Þjóðólfur - 28.04.1855, Page 1

þJÓÐÓLFUR.
1855.
Sendor kaupendnm kostnnðarlaust; verð: árg., 18 ark. 1 rd.; hvert einstakt nr. 8 sk.; sölulaun 8. hver.
7. ár. 28. april. 18.
— í gær koin hér eitt skip Iínudtzons stórkaupmanns l'rá
Kngiandi, og l'serði eintómt salt. — Sjá 8. dálk neðst.
1. apríl 1855.
Vakna þú ísland! og vel sé nú þér!
verzlunarmál þitt er unnib!
verzlunarl'relsi þér fengib nú er;
frelsisins skýjarof þjó&in nú sér
vonar á víbfeömi’ upprunniÖ.
Vonglöi hún bíöur og brátt mun hún fá
blíba frelsis-sól í heiferikju sjá.
Verum nú glaiir, og lífgi nú lund
lausnargjöf verzlunarinnar!
unz fáum ab lifa þá fagnaiiar stund,
er frelsis-sól vekur og lífgar um grund
blómliljur blessunarinnar.
Og verzlunin frjáls hennar fyrsta Ijós er,
fjTSt nú sem í dag ai meitökum vér.
Og ísland, þú fagnar; þinn íjallvættur lilær
frelsisins árgeislum móti;
og Qallstraumur nibandi’ í fossunum slær
fegurstu hörpu, svo gleii-rödd skær
bergmáli glyinur í grjóti.
Og björtum á unnum er svífa um sæ
sólargeislar brosa Jjörgjafar blæ.
þjóianna bjargvættur, frelsisást fríi!
mei framkvæmi og skynsömum ráium,
smeigiu þér nú inní brjóstin vor blíi,
og bústab taktu þér nú vorum hjá lýi,
og efl hann ab atgjörvi’ og dáium;
íslandi styrk hann ai leggja svo lii,
losna svo þab megi þrældómsbönd vib.
Gefi því alfrelsis glabbjartann dag,
Gub sem afe alheimi rætur!
sem at til farsældar heíji þess liag,
og hrindi þess sérhverju vandkvæfci’ í lag;
af hjarta vér bitjum þess, brætur!
Vorra svo febra at ágætis-öld
endurvakni hjá oss met hagsælda fjöld.
Já ísland vor mófeir og ættjörbin gófe!
vér elskum þig kærustum huga.
Oss metan rennur í æbununi blób,
at efla þitt frelsi skal stunda vor þjót
mest, sem hún megnar afe duga.
0, veitist þér frelsi svo vertirtu glöt,
og vertir aptur hafin í frelsíngja röí)!
Á. G.
Frjáls verzlnn.
(Niturlag). f>at er og eitt abgæzluvert vit
verzlunina, eins og hún hefir verit hér, og vit und-
irrót kaupstatarskuldanna, en þat er þetta, at öll-
um þorra þeirra er safnat til þess ab bæta úr
verulegum en þó mest part ímyndutum d a g 1 e g u m
naufcsynjum. f’essu er varife áallan annanhátt
í öbrum löndum, þar er yfir höfub ab tala hönd
látin selja hendi um allt þab sem keypt er og afl-
ab til allra hcimilis-og daglegra naubsynja; hinir
efnabri menn sæta góbum kaupum og viba meiru
ab sér í einu; hinir snaubari kaupa lífsnaubsynjarn-
ar daglega, eptir því sem þeim áskotnast til þess
skildíngsvirbi og stundarþörfin krefur í þann svip-
inn; en allar þesskonar daglegar lífsnaubsynjar kaupa
menn í lausakaupum og láta, sem sagt, hönd selja
hendi yfir höfub ab tala. Menn eru þar opt stór-
skuldugir meb köflum, en undirrót þeirra skulda er
þá öll önnur, því lánsféb er tekib til þess ab kaupa
húseign eba jarbeign eba haffær skip, eba til þess
ab koma fótum undir atvinnuveg sinn, og hafa fé
í veltu til ab efla hann t. a. m. ab bæta jörb sína,
auka á henni fénab og bæta hann, til ab kaupa sér
áhöld og verkefni til ibnabar, afla sér höfubstóls til
verzlunar, sjáfar-útvegs og fl.
Svona er undir kominn mestur hluti skulda
í öbrum löndum; menn hleypa sér almennast í þær,
til þess ab byrja meb þeim atvinnuveg sinn,
eba til þess ab efla hann og auka; þessar
skuldir eru stórar og strjálar, menn greiba af þeim
lagavexti, og setja veb fyrir þær ebur abra ábyrgb,
sem lánardrottinn tekur gilda, og skuldbinda sig til
ab höggva skarb í þær í tiltekinn gjalddaga ár hvert,
ebur og til ab endurgjalda alla skuldina meb til-
teknum fresti. Slikar skuldir verba einatt fóturinn
undir velmegun manna og aubleggb, þegar lánsfénu
(59 —