Þjóðólfur - 11.07.1850, Page 6

150
ber-mánaftar, nje annars ásigkomulags,
lieldur skulu allar sýslurnar kjósa jafn-
marga fulltrúa, eða tvo liver;
6) að á Islandi skal semja kjörskrár yfir
alla kjörgenga menn í hverju kjördæmi;
7) að kosningar þurfa ekki að fara frain
á einum og sama degi um land allt;
8) að kjörstjórar skulu ekki, eins og ákveð-
ið er í kosningalögunum 7. d. júli-mánað-
ar, kjósa síðastir allra, heldur skrifa at-
kvæði sín i kjörbækurnar, áður en kosn-
ingar byrja, og gjalda varhuga við, að
kjósendur njósni eigi, hverja þeir hafi
kosið, fyr en kjörbækurnar eru upp lesn-
ar; og
9) að konungur hefur áskilið sjer, að nefna
að eins sjöunda hluta af fundarmönn-
uin sjálfur til þiugsetu; en f)ó áskildi
liann sjer, að kjósa fjórða hluta fundar-
manna til ríkisfundarins.
Vjer viljumfyrst geta þess, að í ástæð-
unum fyrir tiskipuninni 28. d. september-
mánaðar er minnzt á, hvernig farið hafði með
undirbúningsumræðuna fyrir kosningalögum
þessum. Konungsfulitrúinn á alþingi (amt-
maður Melsteð), sein dvaldi hjer í borginni í
fyrra vetur, var ekki kominn út til Islands,
þegar setja átti þingið, sökum sífelldra and-
viðra, sem hann hreppti síðari hluta maí-mánað-
ar og allan júní-mánuð 1849, og annara ó-
liappa. En þingið var eigi að síður sett í á-
kveðinn tíma (hinn fyrsta virkan dag í júlí-
mánuði) af stiptamtnianninum á Islandi (Ro-
sen'óm, sem nú er stjórnarherra innanríkismál-
efnanna); settist liann í sæti konungsfulltrúa á
þinginu; og með því þingmenn höfðu fengið
vitneskju um, hvern starfa stjórnin eiukum
ætlaði að fá þeim, þá tóku þeir til umræðu
bænarskrá frá landsmönnum til þingsins, uin
kosningar til iundar þess, sem boðaður var með
opnu brjefi 23. d. september-mánaðar, og
sömdu lagafrumvarp um það efui. Loksins,
þegar komið var að ályktunarumræðunni, kom
konungsfulltrúinn tilíslands, oglukuþinginenn
þá við frumvarp þetta, þótt það væri sprottið
af bænarskrá frá Islendingum sjálfum.
En með því að þingtiminn var lengdur
nokkuð fram yfir það, sem lögboðið var, fengu
þingmenn einnig færi á að ræða hið konung-
lega kosningalaga- frumvarp, en ekki fannst
þeim ástæður vera til, að breyta því, er
þeir höfðu áður fallizt á, nema hvað þeir að
eins fjellust á nokkur varaatkvæði og sendu
konungi. Af þessu má sjá, að alþingismenu
og koniingsfulltrúinn hafa ekki getað unnið
eins mikið í samvinnu, og æskilegt hefði ver-
ið, til þess að málið fengi góð málalok, og
einkum þegar lijer á ofan bætist, að þingtím-
inn var að eins lengdur um átta daga, og á
þeim átta dögum voru rædd öll hin konung-
legu frumvörp; ogliklegt er, að misfellur þær,
sem oss finnast á Iöguin þessum, eigi ætt
sina að rekja til þessa atviks.
Vjer viljum nú hnvta nokkrum athuga-
semdum við það, er vjer höfum hjerað framan
getið um, að kosningalögin íslenzku víki frá
kosningalögunum 7. d. júlí- mánaðar. Og
að vísu er mismunurinn engan veginn lítill.
Allt um það erum vjer ekki mjög mót-
fallnir frábreytninni í sjálfri sjer; og enda
þótt ísleudingar hefðu átt að kjósa eptir lög-
uin þessum til hins sama rikisfundar, sein
Danir kusu menn til eptir kosningalögunum
7. d. júlí-mán., munduin vjer þó ekki hafa
álitið, að frábreytni þessi væri til nokkurs
baga. Allt er því undir því komið, hvernig
fráhreytniuni er varið.
(Framhaldið aíðar).
Um verzlunarfrelsi.
Jeg held, að það megi ganga að þvívísu,
íslendingar! að aföllum þeim málefnum, sem
varða land og lýð, og sem nú er verið að stíma
við, að koma í skynsamlegra og hagfeldara
horf, en veriðhefur, þá sæti ekkerteinsstöðugri
athygli og sárt þreyandi eptirvæntingu allrar
alþýðu, eins og verzlunarmálið. 5etta fer og
að líkindum, því uin hvað ætti alþýða manna
fremur að hugsa af timanlegum efnum, held-
ur en einmitt um það, hvernig hún geti kom-
izt að daglegu brauði með sem beztu og hag-
legustu kjörum? En það vita allir, að þetta
er að miklu leyti, ef ekki eingöngu, komið
undir verzlunarlögunum. er !>ú hvort-
tveggja, að bæði hafa hin „nýu Félagsrit*
skýrt mjög hugmyndir manna um verzlunar-
hagi þá, sem vjer íslendingar höfum átt að
búa við af hendi Dana, og svo hefur líka
vor egin reynsla um þessi árin látið oss sjálfa