Þjóðólfur - 24.04.1858, Page 3

- 79 -
bladi stnu, á bladsiðu 95, komið enn með eina ákæru i
móti skólastjóra vorum, f>ar sem hann segir f titlatogi
sfnu: „og heyrt höfum vér, að Bjarni skólameistari Jolin-
sen sé búinn að kenna öllum skólapiltum að gegna, þeg-
ar hann hnýtir „sen“ við nöfn feðra þeirra“. Meiníngin i
þessu á líklega að vera, að þegar einhver piltr í skól-
anum heitir til að mynda þorvaldr Björnsson, Guðmundr
Sigurðsson eða Sveinn Skúlason, þá sé skólastjóri vor
vanr að kalla þá, Björnsen, Sigurðscn og Skulesen,
en vér lýsum því hér með yfir, að þetta sé hrein og bein
ósannindi, eins og liitt, er vér höfum áðr nefnt.
það er ekki liægt að sjá, hvað ritstjóra Norðra gengr
lil að koma með þessar og þvílikar slettur til Keykja-
víkrskóla og meistara vors, hér og hvar í blaði sínu;
sumir hafa getið þess til, að tilgángr hans sé sá, að hann
vili fá sérstakan skóla stofnaöan á Norðrlandi, og að
hann lialdi, að það sé bezt og beinast medalið til þess,
að niða sem mest Reykjavíkrskóla, hvort sem það er með
sönnum eðr ósönnum orðum, og virðist oss ritstjóranum
farast Ifkt, og hinum svo kölluðu Jesumönnum; þeir tóku
sér fagrt nafn, og fröindu undir því allskonar glæpi og
óhæfur, og kendu meðal annars, að cf tilgángrinn væri
góðr, þá væri sama hve óvönduð framkvæmda mcðölin
væri; þegar ritstjóri Norðra hóf ritstjórn sína, fékk hann
sér bjart og fagrt höfuðfat, eins og hljóðbært hefir orð-
um allt land, og hefir liklega með því viljað sýna, að
undir þessu bjarta og fagra höfuðfati, byggl fagrt og ó-
flekkað hugarfar, og að það, sem fram kæmi ai þessu hug-
arfari, mundi verða fagrt og óflekkað; en þeir al' oss,
sein voru hér i Kcykjavik í fyrra sumar, sáu hattinn heldr
illa blettaðan, og nú þykjumst vér sjá, að það, sem und-
nn hattinum keinr, er ckki öllu hreinna.
Lærisveinar Reykjavíkrskóla.
(Aðsent).
Aldrei hefir, ef til vill, verib brýnni hvöt fyrir
oss fslendínga til samtaka og félagskapar, heldr en
einmitt nú, aldrei liefir rödd tímans hvatt oss jafn-
öfluglega til þessa, og aldrei hefir þessi rödd meb
jafnmikilli alvöru skorab á menn ab gæta sín fyrir
yfirvofandi tjóni. — f vissum skilníngi virbist mér
svo, sem vér mættim nú hvaö sízt vife fjártjóni, því
varla munum vér nokkru sinni fyr hafa þurft frentr
á efnurn vorum afe halda, heldr en nú; breytíngar
og framför til hins betra voru afe byrja, en svo
afe eins verfer nokkufe úr framförunum, afe efnin
eigi vanti efea þrjóti. Mér sýnist því svo, afe vart
rnuni þjófe vor öferu sinni hafa átt meira í húfi
heldr en núna. Vér eigum og hægt niefc afe sann-
færast um þetta, ef vér lftnm til baka yfir næst-
lifein áratug, þvf hann má álíta sem breytíngu, er
bofear nýjan framfaradag. A þessum lOárunthefir
lifnafe nýtt fjör, og nýr áhugi glæfczt hjá þjófe vorri,
um hagi sjálfra sín. Allt laut óneitanlega afe því,
afe ný framfaraöld færi í hönd, ef því heffei Iialdife
áfram, sem byrjafe var. Sífcan gullaldr vor leife,
og vér hættum afe eiga mefe oss sjálfir, mun naum-
ast meiri framför hafa legife í landi en nú, enda
var þetta, þafe er aufcvelt afe sanna, farife afe lýsa
sér í verkinu. þafe er því ekki of mikifc sagt, þó
sagt sé, afe Island hafi varla átt jafnmikife í húfi
og núna á þafe. Nei, þafe er sannarlega ekki lítife
í vefei fyrir oss, ef þetta, sem farife var afe lifna,
skyldi nú deyja út aptr og afe engu verfca, en þjófe
vor enn þá einu sinni eiga þafe fyrir höndum, afe hníga
aptr í hife forna daufcans dá, eins og þó, því mifer,
getr afe borife, nema vér af öllu afii reynum til afe
sporna vifc slíkri óhamíngju. Nú á skömmum tíma,
er allr megin hlutinn af hinum bezta atvinnuvegi
vor Sunnlendínga nær því gjöreyddr, þ. e. 4 sýslur
eru á tæplega hálfu ári orfcnar nær því saufelausar
í samanburfci vife þafe sern áfer var. þetta tjón, eg
voga afe segja þafe, getr haft ómetanlega skafelegar
afleifeíngar, fyrir velmegun vora og framfarir; enda
er eigi tjón þetta hjá lifcifc, og því er enn þá eng-
um unt afe segja, hvar þafe kann stafear afe nenuu
ÖII framför vor og velgengni, stendr og fellr mefe
efnahag vorum efer velmegun, en efnin spretta frá
atvinnuvegunum. Velmegun og frainförum þjófc-
anna, er því allajafna háski búinn, þegar atvinnu-
vegirnir bregfeast efer bila. Og hve opt hefir þafe
ekki kyrkt vifereisn og framför Islands, afe atvinnu-
vegirnir bilufeu? ogþetta hefir optast viljafe til þeg-
ar verst gegndi og mest lá vife, eins og einmitt
núna á sér stafe. — En hvafe er nú til ráfea til afe
verjast sem bezt illum afleifcíngum aftjóni því sem
orfeife er, og út lítr fyrir afe geti orfeifc enn meira?
En eins og spurníng þessi er vandasöm og mikil-
væg, svo rífer og mikifc á, afe vel sé úr hennileyst.
Hamíngja vor og sæmd liggr nú vifc, Íslcndíngar!
afe oss farist nú vel afc, svo ekki hcndi oss nú
þafe, er fefer vora hefir fyrri hent, nefnil. afe falla
húngurs-daufea. Nú á afe lýsa sér ráfesnilli vor og
dugnafcr, því nú er úr vöndu afe ráfea; en látum
oss eigi þaö í augum vaxa, afe vér erum kallafeir
til afe gegna mikilli og vandasamri köliun, munuin
heldr til hins, afe án baráttu fæst engi sigr, og, aö
mikifc skal til mikils vinna. Rekum í útlegfc alla
deyffe og einræníngsskap, bæfei í orfcum og verkum,
og gaungum hugafcir hættuuni í móti. Leggjum
hver öferum life, eins og bræfer, þafe sæmir gófeuni
drengjum. Neytum allra þeirra krapta, andlegra og
líkamlegra, sem oss eru veittir, leggjum þá saman
til afc efla almenna heill *n afvenda almennu tjóni.
Þetta sæmir betr en rifrildi og innbyrfeis úlfbúfe,
sem nú er einmitt hvafe hættulegast og vissasta
rnefeal til afe steypa oss í ógæfuna. Já, gófcir lands-