Þjóðólfur - 29.10.1853, Blaðsíða 6

150
þegar það væii borið saman yfir allt land, eins off nú
reyndist mat jarftanna eptir „sanngjðrnn verði þcirra í
Itaupum og sölum“. þar að aulti inundi það verða upp á
svo að segja allstaðar, að hinum sömu mönnum yrði
nú að fela, að meta og áltveða liið hæfilega afgjald á
hverri jörð, sem áður var falift eptir unnum eiði, að
meta hinar sömu jarðir til sanngjarns verðs, og það væri
næsta afsakanlegt, já öldúngis eðlilegt, þó hið hæfilega
afgjald, sem þcir nú ætti að ákveða, samsvaraði aft
mestu eða öllu leyti hinu fyrra eiðfesta virðingarvcrði
þeirra á eirini og s‘"'mu jörð. En ef þar ræki að, og
yrði að relta að, hvað áynnist þá fyrir nýtt mat með
þessari aðferð ? vér ætlum, að þar myndi fyllilega sann-
ast, „að hin síðari villan yrði argari hinni fyrri“.
það var víst og er, öldúngis rétt álitið, að hinir
slíynsömustu og kunnngustu menn f hverjum hrepp væri
færastir um, að þekkja, og þá einnig að meta hinn sanna
og verulega mismun jarðanna í sínuin hreppi, eptir
hinum vernlegu kostum og ókostum hvcrrar jarðar;
þessi sanni mismnnur verða menn að álíta að sé kom-
inn fram f hinu nú afgengna jarðamati bæði i hverjum
hreppi útaf fyrir sig yfir höfuð að tala, og eínnig í
hvecri sýslu sér í lagi, þar cð mats- og yfirmatsmenn-
irnir skiptust á, og að þeir unnu nllir að jarðamatsverk-
um sínum með leiðbeiníngu eins og sama mannsins
(sýslumannsins), sein gat gætt þess, að hinum sömu
reglum og sama stjórnarmiði væri fylgt á einn og sama
veg yfir alla sýsluna.
Hinar verulegustu ójöfnur og misfellur f jarðamatinu
munu og finnast f fáum scm cngum sýslum liverri útaf
fyrir sig, heldur einkanlega, þegar það er borið saman í
2. sýslum og flciri. En slíkar ójöfnur og misfellur hljóta
jafnan að koma fram, ef öldúngis sainkynja aðalgrund-
vallaraðferð er við höfð, en þótt allur annar mæli-
k'varði, t. d. hæfilegt afgjald, sé lagður til undirstöðu;
því skilníngur og skoðan hinna ýmsu matsmanna á „h æ fi-
lcgu a fgj aldi“ hlyti að verða eins sundurleit og eins
sérstakleg, 'eins og á „sanngjörnu v erði jarðanna".
það eru einkum þessar aðal-ójöfnur og misfellur,
sem alþfngi hefir treyst nefndinni í Reykjavfk til að
jafna; það er helber misskilníngur, cf nokkur ætlar,
að þingið hafi ætlað þessari 3 manna nefnd að meta
upp aptur að nýju allar jarðir. En það áleit, að
einum og sömu 3 raönnum hlyti að vinnast, með nægum
tíma, og fyrir þær skýrslur og upplýsíngar, sem yrði
fáanlegar, að jafna hinar áminnstu misfellur, með þvf
að hyggja Iagfærfngar sínar á einum og sama aðal-
mælikvarða, „hæfilegnm tekjum jarðanna eptir þeim
skýrslum, sem þar um fengist“, og að 3 manna nefnd-
inni mundi takast það á þennan veg, að lagfæra svo og
koma þeirri smahljóftan í þetta jarðamat, að það mætti
verða nokkurn veginn áreiðanlegt og viðunandi f bráð.
__ Vér verðum að leiðrétta það, scm hafði misprenl-
art f síðasta blaði voru, um kjörin á kennslu utanhrepps
úngmenna við barnaskólann á Eyrarhakka, • að þeir
þorl. hreppst. Kolbcinsson og Magnús smiður þórðar-
son (ckki Einarsson) taka úngmennin einúngis til hús-
næðis, þjónustu, ogkaffivcitíngar tvisvar á dag,
en ekki á annað fæði, lyrir 3 rhd. 2 mrk. um mán-
uðinn mcð hverjum pilli ; enn fremur, að kcnnslukaupið
fyrir 3 mánuði er 3 rbd. 48 sk.
Auglýsíngar.
— Biflíukjarni að stærð 38£ örk f áttablaða broti, gefinn
út af Ásmundi Jónssyni dómkirkjupresti, er nú alprent-
aður, og fæst til kaups í Iteykjavik hjá kaupinanni þorst.
Johnsen, bókbindara Egli Jónssyni, og útgefandanum;
kostar liann óinnbundinn 1 rbd. 64 sk., f velsku bindi 2rbd.
og í alskinni 2 rbd. 16 sk. Svo fljótt skeð gatur, verður
hann sendur út um landið, til þeirra sem hafa safnað
áskrifendum og lofað að standa fyrir sölu hans.
— Hjá Egli Jónssyni í Reykjavík fást
ITIynsters Hng:leiðíng'ar
2. átgáfa
Fyrir 2 Rbd. í materíu, en innbundna getur liver
fengið bókiua eptir ósk.
Sá sem safnar áskrifendnm, eða tekur til sölu 50
expl. ef.a þar yfir, og annaðhvort borgar strax, eða
fyrir útgaungu októberm. 1854, fær í ómakslaun fiinmta
hvert expl.
— Jeg undirskrifaðnr hef í áforini að veita hér tilsögn,
bæfti ýngri mönnum og eldri, í vetur. Tek eg börn fyrir
1 rbd. mn inániiðinn, og gjöri ráft fyrir 8 mánaða
kennslu, nl. frá byrjun nóvcmbermánaftar, til loka jún-
ím.; þau hafa 4 eða 5 tíma á dag, eptir því, sem mér
og dómkirkjiiprestinum, lierra Á. Jóhnsen, kemur saman
um, því hann hefir lofað mér ráðaneyti sínu við barna-
kennsluna. þiar að auki veiti eg lika hverjum sem
vill, tíina kennslu, í skrift, reikníngi, dönsku og þýzku,
og það á þeim tima, sem hverjum er hentastur; aft
siftustu veiti jeg tilsögn í ensku, bæði handiftnamönn-
um og öðrum, sem ekki geta notið tilsagnar í henni
hjá rektor herra B. Johnsen. Fyrir alla þesskonar
tímakennslu tek jeg 8 sk. af manni fyrir hvern tíma.
Reykjavík í október 1853.
Jón Bjarnason.
Með þessu hlaði er lokið 5. árgángi þjóðólfs, sem
nú er orðinn ekki að eins 18 arkir, eins og heitið var,
heldur 19 arkir að tölu, cn að Ieturmergð og máli fullum
helmíngi stærri en hinir undanförnu árgángar þjóðólfs.
Eg tel enganveginn þann kostnaðarauka, sem þar af
er risinn, eptir hinum heiðruðu kaupendum blaðsins,
cða til skuldar fyrir hann hjá þeim. Flestir þeirra hafa
þegar gjört mér góð og greið skil, en þar sem eg er
búinn að leggja út í kostnað fyrir þennan árgáng rúma
400 rbd., allt saman fyrir mig frain, þá vænti eg og
þeirrar sanngirni af þcim útsöluinönnum og kaupendum,
sem enn standa í skuld um blaðið, að þeir greiði mér
sem fyrst það sem ólokið er, cn það er nú samtalí
rúmir 150rbd.
— 1. blað 6. árg. þjóðólfs, kemur út 5. nóvember, með
helztu útl. og innl. fréttir, en þær höfðu ekki rúm hér.
Ábyrgðarmaður Jón Guðmundsson.
Prentaður f prentsmiðju íslands, hjá E. }>órða rsy n i.