Þjóðólfur - 29.10.1853, Blaðsíða 3

147
;þíið cr blöskrun til jiess ab hugsa, af)
þannii; skuli horfast hér til mestu vainlræfta
af inatarskorti, í slíkuin ármn seni jiessu,
þegar hvert liafskipið á fætur öðru leggur
héðan til útlanda með lilaðferini afþeim niat-
vörum, sem land vort hefir svo rnikla blessun
afíþessum árum; sé ekki brátt og alvarlega
í skorizt, nú með haustferðunum, þá verður
tilfinnanlegur bjargarskortur hér syðra í vetur,
já almenn neyð, efaíli brygðist, oghann get-
ur brugðizt. Hér eru engar nægtir í sjópláz-
unum af rnatfiski eða feitineti, iniklu fremur
skortur á. því hvorttveggju meðal almenníngs.
Skurðarfénaður hefur borizt litill hingað suð-
ur, litill, annar en sá, sem „kram-útsendarar
sjálfra kaupmanna hafa sókt upp til sveitanna
(— hvaða verzlunarleyfi liafa slíkir jiiltar í
lögurn vorum, til að æða yfir allar sveitir með
fullklifja hesta af klút - og léreptatuskum,
umskefjum úr búðarpöllunuin, tóbaki, brenni-
víni og kafi?), og vér heyrum sagt, að minnst
af þessum fénaði sé ætlaður eða látinn falur
hinum fátdekari sjóarbændum, til þess að bæta
úr skortinum á korninu, sem nú er ekki að
fá, heldur sé fénaður þessi mestallur lirytjað-
ur niður í tunnur, og sendur til útlanda.
Svona er yerzlunarástandið hjá oss ; á-
standið, sem þessir kaupmenn vorir gylla og
hefja upp til skýja, og segja, að ekki megi
með neinu móti raska, því þá sé velferð lands-
insíveði, en sultur og neyð vís; svona reyn-
ast þessir bjargvættir landsins, Knudtzon
stórkaupmaður og þeir félagar hans; liann
hlaut að vita um kornekluna hér; Irann var
við í Höfn, þegar póstskipið fór, og eins Hav-
steen, og hefðu þeir getað sent með því korn;
en nú var íslerizku vörunni náð héðan burtu,
og þá þurfti ekki að liugsa fyrir lífi lands-
nianna í vetur (! ?). Svona er þetta ástand,
sem flestir embættismenn vorir hafa hikað við,
og verið tneir en hálfvolgir í að vilja breyta,.
og senr stjórnin dreguraptur og aptur að færa
í lag, livernig sem á liana er skorað um það,
hversu ber sem nauðsynin er til þess, og
skýlaus rétturinn, sein landsmenn eiga á því,
bæði eptir guðs og marina lögum og allra sið-
aðra og viturra stjórnenda lögum og viður-
kenningu. Verzlunarástand vort er svo, að
, laganna er stránglega gætt f'því, að, engir
inegi verzla hér neina Danir, að engir, nema
þeir, megi færa oss né selja neinar nauð-
synjar; þessa gætir stjórnin og embættismenn
liennar; en hvort kaupmenn liafa útsendara
upp um allar sveitir, með kram og óþarfa-
vöru, sem bændur eru ginntir til að kaupa
fyrir matbjörg sina, hvort þeir í beztu veltu-
árum byrgja svo illa og óforsvaranlega upp
landið af korn-og nauðsynjavöru, að varla
er neitt af þvi að fá, og til húngursneyðar
geti horft, því er ekki skeytt að neinu, þóþað
sé skýlaúst skipað í hinuni sömu lögnm að
hafa nákvæmar og áreiðanlegar gætur á þessu.
3>að er því vonandi, að hlutaðeigandi
embættjsmeim, áminni stjórniua enn á ný —
því vér getuin ekki efað, að þeir hafi gjört
það áður, í tíma, eptir lögum og skyldu, —
ámiiini hana sköruglega ogalvarlega uin þessi
efni núna með skipunutn, sem fara héðan. jþá
er ekki ólíklegt, að Örsted gamli, ráðgjafi
innanríkismálanna, þessi sljói og ólieppi-
Iegi ráðsmaður vor Islendinga hjá stjórninni,
láti heldur sannfærast um, — ef annars er
auðið að sannfæra liann, — að hoiiuin stóð
iniklu nær að liafa eptirlit með, livernig þess-
ir feður og bjargvættir Islands, dönsku kaup-
inennirnir, byrgja upp landið af nauðsynjuin,
og sjá því borgið við húngursneyð, sem þeir
einir verða valdir að, ef hún dynur yfir í jafn-
góðum árum og nú, heldur enn að láta það
að tillögum þeirra, að setja nú nefnd til þess
að leggja á ný ráð um verzlunarfrelsi vort,
og fresta þvi svo enn um ínörg ár, þvert í
móti heituin og fyririnælum sjálls hansárík-
isþinginu í sumar, þvert í móti skýlausri til-
ætlun konúngsins, og vilja og vafalausum
rétti landsbúa.
Að/'erð til hálfrtzsöflunar. (Niðurlag).
4. grein.
Um stýju liæ-mæðranna.
Fyrir fræmæðra slýju skal velja það pláí, livar
vel er jarðvegur djúpur og |jguj sem bezt við suðri;
er liezt að lángveggur slýjuniiar sé inóti norðurátt,
og þarf iiann að vera alit að þreinur álnuin á liieð.
Bezt fer og, að veggur sé liafður á þrjá vegi fyrir'
stýjunni, og mega liinir tveir veggirnir til gallanna
vcra nokkuð lægri. Slrax að vorinu, þegar ler að
þiðna tíl muna, er bezt að nioka moldina jafnótt ofan *
af klakanum, þar til liann er allur þiðnaður, moka
síðan moldinni upp úr stýjunni tveggja álna djúpt;
síðan skal laka eldis-hestatað, eður þá annað lirossa-