Þjóðólfur - 30.04.1853, Síða 1

p JÓÐÓLFUR.
185 3.
5. Ár 30. npril. 111.
Af blaði þessu koma að öllu forfallalausu út 2 Nr. eður ein örk hvern mánuðinn október — inarz, en 2 arkir
eður 4 Nr. hvern mánaðatina apríl—september, alls 18 arkir eður 36 Nr.; árgángurinn kostar 1 rbdl. alstaðar
á íslandi og í Danmörku, kostnaðarlaust fyrir kaupendur; hvert einstakt Nr. kostar 8 sk. 8. hvcrt blað taka
sölumenn fyrir að standa full skil af andvirði hinna 7.
Um bráöabyrgðar- breytingu á skattyjalds-
mátanum.
J*egar litið er á skattgjaldslög vor, — ef lög
skyldi kalla þaö, sem sín venjan og aðferöin
gengur um í hverjum stað, — hvað gömul þau
eru og fráleit þeirri stefnu og undirstöðu
sem skattgjaldslög eiga að liafa; þegar gætt
er þessa fjölda af ýmsum sköttum og tollum,
sem gjaldþegnar eru krafðir um árlega, en
enginn þeirra þó, nema tíundin ein og máske
alþíngis-og aukatollurinn, bygðurá þeim rétta
og eðlilega grundvelli, sem allir skattar eiga
að vera bygðir á, að þeir fari vaxandi og mínk-
andi eptir sönnuni efnahag manna og arðeign-
um þeirra; —þegar menn minnast þess, að lunir
helztu embæltis- og lagamenn lands þessa,
sem hafa íhugað og verið settir til að íhuga
skattamál vor, hafa verið samdóma um: „að
skattgjaldsmáti sá, sem hínyuð til hefir
verið á íslandi, sé með 'óllu óllðBftir og
Óréttvís*1, — þegar allt þetta er íhugað,
þá er reyndar ekki hægt að vita, að hverju
fremur eigi að dáðst, stöðugleik stjórnarinnar
i því, að láta ekkert gjöra til að lagfæra og
jafna þenna „óhœfa* og Vóréttvísaa skatt-
yjaldsmáta, eða að þolinmæði og lánglundar-
geði gjaldþegnanna í að una við þetta fyrir-
komulag án möglunar eða viðleitni á að fá
því af létt að nokkru sem fyrst, á einhvern veg.
3>ví raunin er orðin sú, að alls ekkert heíir
örðið ágengt með^ lagfæríngar á þessu máli,
en þótt nokkrar tilraunir haíi verið til þess
SJöiðar bæði af hendi stjórnarinnar og ein-
stakra manna, síðan um næstliðin aldamót.
Svo mun hafa verið til ætlað, að Jarðamats-
nefndin, sem þá var sett og ferðaðist hér um
land, skyldi leysa svo af hendi jarðamatsverk
sín, að á þeim yrði byggð ný skattgjaldslög.
‘) •'»já Ný rélagírlt VIJ. ár bl*. 4.
En verk nefndarinnar náðu aldrei staðfestíngu
konúngs. Upp frá því var málinu ekki hreift
með nýjum uppástúngum, fyr enn amtmaður
Grimur sál. Jónsson gjörði það á Hróarskeldu-
þingi 18401; en málið féll þar sakír ókunnug-
leika þíngmanna. 5ar næst hreifði amtmað-
urinn fyrir vestan, herra Bjarni þorsteinsson,
konferenzráð og riddari, þessu máli á embætt-
ismannafundinum 1841, og eru aöalatriði uppá-
stúngu þeirrar, er hann kom þar fram með,
prentuð í Nýjum Félagsr. VII. ári bls. 3 — 4 í
neðanmálsgrein. 5ar eptir samdi „9tentcfam»
merct" skýrslu eina um skattsgjaldsmálefni vor,
og þar á byggða uppástúngu til konúngs, 1.
júlí 1842.
5að seinasta, og þar til það verulegasta
sem hefir verið gjört við þetta mál, er það
sem nefnd sú gjörði er sett var með konúngs-
úrskurði 23.april 1845, til þess: „að rannsaka,
og síðan rita frumvörp um, hversu breyta
skyldi skattgjaldslögunum á íslandi, o. s. frv.“.
Nöfn nefndarmanna og ágrip af álitsskjali
hennar er prentað í Nýjum Félagsr. VII. ári
bls. 1—93, og það er þessi nefnd, sem „var
öldúnyis samdóma meiníngu allra annara,
sem lýst hafa áliti sínu um málið; að skatt-
yjaldsmáti sá, sem híngað til hefir verið á
Islandi, sé með öllu óliaifur og óréttvís*.
íað getur nú ekki verið ætlunarverk vort
eða ásetníngur, að rannsaka hvorki sjálfar
þessar ýmsu og sundurleitu uppástúngur til
breytíngar á skattgjaldslögunum, né hvað þvi
muni valda, að enn þá, eptir þau 7 ár, sem
liðin eru síðan skattamálsnefndin kvað upp
álit sitt og uppástúngur um málið, er ekkert
farið að gjöra til þess að koma því í kríng.
En á hitt ber einkum að líta, hvort gjaldþegn-
‘) Sjá fréttir frá Fulltrú* - þÍBjfHnuiu í HróarsUeltiu
1840 bls. 33—70.