Þjóðólfur - 23.12.1854, Blaðsíða 1

ÞJÓÐÓLFUR.
1854.
Sendur kaupendnm kostnaðarlaust; verð: árg., 18 ark. 1 rd.; hvert einstakt nr. 8 sk.; sölulaun 8. hver.
í. ár.
23. desember.

— Eptir skipun herra biskupsins er nú hinnnýi
dómkirkjuprestur vor, prófastur lierra Ólafur Fáls-
son íluttur híngab til safnafcar síns. Prófessor og
Dr. herra Pjetursson setti hann inn í umbofci stipt-
prófastsins, 1. sunnud. í Abventu, og næsta sunnud.
eptir heilsabi séra Ólafur söfnubinum. Hann heldur
til vetrarhángt í húsi herra S. Melstebs.
Sýslumannsembcettið í Gullbríngu og Kjósar sýslu.
Á hverju því heimili, þar sem nokkur hússtjórn
er og ráfedeild, þar er hverju hjúi ætlab sitt verk;
þó öli iijúin séu einu nafni vinnumenn og vinnu-
konur, og þó þau fái öll sömu vibgjörbir og álíka
kaup, þá sér samt hver rábdeildar- og stjórnsamur
húsfafeir, afe ekki dugir afe ætla hverju hjúi hvafea
heimilisverk sem er; lionum kemur ekki til hugar,
afe ætla óverkglöggum manni og óvinsælum verk-
stjórn, naufebögum manni heimilissmífearnar, þúng-
lamalegum manni og ósaufeglöggum fjárhirfeínguna,
gjálífum únglíng og flumúsa afe skámta heyin og
hirfea um þau, fákænum manni formennsku, enda
þó hann sé svo gófeur ræfeari afe hann snúi á þrjá,
efea afe taka einhverja subbuna efea órægsnife til mat-
selju, hvafe gófe rakstrarkona sem hún er, efea vife
rokkspuna efea prjónasaum. Nei, stjórnsamur og
ráfedeildarsamur húsfafeir ætlar hverju hjúi sitt verk,
eptir því sem hverjum er bezt lagife, og ef forsjá
hans er meiri en nískan, — og ella má hann ekki
forsjáll heita, — þá eykur hann heidur og bætir kjör
og kaup þeirra verkmanna, sem verkin vaxa fyrir
og vandast, heldur en afe taka til slíkra verka þá
menn, enda þótt ekki séu kostavandir, sem þau
eru ofvaxin.
Hver ein þjófe er stórt heimili, þar sem margs
konar verk er afe vinna og hverjum verfeur afe ætla
sín störf; embættismennirnir eru vinnumenn lýfesins,
og hann launar þeim mefe sköttum og lögákvefenum
skyldugjöldum gjaldþegnanna; fyrir þau laun á lýfe-
urinn heimtíngu á, afe þeir vinni verk sín dyggi-
lega, og þegar þeir gjöra þafe, þá eiga þeir rétta
heimtíngu launa sinna og á „þeim ótta og hlýfeni
og heiferi, sem þeim tilheyrir". Hin æfesta land-
stjórn, — hvort sem er æfesta stjórnarráfe, konúngur
efeur keisari, — er efeur á afe vera hinn stjórnsami
og ráfedeildarsami húsfafeir, er ræfeur þessa vinnu-
menn, embættismennina, í nafni og umbofei lýfesins,
ætlar hverjum þeirra þau verk, sem þeim eru lag-
in, semur vife þá um kaupife, og bætir bæfei þafe
og önnur kjör þeirra, er verkin vandast, en sviptir
þá kaupinu og rekur úr vistinni, ef þeir reynast
illir og ónýtir þjónar. Hin æfesta landstjórn er
þaunin verkstjóri lýfesins, og á afe standa honum
reikníngskap ráfesmennsku sinnar.
Rétt eins og hver stjórnsamur og dugandis
húsfafeir kynnir sér hverja hæfilegleika, hvertheim-
ilisverk útheimtir, eins hefur þafe jafnan verife ein-
kenni góferar, kröptugrar og farsællar stjórnar, afe
hún hefir gert sér fremur öllu far um, afe kynna
. sér og þekkja hife einkennilega og vandasama vife
hvert embætti, til þess afe geta skipafe þau sem
hæfilegustum mönnum; því slík stjórn sér og fmn-
ur þann ómótmælanlega sannleik, afe þjófeleg vel-
ferfe hvers lands og hvers hérafes er mjög svo þar
undir komin, afe hvert embætti, sem er, sé skipafe
liæfilegum manni er hverki skorti menntun né kunn-
áttu né vilja til afe gegna því; gófe stjórn lætur því
aldrei afe því reka, afe hife miklu vandasamara og
ábyrgfearmeira embættife skuli verfea óafegengilegt
hverjum dugandis manni fyrir þá sök, afe kjör þess
og kostir eru engu betri efea jafnvel lakari, en ann-
ars samkynja embættis, sem er miklu vandaminna.
Eins og ráfedeildarsömum húsföfeur kemur ekki til
hugar, afe hann geti fengife dugandis smala til
margra hundrafea fjár, mefe sömu kjömm og hann
baufe, á mefean féfe var ekki hjá honum nema fá-
einar kindur, eins kemur ekki heldur góferi stjórn
og árvakurri til hugar, afe geta fengife dugandis-
einbættismann til þess embættis, sem nú er orfeife
miklu vandameira og kostnafearsamara afe gegna,
mefe sömu kjörum og áfeur voru, mefean kostnafe-
urinn og vandinn og ábyrgfcin var minni, efea mefe
sömu launum sem almennt fylgja samkynja em-
bætti, sem er miklu kostnafcar - og vandaminna;
því gófe stjórn lætur jafnan ásannast, afe „verfeur
er verkamafeurinn launanna*. Aptur lætur hin lina
og framkvæmdarlausa stjórn allt sita sem fastast í
21 —