Þjóðólfur - 22.01.1854, Blaðsíða 3

161
fyrir ofan sjóarnöt, vist 30 fetuin fyrir ofan
venjulegra stórstrainnsflóöa sjáfarflöt, j)ó sá
sjáfarflötur væri framlein«;dur innundir {lann
staö, livar krabbinn fannst.
Á næstliönum áratugi efta árafinit. Iiafa
menn skipt kröbliuunm í fjórar aettkvrslir, nl
1, þrihyrnda krabba (llracliyura trigona,
Oxyrbincha, með hvassri snoppu).
2, boöakrabba (arcuata, Cyclonietopa, meb
bogaenni).
3, ferhyrnda krabha (qvailrilatera, Catome-
topa, niefl lágu enni),
og 4, kringlótta krabha (Orbiculata, Oxysto-
mata, hvassinynta).
Báfiir vorir sjókrabbar, seni eptir IMohr
eru Cancer Maja og Cancer araneus (Hyas
aranea) eru {níliyrndir krabbar efta úrl. deild,
en sá fundni laudkrabbi er ferhyrndur, efta
úr 3. deild, og á afi vera (>aft, ef hann skal
vera Linneusar Cancer ruricola pfia Leaclis
Oecarciuus ruricola; en lianii hefur líka fleiri
einkenni, seni öll standa lieiina, nefnilega:
brjóstblutinn nærri hjartamyndafiur, af> fram-
anverfiu nærri mefi beinum cnniskanti fió ineð,
smágerðum tðnnum, (nærfelt sem á specíu-
röndum), meir eða niinna fagurblóðrauður,
(þessi með fagurblóðrauðum fótum og dökk-
hlóðrauðum brjóstskildi). Á bakinu stendur
eins og áþrykkt látínskt uppbafs - H, er sést
glögglega; bliðar brjóstskjaldarins eru riokkuð
bogadregnar útávið; krabbinu breiðari framan
en aptan, (gagnstætt f>ví sem vorir sjókrabb-
ar eru). Endaliðir fótanna ineð smágjörfum
broddum. Augnastilkiriiireru stutt.il-, því krabb-
ar hafa samsett augu á beigjanlegum stilkum.
Jiesslr krabbar lifa á landi i holum og á vot-
lendum stððum, leita sér fæðis á nóttu af jurt-
um og jurtahlöðum. Á vestindiaeyjum og miðri
vesturálfunni er ógrynni af þeim, og fara þeir
í maimánuði beint niður tif sjóar til að verpa
eggjum sínuin í fjörusandinn, snúa svo heim
aptur, gefast margir upp, og týna tölunni
hrönnum saman.
En hvornig stendur á j»vi, að sá krahhi
skuli finnakt hér? Til að srara þessari spurn-
íngu nokkum veginn, má athuga, að krabbar
allirtakamargarummyndanir. Eggin útklekjast
sjálfkrafa ætíð í vatni; og allir eru fyrst lagar-
dýr, og synda þá í vatnsskorpunni. Siðan
missa fieir smámsaman sundfæri sin, gánga fieir
eptir það á sjóarbotni eða á stöðuvatnsbotni.
Fara síðan landkrabbarnir úr sjóntim á land
upp og verða landdýr. Jar eptir fiessu land-
krabbaruir eru í fyrstunni sjódýr, f)á eru þeir
ekki f'ast bundnir við neitt land, heldur cr
þeirra eiginlega beimili sjórinn, fió fieir bafi
það fram yfir sjökrahbana, að þeir á fullorðins
aldri einnig geti búið á landi. 3>eir geta fiví
útbreiðzt í liöfiinum og fiannig komizt einnig
til Islands. Eu ekki er Jiað venjulegt, að þeir
gángi á land nema í þeim heitari löndum. En
af [)ví Island er ekki mjög kalt, f)á getur það
borið við, þegar lilýast er, að þeir gángi hér
á land; þar til hjálpar og það, að þeir grafa
sig í jörð hvort sem er. Jarðhitinn getur og
hjálpað til þess. En hvergi eru landkrabbarn-
ir eins margir, sem á Vestindíaeyjiiiiuin, þær
liggja og í bitabeltinu. Mun sá fjöldi koma
af straumuin þeim í Atlantshafinu, er koma
úr lainlsuðri, (svo sem frá Góðrarvonarhöfða,
hvar flóðalda fer vestur hjá) reka þeir straum-
ar krabbana, ineðan þeir synda ofansjóar, að
Amerikuströndum, sem eru innbjúgar, og síðan
inn á Mexicóflóann, eins og inn í kvíjar; geing-
ur þá þetta landkrabbakyn á land í Vestindía-
eyjum. FLn þar sjórinn mætir fyrirstöðu við
Panömu-grandann og kemst þar ekki yfir úr,
þá geingur víkurstraumurinn („©olfffrBmmfn" ■
sein kenndurer við Mexicóvíkina, því Golfoþýð-
ir vík) frá Mexícóflóanum til landnorðurs og í
samoinínpu viíi atra strauma til Norl&urálfulanda. Jiatta
gotur aukií) útbreilfcslu krabbanna £ uorílurhluta Atlanta-
hafsins. Virfeist míir þá skiljanlegt, ab skeí) geti at) þeir
komist til íslands, og gángi þar á land, ef hlý gengur vef>r-
átta lengi uokkuí). Einnig ofansjáar geta þeir lángt kom-
izt, ogborizt stundum í rokaþángi fyrir vindum á áþur um-
getnnm straumum, hvar í þeir einuig hafa viþurværi. Menn
vita aþ Qolfstraumurinn gotur hjálpaí) til þess, aí> ávextir
af trjám, sem spretta einúngis í Ameríku hitabelti, geta
skolazt upp til Norvegs-stranda; hvaí) getur þá verib á
móti því, aí) landkrabbar útklaktir í sjó viþ Vestindíaeyjar,
eba ef vill, mikiu nær oss, haö komizt til Islands, eins og
álur umgetinn landktabbi getur verib til sýnis um ?
B. G.
Útlendar o</ innlendar frktttir.
— 18. þ. mán. hnfnaði sig hér skip eitt, sem stór-
kaupmaöur Knudtzon á, fermt 903 tuniinin af inatvöru.
Stjórnin gaf svo góðan gaum að uihkvörtunnnuui héðan
um kornskurtinn — en þicr bárust henni 5^6 desbr.,— að
hun ritaði ðllum þeiui sunijleii/.ku kaupiiiöniinni, srm