Þjóðólfur - 14.10.1856, Blaðsíða 4

— 148 -
eiga nú prestarnir ekki að geta sókt almennt prestaþing
seinasta dag júní, „nema með óbærilegum skaða og til-
kostnaði“; þcr vitið, að fyrsti virknr dagur í júlím. hefir
verið og er almennt álitinn hinn hentugasti til þess, að
menn af öliu landinu þá komi saman á Alþíngi, — og þó
er seinasti dagur í júním. svo öldúngis óliæfilegur til
þess að prestar þann dag komi saman á prestaþíng; þér,
sem vitnið lil uppástúngunnar nm almcnnt prestaþíng, og
farið svo orðum um, sem uppástúnga okkar sé henni
inótsta'ðileg, vitið það, að þessi uppástúnga fcr því l'ram,
„að synodus sé' haldin — hér um bil viku áður enn Al-
þíngi byrjar“, enda var þá ráð fyrir gjört, að fundur þessi
stæði nokkru daga. — Við erum þessu öldúngis sam-
dónia, að prcstastefnunni, hvort sem hún stendur fleiri
eða færri daga, ætti að vera lokið rétt áður cnn Alþíngi
hyrjar, og að hana eigi því að halda seinasta virkan dag
i júníni., meðan henni er ætlaður einn dagur, en byrja
þeiiu mun fyr, sein henni eru ætlaðir fleiri dagar. —
Almenu prestastefna má margs vcgna valla byrja seinna
enn þetta, en fyrir það að hún, þegar híin kemst á, verði
haldin á öðrum tima, cf það þykir hentaoo, sjáum við ekki
að skotið sé neinni Ioku þó uppáslúngu okkar yrði fram-
gengt, og enn þá miklu síður, að þar með sé „algjörlega
lolui fyrir það skotjð, að úr synodus géti orðið alinennt
prestaþing fyrir gjörvallt !andið,“ sem að okkar viti ekki
nær nokkurri átt. —
þó við ekki ætlum að lialda uppástúngu okkar fast
fram, ef hún ekki getur fengið framgáng meinfángalaust,
þá höfum við ritað þetta, og lielzt af því, að þér hafið
íarið um uppástúngu þessa svo ósnjöllum orðunt, og vonum
við, að þér unnið bréli þessu rúms í blaði yðar, því held-
ur sem þér liafið hafizt þcssa máls og yðtir þykir það
þess vert, að það se skýrt á blöðunuin. — Oskum við að
endíngu, að einhvcr vildi verða til að rita um hagkvæmt
fyrirkomulag og viðreisn prcstastefnunnar eitthvað betur
hugsað og ekki eins iskyggilegt, eitthvað með færri ókost-
uin og minna ástæðuleysi, enn yður finnst uppástúnga
okkar, — og okkur neðaninálsgreínir yðar í 32.- blaði
þjóðólfs. —
Odda og Hruna 27. sept. 1856.
Á. Jónsson. J. K. Bríeni.
(Aðsent).
Ura mýjun refa. (Niburlag).
það eru reyndar til nokkrir menn, sem lialda feikn-
arlega á móti eitrun fyrirrcfi; segja þcir: „slíkt sé ekki
til annars en hæna þá að, og gjöra bít enn meiri;
tóur venjast sso við eitrið, að þær loksins geti neytt þess
eingaungu og verði svo lítt drepandi". En það cr þá likn
aðgætandi, að þessir mótmælendur eru optast, annaðhvort
skyttur eða einræníngar. þetta er allt eðlilegt, því
skytturgjöra scr það að atvinnu aðskjóta tóur, einkumá vorin
vi'b gren, þeim má vera þaí) mesti ófögnuþur, ab refum sé
eydt meb óþru móti, en hagur, aþ þær yrbu svo margar sem
saníikindur, og ekki sízt eins og aldarháttur er nú víþa orþ-
inn, fyrir skyttum, aí) sanna veiíii sína, þar e% menn láta
sér lynda vottorþalausa sogusugn þeiira um, hvat) mörg dýr
■ eþa greni þeir hafa unniþ; hinum er þannig variþ, aþ þeir
108.); Borgfirðíngar og Árnesingar réðu því mest; þó sóktn
fair sem engir þeirra þíngvallafund í ár. Jón Guðm.
aldrei þora aþ ráíast f nokkurt þaf) fyrirtæki, sem þeir ekki
fyrir fram sjái meí> opnum augum, at) annaí) hvort er búií)
aþ borga útgjöldin, eta samstundis gjörirþa?); þeir sjá t.
a. m. meþ eitrun: aí) þeir veríia ab leggja fyrir fram útgjöld
fyrir eitrií), en má ske sjá þó engap tóuræfilinn: en hitt
ab dýr hænast ab eituragninu, þaí) er dagsanna, en hver er
orsökin? sú fyrst, ab eitrunin er svo óvíba stundub, ab, þó
ein og ein sveit leggi sig í líma mel ab farga tóum meí)
eitri, þá safnast þær þángab úr nærsveitunum, þar sem ekk-
ert þvílíkt er stundaí), því aubvitað er, ab þær einu dragast
ab ágninu sem llfandi eru; væri þar á mót tilraunin al-
mennari, og félli reflr í öllum sveitum aí) tiltölu vib þaí)
sem fellur þar sem eitrunin er tíþkub, þá yrbi minni ab-
sóknin, annab þab, ab meiníng min er, ab færri faili fyrri
part vetrar fyrir eitrinu heldur en þegar þab fer ab koma úid-
ib undan fönninni aptur; mest ber líka á að dýrin fjölgi í ,
ætisplázunum á veturna, en eins mun raun á því, aí) þar
scm eitrun er stundu%, munu færri gren finnast á vorin, ng
um þab leyti ekki verþa vart eins margra dýra, eins og ven-
julega var, áí)ur enn eiturtilraunirnar hófust.
Eins og eg veri) aí) játa, a? eg er ekki svo vel ab mér í ■
eblis- og efna-fræbi, a? eg viti hvort nokkurt lifandi kynferbj
getur vanib sig á ab þola þab eitur sem því er bráþ-ban-
vænt, eins og er um kransaugun, sem eru hin banvænasta
úlifjan öllum þeim kvikindum er blind fæbast, eins veit eg
þaþ, ab þeim sem því líkt kann ab hafa farib um munn,
heflr þab á orbií), án þess ao hafa miunstu átillu eba ástæíu
fyrir sögu sinni; þab er og mjög ólíklegt, aí> villt og grábugt dýr
kunni sér þab hóf, sem líklega þarf vib aþ hafa, til ab vcnja
sig á, ab þola hverskonar eitur sem er.
þá er þa% eitt, er þeir vilja hafa til síns máls er móti
eitrunum mæla og viija liana nitur bæla, aí> sjaldan sem
aldrei vinnist meí> eitrun fullorbin dýr e?a hinir grimmari
og háskalegri bitvargar, heldur ab eins hinar ýngri tóur og
einkum yrblíngar á fyrsta ári. Nú mun þetta ab vísu ekki
sem áreibanlegast eba réttast, því ekki eru allfá dæmi til, ab
eldri dýr hafa fundizt bönub af eitri; en þótt svo væri, ab
ekki ynnist nema yrblíugaruir, þá mundi þar meb gjöreyí-
ast allir melrakkar innan fárra ára, þvx ef ekki náir aþ alast
upp neiu vibkoma þeirra þá líbur ekki á laungu áuur hinir
eldri verba ellidauíiir.
Ab endíngu vil eg meb fám oríum sýna þann mismun
,í kostnabi, sem er vib dýraveibar meb eitri, og víb gren á
vorin. Hér í sveit heflr eiturverk verib stundab nú í nokkur
undanfarin ár, og eg veit ekki til, ab nokkur ein eiturtilraun
liafl verib gjörí) sú, at færri tóuræflar hafl hjá fundizt en 2
og þai. til 6 — og þó má telja víst, ab fleiri hafl fallib en
fundizt hafa, — til bverrar eitrunar var kostab, 1 puudi krans-
augna, og stundum sýrópi fyrir svo sem 12 sk., kransaugua
pundib kostar nú 40 sk.1 til 52 sk. þá tek eg aptur dæmib
af því sem færst heflr fundizt eptir eitri? nl. 2, þab er nú
jafngildi eius grenis meb öllum yrblíngum á vori, og þab
gjörir kostnab, aþ öllu samtöldu, á 80 flska, ebur hátt á 7.
ríkisdal sbur hér um 12 falt meira en meb eitrinu.
Rjtab í febr. 1856. Á. B.
l) þess má geta, ab nú fyrir fáum árum, kostabl 1 pnd. af
kransaugum 64 sk.,, en síban verzlnnin vóx á þeim, hafa þau
smátt ,xg smátt failib í verbi, og þó jafnframt reynzt kröpt-
ugri. Ilöf.