigra óvild manna og ýmugust, og trúa því, að það
orð muni einnig rætast á blaðamönnuin Islendinga:
knýið á, og mun fyrir yður upplokið verða!
Áhyrgðarmaður Svb. Hallgrímsson.