Þjóðólfur - 09.09.1854, Side 2

ara 12 mannn, soin nú eiga að sækja prasta-
fúngift, nær yíir liöfuft aö tala aft eins út yfir
einn fjóríia liluta lamlsins; jivi nær og einnig
jiekkíng jieirra óg reynsla nijög svo skammt
til liins sanna ástanils kennimannastéttarinnar,
stjórnar liennar og athafna; en jiaft lilýtur jió
aö vera aftalætlunarverk prestafiíngsins, að
liafa nákvæmar gætur á öllu slíku, ah halila
jieim efiiinn ölluin í sameiginlegu, og sam-
hljóöa framfararhorfi, og aft ræóa laga og um-
bæta jiaft, sem í jiessum efnum á hrestur fiaft,
sem vel er.
3>aft er ekki svo, aft menn eigi hafi funcl-
ift og finni aft prestajiingift, meft |)ví fyrir-
komulagi sem nú er á jiví, er fietta ætlunar-
verk ofvaxift, og niönnum er fullljóst, aft jietta
fiing 12 skylilupresta, livar af opt vantar 2
prófastana og 4 og 5 prestana, eins og var
næstliftift sumar, og fyr hefir verift, er í raun-
inni sama sem ekkert, jirestajiing, — fiví hvaft
liggur nú eptir jiaft árum saman? Iliskup og
prófastar laiulsins hala mörgn erfiftara og
vandameira aft gegna, en aft jafna niftur jiess-
um fáu ríkisdölum, sem eru ákveftnir til upp-
hótar rirustu hrauftunum, og fieim fáu skilil-
íiigum, sem eiga aft gjaldast af hinum hetri
brauftum til fátækustu prestaekkna og upp-
gjafaprestanna; og vér ætlum fió, aft }>etta
sén aftalstörfin, sem eptir jiíngift liggja árlega,
og sem geta legift eptir fiaft eins og fiaft ernú.
3>ví vér teljuni ekki aftra eins u;ipástúngu og
fiá, sem gaus fiar upp 1852, um aft selja allt
góz kirkna og prestn, og setja |)á síftan á l’öst
laun. Oliku meira er j>ó varift í uppástúng-
una 1853 um hift nyja brauftamat. En f»ó aft
reglurnar fyrir f)ví séu aft mörgu til vel hugs-
aftar, f>á niun samt verfta upp á, þegar fara
á aft koma jieim vift, aft prestafiíngift var lielzt.
til of fiunnskipaft af hinum helztu prestum úr
fjærlægari héruftunum, og aft nógu lljótt var
undift aft jivi verki, ekki eptir almennari eftur
grandgæfilegri yfirvegun og undirhúning.
4>essar 2 uppástúngur, sem gengift hafa
út frá prestafnnginu á hinum seinni árum, eru
saint Ijós vottur þess, aft einnig prestar vorir
eru farnir aft endurvakna til nokkurra sjálfs-
afskipta vist um liina veraldlegu hagsmuni
stéttar sinnar, og fer ljærri, aft oss hneixli jiaft,
jiví mikil j)örf er og prestastéttinni á umbót
kjara sinna, og fiví aft eins geta fæir staftift í
köllun sinni meft sóma, aft |>eir hafi sóma-
samlega atvinnu og stétt sínni samhoftna. En
vér vonum einnig, aft stétt fiessi fari innan
skamms aft leggjast á eitt meft „aft fá f>ví
framgáng, sem köllun f)eirra hefir ákvarftaft
j>á til“, almennan samhljófta framgáng yfirallt
landift, og til fiess aft jiaft megi vinnast í
liverri einstakri grein liinna mörgu og marg-
víslegu kennimannlegu málefna, til fiess álít-
um vér aft sé og verfti aftalhyrningarsteinninn
nhnennt o;/ frjálslet/t prestnþínf/, sem líkast
og sainkvæmast jiví, sem fiaft áftur var.
4>etta hafa andlegustéttár mennirnir fiess-
arar aldar einnig fundift og vifturkennt. 1848
koniu stiptsyfirvöldin meft uppástúngu um, aft
endurhæta prestafnngift, og var J>á fiegar nefnd
sett tii aft yfirvega f)á uppástúngu. Nefndin
laggfti frain álit sitt fyrir prestaþingift árift
eptir, og var fiar samfiykkt og send stjórn-
inni meft áliti og meftinælum biskupsins. Aft-
alatriöin í álitsskjali nefndarinnar eru tekin
fram í umhurftarbrefi lierra biskupsins 8. marz
1850, og eru llestöll rnikils verft, og niundu
mega verfta prestafiínginu og ætlunarverki
fiess til verulegrar eflíngar, ef þeim yrfti fram-
gengt. Munuin vér í liinuin sífiasta fiætti
jiessara athugasennla skýra f>au gjörr, og þaft
sem lielzt inundi vera athugandi vift fiau til
breytingar. (Framh. síðar).
— Af fiví svo rnargir lescnilur Bj>jóftólfs“
beiddu oss jiegar í vor, aft hann færfti yfir-
réttardómana, og vér vildum fullnægju bæfti
jiessari og^ hverri annari sanngjarnri kröfu til
hlaftsins eptir jiví sem í voru valdi stendur,
jiá ritafti útgefandi og áhyrgftarinaftiir „5jóftólfs“
dóinendunum í hinum konúnglega ylirdómi 15.
mai ji. á. svo hljóftandi hréf.
„Eg auglýsti í vetur í blafti mínu „l>jóftólfi“
8. marz {). á., aft eg mundi birta í fiessu hlafti
ef kaupendur óskuftu jiess, Landsyfirréttar-
dómana eins og jieirkæmuútí „Ingölfi“, eí
ftaft blaft héldi áfram aft flytja j)á“.
„Nú hefi eg fengift svar um þetta frá
mörgum kaupendunum, ogall-almennar óskir
um, að hlaftift „5jóftólfur“ heffti dóma yfir-
réttarins meftferftis*-
Eg gæti nú aft sönnu tekift upp í Jjóftólf