Þjóðólfur - 29.10.1853, Blaðsíða 4

Þjóðólfur - 29.10.1853, Blaðsíða 4
148 UiA, uf hittcrckki til, og láta einnar álnar |)vkkt lag af |»ví untlir í stýjuna; þar í skal liella nokkrn vatni, jiar ofan á skal láta moldina, sein upp úr var mokað, og liræra saman við liana nokkrn af gamalli kúa- mykjii, helzt suinannykju; skal fielta g,jöra í liyrjun inaíiitánaðar, og jafnvel fyrri, ef vorgolt er. 5. Unt niðursetníngu fræmæðranna. Nú er kassinti eður ilálið lekið, sem rófiirnar eru í, og flult að slýjunni, og liver rófa lekin upp, með Jivt sem við liana vill loða af niolilíntii, og búin til liola i slýjunni svo »1 júp og við, sein þarf,'eplir slærð rófunnar, og hún svo látin ofan í lioluna, og Jirýst að moldinni með liaegð, og ekkert látið upp úr stanða^ nema blóinskúfiiriiin, en á milli rófanna skal vera í stýjiinni frá f>rem kvartilmn til álnar; bezl er og að liafa slýjuna svo lánga. að ekki séu nenia tvær raðir lángsetlis af fræmæðriinum, fiegar búið er að selja Jiær niður. Bezt er, að vökva frætnæðurnar nokkuð, fyrst eptir að fiær eru niður setlar, ef þurkar gánga, en uijög lílið ef frosla von er. tíf frost vilja til, þegar búið er að setja niður, verður að spila spituni ylir stýjuiia, og lirciða voðir þar yfir, svo inoldin nái ekki að frjósa; búa verður og svo uin stýjuna, að engin skepna eður kvikinili geti komizt þar að, og er það bezt með neti. 6. greitt. Um fræstángirnar. fþegar njólarnir, eða fræslángirnar eru orönar svo iiáar, að þær eru ein alin, skal taka lopband, eður ann- að þess konar injúkt ullarband, og búa til úr því nokk- urs kouar slag á uiilliini .raðanna, og annað fyrir framaii, og festa þeim i veggina báðuiii ineginn, reka siðan liæla i lángvegginn, eins marga og slángiruar eru, festa svo bönd uiii þá liæla, og ríða því í bæðí lángstögin, svo að liver slaung leiki í ferkönluðiim riðli, sem á að verja því, að vindur brjóti þær, eða þær leggist liver á aðra ofan. 5esar þær síðan bækka meira, og verða að Iveim álnuni, skal setja önnur böud ofar, eður færa þessi u|ip. Ef þurkar vilja til, þarf öðruhverju að vökva stángirnar. J>egar stángirnar hafa iiú fellt sól- eyna, og fræbelgirnir fara að þrútna og þýngjast, er bezl að leggja tré eður borð fyrir framan stángirnar á lægri veggina eður kampana, reka siðao sköpt i lángvegginn, á millí hverra tveggja stánga, og láia þan hvíla á trénu, því annars leggjast hríslurnar niður, þegar fræbelgirnir þýngjast. Komf nú frost, áður fræ er fulivaxið, eður ef það verður séð fyrir, verður að lireiða ofanylir allar fræstengurnar. Merki til þess, að fræ sé fullvaxið, er það, þegar belgirnir fara að verða bleikir að lit, og fræið fer að stinnast og dökkna, og jafn snart sem feinstaka belgur fer að opnast; erþá mál að taka stáugirnar. 7. grein. Um fturkun fræsins. þurkun fræsins er það vandamesta af öllu þessu, að núnu áliti; og hef egreynt það á marga vegu, enn þessi aðferð belir mér bezt lukkazt, sem hér cplir fylgir. Eg sker af hverja.grein fyrir neðan þann neðsta fræbelg, og læt þær svo i þunna einskeptnpoka, þó fræhelda; eg læt hverja grein standa upp á endann og alla lieigina snúa niður, cnn ekki niá vera mjög þraungt í hverjum poka; biiul eg svo fyrir opið, og þurka síðan fræstengurnar með belgjunttm, svona i pok- iiniiii), ýmist við vind, eður sólskin. jsegar greinarnar eru orönar svo þurvar í pokuniun, að í þeim fer að skrjála, slæ eg pokana utan, snöggt og linrt, með hendi minni, lirynur þá l'ræið sjálft úr belgjuuiim, leysi eg' síðan frá pokunum, tek hríslttrnar nieð liægð npp úr þeim, og legg þær á dúk, lielli svo úr pokanuni i trog eður þesskonar lireint ílát, og hristi það til, lendir þá fræið á hotninum, og sópa eg þá, með hendinni, rusl- inn ofap af, sem hezt eg get. Siðan læt eg fræið, (í hverju þó er enn nokkurt rusl) i léreptsposn, og þur- ka það enn við vind; að þvi búnii tek eg þami posa, og læt úr lionum, liér um bil eitt lóð í senn, í spil- komu, liristi liana til, og blæs olan af fræinu allt dupt, þángað til það er vel breint orðið, lait siðan það lireina fræ í annan posa úr lérepti. Sé nú fræ eptir i hrýsl- unum, þegar þær cru teknar úr pokunum, læt eg þær í poka aptur, og bef sömu aðferð, þar til allt fra; cr hruiiið úr helgjiimim. þegar eg þanuig er húinn að hreinsa allt l’ræið, og lála í léreptsposa hverja fraiteg- und sér, lielir mér bezt gelizt að gcyma þá í vel þurru j rúgi. Aðgætandi er, að á meðan verið er að þurka fræið, mega pokarnir aldrei vcra úti, ef nokkurt liost. er, því l'ræið tná aldrei frjósa, livorki fyrst né síðast. Með þessari framanskrifuöti aðlerð lief eg nú, i næst undanfarin 14 ár, allað mér kálfræs, og lielir tal- izt svo til, að á ári hverju licfi eg fengið 1 pund af fræi. Óska eg þess, að linur þessar geli orðið ein- liverjum lil upphvatníngar, að reyna þetla sáma, þó þær séu fáorðar og einfaldar. En ef aðrir knnna het- nr til með fræöftun, væri mér ánægja i því, ef þessnr linur gætu hvatt þá lil að semja ritgjðrð iiin þella efni, og birla þar alnienníngi frá sinni aðferð, gæti þá hver' sem vildi revna fræötlun, liaft þá aðferðina, sem belar heppnaðisl. Skrifað á Spóamýri, 19 dag Nóveniher 1852. Ðavíb Öla/'sson. Nokkur afpínr/isiuálin JSö.'J. 1 Jarðamatsmálið. (Niðuriag) Vér höfum getið þess, í fyrra hluta þcssarar greinar, að iiiörgum í nefnd þeirri, sem aiþíngi setti til að segja álit sitt um jarðamatið, hafi lengi i'undizt næsta tvísýnt, hvort liið nýafgengna jarðamat væri svo, að undirstöðu og frágángi, að vinnast mætti að lagfæra það. þetta varð nefndarmönnum enn vafasamara, á ineðan þcir voru ekki búnir að rannsaka, að öllum afleiðínguni til, tvo aðra vegi, scm var breilt til, þess að útkljá mál þetta, en þeir voru: » 1. hvort ekki mætti og ætti að slcppit öllu

x

Þjóðólfur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðólfur
https://timarit.is/publication/72

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.