Þjóðólfur - 04.07.1857, Blaðsíða 4

- 124
ræbur a?> líkindum, ab ef undiö yrfei ab nifeurskurSi
hér í haust, og hitt gjört jafnframt ab lögum, aí>
búendurnir í ómengu&u hérnfeunum skuli skyldir til
aS selja híngaí) ærfé, þá freistist þeir til ab setja
á sig í haust sem mest af fé, svo þeir þurfi sem
minnst ab skerÖa hinn vanalega stofn sinn, en ef
harírnr vetur yrfci ab vetri, þá gæti þetta valdib því
mebfram, aö fjárfellir yrbi í heilbrigbu hérufmnum,
þeim mun frekari sem frekar væri á sett, og yrbi
valt aí> reiba sig á fjárkaupin í þeim hérubum, ef
svo færi, því engum yrbi hægt ab selja þab scm
ekki væri til, og ekki yrbi neinum uppálagt, ofan á
frekan íjárfelli, ab selja meiri hluta hins litla stofns
er eptir lifbi. þab getur verib segja þeir, ab norb-
lendíngar verbi því fúsari á ab hjáipa sunnlend-
íngum sem þeir skæri fyr nibur allt sitt fé, en ef
norblíngar felldi sinn fénab, þá yrbi þeim ekki hægt
ab hjálpa, enda sé ekki aubskilib í því, ab norb-
língar skyldi verba ófúsari á ab hjálpa sunnlend-
íngum ef þeir vildi hjálpa sem bezt sjálfum sér og
gjöra sig sem minnst upp á þá komna, heldur en
eí þeir gjörbist algjörlega upp á þá meb allan fjár-
stofn; þar ab auki mundi svo fara meb þann fénab
er keyptur yrbi og fluttur úr einu hérabi í annab,
eins og reynzt hefir nálega um allan fénab óland-
vanan sem flutzt hefir búferlum, ab brábasóttin
mundi verba þeim fénabi mjög skæb og drepa nibur
á fyrsta vetri allan þribjúng hans eba meiraj^en
hvab áhrærir þá búendur hér sybra, sem nú þegar
eru orbnir saublansir sakir fjárklábans, þá sé þeim
innan handar ab fá sér hér þegar í haust heilbrygb-
an stofn hæfilega mikinn og ab þeir reyni síban til,
eins og abrir ab vib halda þeim stofni meb góbri
mebferb og lækníngum, ef á þarf ab halda.
t’etta eru hinar helztu ástæbur er vér höfum
getab komizt ab meb og móti algjörlegum nibur-
skurbi. Málib kenmr nú fyrir Alþíng, og á nú
þíngib ab leggja hin síbustu úrslit á þctta mál sem
gjörvallt landib Tarbar svo miklu; væri því mikils-
vert, ab hvorutveggju flokkarnir, bæbi þeir seni sjá
hib einasta athvarf og úrræbi í algjörlegum nibur-
skurbi, og eins hinir sem vilja halda nokkrum ljár-
stofni vib hér sybra óskornum, sendi þínginu hvorir
um sig greinileg og skipuleg álitsskjöl meb rökum
og ástæbum, livorir fyrir sinni meiníngu.
> Dómar yfirdómsins.
I. í sökinni: réttvísin, gegn Eiríki Einarssyni og
Haldóru Arnadóttur úr Skaptafellssvslu.
(Kveðinn upp 22, júní 1857).
„þar cð tilskipun frá 21. dcsemlicr 1831, V. ekki inni-
heldur hcimild fyrir þvi, að mál þau, sein þar ræðir uni
geti, eins og í þessu máli á sér stað, orðið súkt og dæmd
við pólitírétt og með þan farið sem þvilik mál, licldur
hljota að álítast sem reglulcg sakamál, leiðir þar af, aft
sá áfrýjaði dómur pólitiréttarins í Skaptafcllssýslu hlýtur
ad dæmast ómerkur“.
„Málsfærslumcnnirnir hér við réttinn hafa flutt málið
forsvaranlega. Jleðferð inálsins í héraði kcmur að svo
stöddu ekki til álita. Sóknara og svarainanni hér við
réttinn bera hverjiim fyrir sig 4 rdl. i málsfærsluiaun, sem
borgist úr opinberum sjóði“.
„þvi dæinist rétt að vera“:
„Undirréttarins dóinur á ómerkur að vera. í máls-
færslulaun hér við réttinn ber sóknara exam. juris J. tinð-
mundssyni og svarainanní, organista P. Gudjohnsen 4 rdl.
hvorum fyrir sig, sem greiðist úr opinberum sjóði“.
II. í sökinni: réttvísin, gegn Sigurbi Eiríkssyni úr
Suburmúlasýslu.
(Upp kveðinn 22. júní 1857).
„I sök þessari, sem áfrýjað er frá Suðurmúlasýslu og
þar dæmd við ankarétt hinn 25. okt. f. á., er það af hin-
um ákærða Sigurði Eiríkssyni játað, að liann eptir nýárið
1856 haíi markað undir sitt mark og síðan vorinu eptir
selt Guðmiindi Jónssyni á Kelduskógum fyrir 4 rdl. svart-
hotnótta á, er haustið 1855, þá veturgömul, hafði i Beru-
fjarðafrétt vcrið dregin honum, og sein hann liélt vera
sínn eign, þángað til hann var koininn heim til sfn með
hana, er hann þá strax sá, að hnnn ætti hana ekki, en
jafnframt hefir hann borið fyrir, að hann, að nokkrit leyti
eptir áeggjun bróður síns, með ákærða Antonius Eiriks-
sonar, að hvcrs leyti sökinni cigi er áfrýjað, liafi látið
leiðast til þessarar afinörkunar á kind annars manns. Ær
þessi vár áður, eptir framburði hins ákærða, með marki
séra Péturs Jónssonar á Berufirði, hverjum ærin hafði
horfið haustið 1855, en i fyrra vor kom hún aptur f fé
hans og var þaT, þegar Guðmundur Jónsson, sem ákærði
hafði selt ána, vitjaði hennar“.
„Hvað nú hegníngu þá snertir, er á hinn ákærða, —
sem cptir upplýsingnm þeim, er í réttargjörðnnum eru
fram komnar, hlýtur að álitast kominn yfir sakamanna lög-
aldur og eigi fyr hefir verið ákærður cða dæmdur — ber
að leggja fyrir brot þetta, þá hlýtur rétturinn, þar cð
ekkert er komið fram, er veiki skýrslu hans um það, að
hann ekki hafi sjálfur dregið sér kindina i Berufjarðarrétt
eða þá vitað, að annar átti liana, að vera undirdómaran-
um samdóma í því, að ekki beri að heiinfæra brot hins
ákærða undir sauðaþjófnað á viðavángi, eptir Tilskipun 11.
apríl 1840 § 6., Iicldur virðist hinn ákærði, eins og und-
irdómarinn hefir gjört, réttilegn dæmdur eptir sömu til-
skipunar 1. grein, ogþarsemsú í dóminum ákveðna bcgn-
íng, 20 vandarhögg, eptir málavöxtum virðist hæfileg, ber
undirréttarins dóm, bæði i þessu tilliti og hvað kostnaft
sakarinnar snertír, að staðfesta. Málsfærslulaun við lands-
yfirréttinn ákvarðast til 5 rdl. fyrir sóknarann, og 4 rdl.
fyrir verjandann. Meðferð sakarinnar í liéraði hcfir ver-
ið lögmæt og sókn og vörn hennar hér við réttinn for-
svaranlcg11.
„því dæmist rétt að vera:“
„Undirréttarins dómur á, að því leyti honunt er á-
frýjað, óraskaður að standa. Sá af áfrýjun sakarinnar
löglega leiðandi kostnaður og þar á meðal málsfærslulaun