Þjóðólfur - 12.08.1854, Blaðsíða 7

vnrafulHrúfl llúnvetníiign, uinboðsni.'ums Ólsens, og út
af Jiví að þíngið dirfðist að biðja herra amtmann llav-
stcin uin ásta'ður lians fyrirþví að liann bannaði lækni
Skaptasyni að fara á þíng scm kosnuin fulltrúa Ilún-
vetnínga.
Ilöfumlur spuininganna er ineð sjálfnm sér töluvert
breykinn af þvf, að hanu heldur að útgefari þjóðólfs geti
nieð engu móti leyst úr þessum ípurníngum. En cins
og þessi hugarburður hans cr enginn snnuan fyrir þvi,
að niikið sé í spurníngar þessar varið, heldur, cins og
orðtækið lika bljóðar, öllu fremur fyrír því gagnstæða1,
þannig virðist oss það sé hægðar leikur að lefða rök
að því, að spurnfugar þesstir ckki séu vandráðnar, og
vil eg biðja yður, heiðraði útgclari nþjóðólfs“, að færa
spyrjandanum þessi svör mín þegar lerð verður til hans
liá yður.
Til 1. spurn. það er lireinn óþarfi að gera nokkuru
mun á þvf, hvort sá scin kosinn er varafulltrúi, skorast
undan að taka við kosnfngu strax á kjörþinginu, eða
gengur síðan úr leik; þvf mcðan fulltrúi er til, þarf
hvorki né á að kjósa varafulltrúa í stað þess, sein gengur
úr leik. Eins og þvf ekki er kosið i varafulltrúa stað,
þó liann deyi eða fatlist eptir kosnfngar, ineðan full-
trúinn er til, þannig á ekki heldur að gjöra það þó
hinn kosni varafulltrui gángi úr leik strax á kjörþíngiiiu,
og það vita allir, að þessari reglu hefir alltaf verið fylgt
síðan alþíng komst hér á, og það er líka sainkvæmt
iilþíngistilskipuninni’
Til 2. spurn. þessi spuruíng er öldúngis meiníng-
arlaus og eintóinur hrlnglandi; það vakir fyrir spyrjanda,
að það cigi sér stað, að allir, sem kosnir yrðu á kjör-
þínginu, neiti kosníngu, svo það þurli að kjósa upp
aptur og aptur; en það cr hvorttveggja, að þar til finn-
ast engin dænii, enda er regluna, ef svo ólíklcga bæri
undir, að finna i sjálfri alþíngistilskipuninni.
Til 3. spnrn. þessi spurnfng er hyggð á þcirri skoð-
un, að alþiug liafi enga iiciniild til þess að lcita eptir
nokkruin ástæðum hjá yfirvöldunum fyrir ráðstörununi
þeirra, boðum þeirra eða banni; en með hverju hefir
spyrjandi sannað cða sýnt, að þessi skoðun hans sé rétt?
það virðisl þvert f móti, að 5. gr. í tilsk. 28 maf 1831
gefi gilda ástæðu fyrir gagnslæðri skoðun, og innihaldi
næga heimild fyrir áskorun þíngsins á Havstein amtmann
að telja ástæður fyrir þíngfararbanni læknis Skaptasonar,
eins og þnð líka niá fullyrða, að herra amtmaðiirinn ekki
hcfði brotfð odd af oflæti sinu þó hann liefði fullnægt
úsk þíngsins, þar scin hún var borin upp mcð allri hóg-
*) Vér fmyndum oss, að hér sé hclzt meint til orð-
tækisins: „Svo getur einn heimskíngi spurt, að
tíu spekíngar lái ekki úr þvf leysl“. Ábin.
2) þelta keinur að öilu heini við, það sem konúngs-
fulltrúinn og aðrir lagamenn á nlþíngi 1845 sögðu væri
aöalreglan (alþ. tíð. 1845 bls. 8 — 9). þegar þeir
gengu úr lcik, sem kosnir voru til varafulltrúa f tíull-
brfngusýslu og Reykjavík 1852, þá var þar ekki látið
kjósa uýja varafulltrúa, og stiptamtmaðúr lcggði það
ekki fyrir. Ábin.
værð, og að visu hefði farið beturá því, en að taka bæn-
inni með reigíngslegri skírskotun til embættisstöðn sinn-
ar, eins ög hann gjörði; en í annan stað er þessi aðferð
eðlileg hjá þeim manni, sem ckki ber meiri virðfngu fyrir
þessari þjóðstofnun vorri, alþingi, cn hr. amtinaður-
inn lét í Ijósi á næsta alþíngi.
Til 4. spurn. þessari spurníngu er nú óþarfi að
svara, þvi stjórnin kvað vera búin að skera úr hcnni á
þann hátt, að þíngið hafi ncytt síns löglega réttar cr
þnð, vegna formgalla, ónýtti kosníngu varafnlltrúa Ólsens.
Að öðru leyti gat enginn, sem nokkurt skyn ber á al-
þfng og þess verkahríng, verið f efa um, að stjórnin
mundi leysa svona úr þessu máli.
Til 5. spurn. þessi spurníng cr nú dottin úr sög-
um fyrir úrlausn stjórnarinnar upp á 4. spurn.
Að öðru leyti lýsir það bczt þekkíngu spyrjandans
á alþíngi og þess verkabring, að hánn sk'uli geta Ieidt
sér í hug, að stjórnin muni taka fram fyrir hendurnar á
alþingi í þeim cfuum, sem einmitt eru löggð undir þess,
cindæmi og úrlausn, eins og t. a. m. um gildi kosning-
anna. þetta lýsir slikri vanþekkíngu á málinii, að það
gegnir allri furðu, að hlutaðéigandi skuli dirfast að taka
sér f því atkvæðisrétt, svo ófróður scin liann er f öllu
þar að lútnudi. ,
Til 6. spurn. Skaptason er blátt og beint það, sem
Danir nefnn: „praktiserende Læge“, mcð þeim viðauka,
að hann liefir nokkur laun frá stjórninni. Embættisinaður
er bann ckki, og fyrst hann ekki er það, þá er hann heldur
ekki cinn af þeim mönnuin, sem cptir tilsk. frá 28. maí
1831 2. gr. þurfa að fá stjórnarinnar leyli til þíngfarar.
þetta ætti þá að lelast f þeirri ást cðu, að hann hefir
laun úr opinberum sjóði; en að gcla orðum tilsk. 28.
inaí 1831 í niðurl. 2. gr. þessa breiðu þýðíngu, virðist
bæði gagnstætt orðnniim, og einkuni þvf frjálslyndi, með
hverju stjórnin, þcgar spursmál hefir orðið mn eitthvert
ntriði i kosníngarlögunuin, ávalt hefir skorið úr málum.
Oss liggur því við að halda að stjórnin, cf bún leggur
samþykki sitt á farbann Skaptasonar, gjöri þnð öllu
frenmc af eins konar hlffð við herra amtmanninn, cn
af því henni þyki slíkt bann eiga sér næga stoð í þcim
gildandi lögum.
Að öðru leyti eruin vér sannfærðir um, að læknir
Skaptason ekki sækir fast cptir alþingissetu, en honum
er ekki láandi, þó hann beri hönd fyrir höfuð sér, þegar
hann ætlar gengið of nærri rétti sínum og kjóscnda siuna,
eins og vér ætlum að hcr hafi orðið.
Annað mál er það, hvort Skaptason í stöðu sinni
ckki bafi hvatir til að halna þingsetu, en ekki bcr undir
aintmanninn að dæma uin það, heldur á Skaptason sjálf-
ur að skera úr þvi, og vér erum óhræddir um, að ciga
úrskurðinn undir hans nærgætni og alþckktu samvizku-
scmi. 91.
Frettir.
Euskir hrossakaupmenn, þoir sómn og komu hér í vor,
vitjuFu híngaþ aptur óndverfelega j þ. m. og keyptu hross
upp um Borgarfjfirþ í 8—9 spes. hvert, eiustóku tvævotur
' trippi í 7 spes. þeir fær%u ensk bloh fram til 17. f. m.