Þjóðólfur - 07.08.1850, Blaðsíða 3

m
acSra til prests— eha þá fjarskalegt skeytingar-
leysi til {)ess. Greinin er tekin úr bók þeirri,
sem nefnd er Catholicismens or/ Protestantis-
mcns Kirkcforfatninq, Lære otj Ritus, og
stendur þar á bls. 251—252. Bókin er rituð
af Ilenrik Nicolai Clausen, sem lengi hefur
verið kennari í guðfraeði við báskólann í Kaup-
mannahöfn, og er nú ráðgjafi konungs. Hann
er haldinn einhver merkastur guðfraeðingur í
Danmörku, og maður vel að sjer í stjórnfræði.
Greinin er svona: rJetta fyrirkomulag (o:
den repræsentative Presbyterial - Synodal
Forfatniny) er tekið upp í ölliun reformert-
um lönduin, þó með ýmsum smátilbreyting-
uin. Jar sem þetta fyrirkomulag hefur náð
fullkomnun sinni, t. a. m. i Niðurlöndunum,
þar er það svona: Yið hverja kirkju er kirkju-
ráð (Presbyterium); í því sitja 'svo margir
sóknarmanna, sem ákveðið er; eru þeir kosnir
af sóknarmönnum öllum eptir atkvæðafjölda.
Forseti furidarins er sóknarprest.ur eða sóknar-
prestar, effleiri eru en einn. Kirkjuráð þetta ræð-
ur öllu því,ersnertirhina opinberu uppfræðingu,
guðsdýrkunina, kirkjuagann og efnahag kirkj-
unnar. Hver sókn kýs prest sinn sjálf, eða
stingur upp á houum, þegarhins fyrra prests
missir við, og er sú kosning síðan staðfest
af æðrj mönnum. Svo og svo margar sókn-
ir sækja eitt hjeraðsmót (Kreds - Syn-
ode), og eiga sóknarmenn þeir, er sækja
þetta mót, að íhuga þau kirkjumálefni,
er þykja heldur mikilsverð og almenn,
og ráða þeim til lykta." 011 ”” hjeraðs-
mót lúta undir eitt jylkismót (Provincial-
Synode). Á fylkismóti sitja fulltrúar frá hjer-
aðsmótunum. Á þeim fundum eru þau mál
rædd, sem æðra kirkjuvahl þarf til að leysa
úr. Stjórnin hefur og jafnaðarlega fulltrúa
á fylkisinótum; eiga þeir að sjá um þarfir og
gagn ríkisins fyrir hörnl stjórnarinnar. Að
síðustu er hið alþjóðlega kirkjumót (National-
Synode). 5ar eiga allir þeir fulltrúar sæti,
sem kosnir eru á fylkismótunum, og þar eru
þau mál rædd, sem varða alla kirkjuna*. Jeg
ætla nú að biðja menn, að bera þetta fyrir-
komulag saman við synodus þann, sem getið
er um í umburðarbrjefi biskupsins, og það
getur euginn með heilhrigðri skynsemi fund-
ið neina likingu þar á inilli. Að þeir fara
að segja mönnum frá því, að prófastur
Hannes Stepliensen hafi verið einn í nefnd-
inni, virðist í fyrsta áliti að eigi hvergi við,
og þó heldur máli mínu til styrkingar,
með þvi jeg segi, að almenningur geti
ráðið af uppástungunni, hverri stjórnarlög-
un prestarnir muni halda frain á alþingi að
sumri, en sjera Hanneserkosinn til þingnianns.
Nú liggur það í augumuppí, að því fleiri sem
eru þingmenn af þeirn, sem starfað hafa að
uppástungunni, og fallizt á hana, því auð-
veldara ætti mönnuin að veita, að geta sjer
til, liverri stjórnarlögun prestarnir muni
halda frarn, og því virðist svo við fyrsta álit,
sem höfundarnir liafi hjer mælt sjálfum sjer
ógagn; en hjer niun búa eitthvað meira und-
ir, og hvað er það? Jeirætla sjer með þessu
að slá sjéra Hannesi gullhamrana; en jeg vona
til, að þeim verði ekki kápan úr því klæð-
iuu; því jeg er sannfærður uin, að sjera
Hannes er svo vel að sjer gjör, að hann bæði
sjái það, að homim hefur orðið á, þegarlion-
tim er bent á það, og fyrirverði sig alls ekki,
að játa það, að honum liafi orðið á, þegar
hann sjer það, og falli þá frá upprunauppá-
stungu sinni. En með því að nefna sjera
Hannes, ætla þeir líka, að rýra sögu mína í
augum almennings; því að það sje auðvitað, að
skoðun mín á þessu máli sje röng, þar eð sjera
llannes hafi verið ineð að búa til uppástungu
þessa, en haiin sje einn þeirra, sem mest á-
lit hafi á sjer fyrir frjálslyndi. En því segja
þeir eigi mönnum frá þriðja nefndarmannin-
um? Er þ?ð af því, að þeir haldi, að þeir
styrki eigi málstað sinn með nafni hans ?
Jað gjöra þeir reyndar eigi; því að engir
skynsamir og eiriarðir menn sleppa skoðun
siimi á hverju málefrii sem er fyrir nöfnun-
um einum ; en eigi hafa höfundarnir enn þá
gengið í fótspor sjera Árna Ilelgasoriar, og
óvíst er, að þeir gjöri það nokkurn tíma. Með
einu get jeg huggað þá, og það er það, að
jeg er hvorki þjóðkjörinn nje koiiungkjörinn
þingmaður, ög þeinr er því óhætt að standa
upp frá bæn þeirri, sein þeir liafa legið á
síðan á dögunum, nema þeiin þyki nauðsyn
á, að leggjast á bæn aptur, og biðja þess, að
sá, sem ritað hefur greinina í 38.—41. blaði
jþjóðólfs uin umburðarbrjefið, sje það ekki
heldur; því að hann hefur þó söinu skoðun á
þessu máli og jeg. Ánnars veit jeg ekki,