Þjóðólfur - 01.07.1850, Síða 1
ð. Ár.
1§5 0,
1. Júlí,
f* j ú Ö ó I fs m íi I.
Vegna þess að margir áskrifendur Jijóftólfs
hafa bæfti brjeílega og muimlega látift á sjer
lieyra, að þá fýsti að vita, hvað gerðist í hinu
svo kallaða Jjóðólfsináli, hvort jeg ábyrgð-
armaður hlaðsins Ijeti alt ganga af átölulaust,
hversu með }>að var farið í vetur, eða jeg
sækti inálið að lögum og reyruli til að kom-
ast fyrir endann á þvi, hvort ráðstöfun stipts-
yfirvaldanna var bygð á Iöguin og rjetti eða
ekki, þá ætla jeg nú að skýra mönnum frá
því, hvað jeg hefi gjörtí þessu máli, og hver
árangur þar af er orðinn til þessa. 5jer get’
ið þó nokkurn veginn sjeð af því, Islending-
ar/ að Jjóðólfur vill lifa og bera sig eptir
björginni, en að hann á við ramman reyp að
'draga.
Jegar jeg var búinn að láta prenta í
Kaupmannahöfn í vor þá örk jijóðólfs, sein
stiptsyfirvöldin skrifuðu mjer svo til um, „að
ekki mætti prentast í prentsmiðju Iandsins“,
og þegar jeg varð ekki annars var, enn að
öllum þar ytra þækti þetta bann óskiljanlegt,
og ráðstöfun þeirra með blaðið yfir höfuð að
tala hin undarlegasta, þá mannaði jeg mig
upp og ritaði ráðherra lögstjórnarinnar svo
látandi brjef:
„IIjer með dirfist jeg að bera undir álit
og úrskurð stjórnarinnar málefni það, er jeg
ekki einúngis álit að snerti sjálfan mig sem
blaöamann að því leyti, sem jeg þykist eiga,
eins og hver annar einstakur maður, að sæta
sannsýnilegri og löglegri aðferð af yfirmönn-
uin mínum, heldur lika gjörvalla þjóð inína
að því leyti, sem hún er á mentunar og fram-
faravegi, og ætti því að fá að njóta líks prent-
irelsis, og önnur lönd Danakonungs hafa.
Svo er niál með vexti, að í baust eð var
gjörði jeg skriflegan samning við hin háu
34. og 35.
stiptsyfirvöld íslands, svo sem forstöðumenn
prentsmiðjunnar þar, um það að mega láta
prenta bálfsmánaðarritið „jjjóðólf* J prent-
smiðju landsins; og læt jeg lijer með fylgja
eptirrit af skilmáluin þeim milli stiptsyfirvald-
anna og mín. 3>egar nú bálfsmánaðarrit þetta
liafði komið útí hálfan þriðja mánuð, gatþað
ekki komizt að um tíma í prentsmiðjunni
fyrir því, að hún þurfti að ljúkavið alþingis-
tíðindin áður, enn póstar gengju um landið.
Jeg beið þess vegna með blað mitt i heilan
mánuð, eins og líka skilmálarnir sögðu fyrir,
að mjer bæri að gjöra, þegar einhverjar or-
sakir væru til að fresta prentun blaðsins, sem
nú var anríki prentsmiðjunnar. En þegar al-
þingistíðindin voru búin i miðjan febrúar,
Ijet jeg .fara að setja í prentsmiðjunni þau
blöð timaritsins, sem höfðu orðið að bíða
prentunar,. og var þegar búið að setja tvær
arkir, því að prentsmiðjan hafði þá nægan
tíma og mjer var um að gjöra, að nota póst-
göngurnar um landið ineð blað mitt. Nú þeg-
ar hin fyrri próförk kom út, krafðist liinn
setti stiptamtmaður að mega sjá örkina áður
hún væri alveg prentuð. Mjer kom þetta
nokkuð óvart, þar eð stiptsyfirvöhlin höfðu
aldrei áður farið því fram, að skoða blaðið
undir prentun. Engu að síður fór jeg þó
með örkina til stiptamtmanns, og sagðist enda
fús til að breyta einhverju í henni, ef honum
svo sýndist. Hann sinnti því alls ekki, held-
ur tók við örkinni og geymdi hana hjá sjerí
lieila viku. Loksins fjekk jeg þá 20. dag
febrúarm. brjef frá stiptsyfirvöldunum með
konunglegu eyrindi, í hverju þau tilkynntu
mjer, eins og meðfylgjandi eptirrit af brjefi
því sýnir, að prentun B5jóðólfs“ skyldi hætta
að sinni, og að örk þessi mætti ekki prent-
ast í prentsmiöju landsins. Líka skrifuðu