Þjóðólfur - 06.03.1855, Blaðsíða 5

kvæint {icssari grein, sbr. vift niðurlagið í 62. gr.; þv( það
væri bert, að hér væri við laggt frelsisstralT cn ekki vatns
og lirauðs. Ylirdómurinn ákvað því hegnínsuna, ineð
hliðsjón af tilsk. 24. jan. 183S, 4. gr. a., til 27 vandar-
hagga refsingar, en staðfesti undirréttardóminn að öðru
leyfi; og dæmdi þvi 4. des. f. á. rétt að vera:
að Jón Gizurarsón ætti að sæta 27 vandarh. refsíngu
og vera háður sérdeilislegri gæzlu lögreglustjórnar-
innar um 8 mánuði; svo skyldi hann og greiða allan
málskostnað fyrir undir- og ylirdómi.
II. Réttvísin: gegn Árna Eiríkssyni úr Suburmiilasyslu.
Árni Eiríksson innan Suðurmulasýslu varð uppvís að
þvi, að liann hafði í Búlandsncs-rétt 1853 dregið lainb,
eður tekið við þvi, er eignað var nágranna hans. Á
heimleiðinni sá Arni, að nágranni lians átti ekki markið
á lambinu, og datt þá í hug að slá á það eign sinni, en
af því liann gat ekki komið við að marka upp lambið,
þegar heim kom, undir sitt inark, beiddi hann nágranna
sinn lcyfis að mega marka sér lambið undir hans inark,
og sannaðist, að Árni hefði áður gjört svo með fleiri
kindur, sem liann hafði fcngið að, cn ekki getað markað
upp undir sitt mark. í máli því er móti honum varhöfðað
hér útaf I réttvfsinnar nafni, áleit sýslumaðurinn, hr. Jónas
Thorstensen, hann sckan í sauðaþjófnaði eptir 6. gr. i
tilsk. 11. apr. 1840, og dæmdi því fyrir aukarétti:
Að Árni Eiriksson skyldi hýðast 40 vandarhöggum,
og greiða allan kostnað málsins.
þcssuin dómi skaut hinn sakfelldi fyrir yfirdóminn, og
l'ann ylirdómurinn að vísu, að Árni væri sannur að sök
iiiii, að hann liefði lambinu stolið, cn áleit, að ckki bæri
að hcimfæra upp á þctta misbrot 6. gr. i tilsk. 11. apr.
1840; þvi sú grein gerði það að skilyrði fyrir hinni frek-
ari hegníngu fyrir sauðþjófnað, nð sauðkindinni væri stolið
út á víðavángi, þar sem eigandanum veitti svo miklu
erfiðara að gæta fjár síns fyrir gripdeild annara; — aptur
væri öðru máli að skipta, þcgar fé væri stolið i rétlum,
þar sem bæði væri inargmenni saman koinið, og opinbcrt
eptirlit væri halt mcð fjárdrætti niannn , og hvar eigendur,
eða einhverjir fyrir þeirra hönd, gætu haft gætur á, að
léð vcrði ekki dregið úr höndum þeim. Yfirdómurinn á-
leit því, að brot Árna bæri að heimfæra til 1. gr. í sömu
tilsk. og að álíta sem cinfaldan þjófnað, er sainkvæmt
þessari grcin, sbr. við tilsk. 24.jan. 1838, 4. gr. b., bæri
að liegna með 15 Vandarhöggum. Af þcssum ástæðuin
dæmdi yfirdómurinn, 4. des. f. á. rétt að vera:
Að Árna Eiríksson ætti að hýða 15 vandarhöggum, og
skyldi liann greiða allan juálskostnað.
ffl. Réttvísin: gegn Gísla Jónssyni á Saurutn í
Dala-sýslu.
Císli Jónsson á Sauruin í Dalassýslu var i máli
þessu lögsóktur fyrir lögregludómi og 12. ágúst f. á.
dænidur sekur uin óskunda í orðum og verkuin, er hann
liafði sýnt hreppstjóra i réttuiiiiin 1853.
^egar i tipphafi málsins mótmælti hinn lögsókti Gisli,
að hinn reglulegi dómari, sýslumaður og kammeráð herra
C. Magnusen væri bær uin að dæma í þessu máli, og
krafðist, undir réttarúrskurð, að hann viki úr dómarasæt-
inn, en úrskurðurinn féll þvert i móti þessuni mótmæl-
ntn, svo, að C. 31. ætti rétt á að dæma inálið, Mótmæli
þessi 'byggði liinn ákærði á þvi, að dóinarinn sjálfur
liefði átt og ætti enn í ýiusum málmn við sig, og álcit
yfirdómurinn — því þángað skaut Gisli þessu máli, —
að þessi niótiuæli væri á rökiim hyggð, einktnn ineð til-
liti til þcss, að dómarinu liefði látið höfða mál á móti
Gisla út af meiðyrðum hans gegn sér, og væri þvi máli
nú, eptir því sem menn liclzt vissi, skotið tii hæstarétt-
ar; en þelta gerði, að réttarins áliti, að dómarinn hefði
ekki verið hær iun, gegn mótmælum liins ákærða og
eplir grundvallarreglunni í laganna I —13—15, að sita
dómarasætið i þessn máli, og því hæri dóminn og alla
meðferð málsins að dæma ómerka. Af þessiim áslæð-
uin dæmdi yfirdómiirinn, S. jan. þ. árs, réttaðvera: -
að undirréttardóiuiirinn og öll meðferð málsins ætti
að vera óinerk, en málskostnaðinn skyldi grciða úr
opiiiheruin sjóði.
IV. ímállnu: Gufclaugur bóndi Erlendsson á Oddhól
á Rángárvöllum, gegn:
Runólfi hreppstjóra Nikulássyni, og
kammerrábi sýslumanni M. Stephensen.
(Kveðinn upp 19. febr. þ. ár).
, „Áfrijandinn, bóndinn Guðlaugur Erlcndsson, sem með
kröfu 10. júlí f. á., til innstefnda fógeta konúngs i Rángár-
valla-sýslu, kammcrráðs og sýsluinanns M. Stephensens,
hcfir heimtað meðinnstefnda hrcppstjóra Kunólf Nikulás-
son rekinn frá ábúð á jörðinni Bergvaði, áfríjar f þcssu
máli fógetaúrskurði, felldum á Bcrgvaði 15. næst á cptir,
sem féll á þá leið, að útburðargjörð ekki bæri að fram
fara yfir Runólfi hreppstjóra Nikulássyni af jörðunni Berg-
vaði, og hefir áfríjandinn hér við réttinn látið krcfjast
þess, að þessi fógctaúrskiirðiir verði ómerkur dæmdur,
cn innstefndi Runólfur Nikulásson skyldur til, tafarlnust
aíi víkja frá jörðunni Bcrgvaði, og til að svara áfríjand-
anum fulluin skaðabótiim cptir óvilhallra manna mati, cn
að báðir þcir innstefndu sæti tilhlýðilegum lagasektum og
svari málskostnaði fyrir báðum réttum, með 50 rdd. silfurs.
þeir innstefndu hafa þar á móti, í varnarskjali sínu frá
23. nóv. f. árs, látið krefjast þess, áð fógctaúrskurðurinn
frá 15. júlí f. á. Verði staðfcstur, en áfrijandinn borgi
þeiin málskostnað fyrir Landsyfirréttinum með einhverju
nægilcgu, og þeim innstefnda kammerráði M. Stephcnsen
15 rdd. í ómakslaun. ðleð varnarsk. 27. des. næst eptir
hai'a þeir gjört þetta að vara - réttarkröfu, en fyrst og
fremst krafizt, að málinu verði frá vísað, en þeim til-
dæmdur kostur og tæríng með einhverju nægilegu, m. m.“
„Hvað þessa frumkröfu um málsins frávísan snertir,
þá fær rétturinn ekki tekið hana til greina, því bæði er
hún komin frain eptir að þcir innstcfndu voru búnir að
halda svörum uppi fyrir sig í aðalefni inálsins, og lika
getur rétturinn ekki séð, að áfríjandinn hafl við áfríjun
fógetagjörðarinnar haft tilefni til, að stefna öðrum fyrir
þennan rétt, en þeím, sem hann hafði fyrir sök í héraði,
ásamt þeim, sem fógetagjörðina fraindi“.
„Sú af áfríjandanum gjörða réttarkrafa um, að ályklun
fógetaréttarins verði ómerk dæmd, finnst ekki hcldur
byggð á ncinum vcruleguni foruigöllum i málsins meðferð
fyrir fógctaréttinum, heldur lilýtur rétturinn liæði eptir
stefnunnar hljóðan, sem og cptir inálsfærslunni hér við
réttinn, að álíta, að liér ineð sé að cins krafizt, að málið