Þjóðólfur - 25.06.1853, Blaðsíða 3

107
má ske nokkuð vafasamt, — ef einliver ein-
stakur maður, með skýlausum loforðum sín-
um eða samníngi bakar svona öðrum manni
tilfinnanlegan skaða með {iví að bregða heit.
sín, [>á er víst á {>ví mjög litill vafi, — livort
kaupmennirnir, sem urðu fyrir {)essum mikla
halla eiga ekki fullar skaðabætur fyrir það að
rikissjóðnum. Og varla mundi það bafa {)ókt
vafamál, að liefði kaupmenn þessir, á meðan
Bang var ráðherra, gengizt undir einhverja
líka skuldbindíngu við stjórnina, sem rikis-
sjóðnum gat staðið af viðlíkur halli og kostn-
aðarauki ef út af hefði verið brugðið, — [)á
mundi stjórnin eins fyrir f)að hafa þókzt eiga
allbeinan og löglegan aðgáng að {>eim um
skaðabæturnar, [)ó orðið befði ráögjafaskipti.
En merkilegast og sérlegast var {)ó það,
að ráðherrann Örsteð, sem synjaði þessum
tveimur dönsku borgurum um leiðarbréfin er
fyrirrennari hansvar búinn að heita þeim, lét
þau föl við spánska kaupmenn, ef þeir greiddi
það 20rbd. gjald, sem tilsk. 11. sept. 1816,
3. gr. ákvað; en pótt sú ákvörðun sé tekin
úr lögum með peim tveimur konúngsúrskurð-
um: t. júní 1821 og 22. mai'z 1839, eins
og áður er sýnt. Og um sama leyli, sem
kaupmönnum vorum var synjað um þessi leið-
arbréf en spánskum kaupmönnum voru veitt,
þau gegn þessu 20 rbd. lestagjaldi, þá veitti
hinn sami ráðherra norskum skipum leiðar-
bréf, eiinnitt samkvœmt pessum. konúngs úr-
skurðum og o. br. 28. des. 1836, 13. gr., að eins
gegn jfjórtán marka gjaldinu. {Jannig fylgdi
sami maðurinn, umsama leytið, tveimurgagn-
stæðurn lagaákvörðunum, en þótt önnur þeirra
ónýti hina, og enn þótt engi verzlunarlög vor né
verzlunarsamníngar geri neinn greinarinun milli
norskra manna og spánskra, eða annara
út.lendra pjóða, og þrátt fyrir það, þó hvert
það danskt skip sem kemur til Spánar, njóti
sömu réttinda sem skip allra annara þjóöa,
verði ekki þar fyrir neinum þýngri né öðr-
afarkostum, enn hinurn lögákveðna ojafn-
aðartolli, $em þó er látinn gánga jafnt' yfir alla.
Ein er sú ákvörðun í lögimi, sein á sér stað i öllum
Ver*lunarsanuiíngmn Dana við allar útleniiar þjóftir, en
ðún er sú: ,,aft ísland og Grænland skuli vcra
undanskilið“ (þeim ákvörðunum og skiildhindingum
sem samningurinn liljóðar upp á). En nijög óbeppilegt
n>undi þaft reynast, ef stjórnarráðsforsetinn og ráðherra
enna kenniinannlegu-og innanríkisinálanna i Daninörkii,
herra Andreas Sandö Örsteft, skyldi ætla sér að
nota þessa ástæðu sér til afbötunar, þvi þar af myndi
ekki leifta annað enn þaft, aft stjórnin á Spáni myndi brátt
leggja 20rbd. aukatoll á hvert lestarrúm þeirra dönsk ti
skipa, sem kæmi þángaft rakleiðis frá Islandi; þvi það
eiga Spánverjar eins frjálst, eins og Danir eiga, að leggja
á þá þanu 20 rbd. toll, sem beintínis er tekinn úr lögum.
Sýslufundur i Árnes - sýslu 1S53.
3.d. júním. var eptir tilhlutun alþíngismannsins Magn-
úsar Andréssonar, almennur sýslufundur í Arness-sýslu
haldinn að Ilróarshoiti í Flóa.
Aiþíngismalhurinn skýr%i fyrst frá tildrögum fundarins,
og skoraþi sííian á fundarmenn, aí) kjósa sér fundarstjóra,
en þeir kusu í einu hljóði prófast J. K. Briem, sem því
næst meb samþykki fundarins, tók sér til aftstoíiar, séríiagi
í a>, viþhalda góferi reglu, dannebrogsmennina Jón Ein-
arsson og Arna Magnússon.
j>á var rædd og samþykkt. bænarskrá til alþíngis viíi-
víkjandi svei tas tj ó rn inni, og er alþíngi í honni beþiíi
að bera þá bæn fram fyrir konúng vorn: a¥> hann sem fyrst
láti búa til og leggja fyrir alþíngi frumvarp til laga, um
sveitastjórn á Islandi. (Hreift af Sýslunefnd, sem kosin var
í vetur er var).
j>á var rædt og samþykkt ávarp til Ju'ngvallafundarins,
viþvíkjandi prentsmibjulandsius. þóktust fundar-
meun ekki vera svo kunnugir kríngumstæþum, eJa bera það
skyn á þetta mál, ab þeir treystist til, að bera upp um
þa¥) bænarskrá beinlínis til alþíngis, en þóktust þó sjá, að
stjórn þessarar þjó¥)eignar væri ekki landinu svo hagfeld
som skyldi. I ávarpinu var skoraft á þíngvallafundinn, að
undirbúa bænarskrá um mál þetta, sem lcigft yrfti fyrir al-
þíngi 1858. (Ilreift al' Sýslunefndinni).
f/á var rædd uppástúnga til sýslufundarins, um félag-
skap og samtök til búnafcarbóta. Uppástúngu þess-
ari var vel tekiþ, og mun seinna veríia nákvremar frá hcnni
skýrt. (Hreift af Sýslunefndinni).
þá var talai) um, hversu opt skyldi kjósa sýslnnefnd,
og hve margir vera skyldu i henni. f>aft var samþykkt a?)
7 menn skyldi í sýslunefndina kjósa, og a¥) kjósa skvldi
fyrir 3 ár; var sýslunni skipt f 7 kosníngaumdæmi, »g
skyldi hvert fyrir sig kjósa 1 nefndarmann innan þess tak-
marka, svo a¥> sýslunefndin yr¥i setn kunnugust í allri sýsl-
unni. Sýslunefnd þessari var sérílagi a'.tlað aft fram fylgja
uppástúngu þeirri, sem getiþ er hér næst á undan. Sýslu-
nefndinni sem nú er, var falií) á hendur aö hlutast til, aTt
þessi hin nýa sýslunefud yrí)i þannig kosin i haust er kem-
ur. (Hreift af Sýslunefndinni).
j>á var rædt um barnaskólann á Eyrarbakka og
a¥) þörf vieri á a¥) hlynna a¥) honum. A¥) þessu máli var
gjör¥)ur góíiur rómur, og var þegar á fundinum úr tlestuua
sveitum sýslunnar lofað fégjiifum eða ö¥)rum styrk, og mu»
skólastjórnin sí¥)ar skýra frá, hver endíng á þessu ver¥)ur.
(Hreift af alþíngismanni M. Andréssyni).
Loksins var rædt um vegabætur, og a^ ölferuvisi enn
nú er, þyrfti þeim a¥) tilhaga, ef nokku¥) ætti ágengt a%