Þjóðólfur - 27.09.1858, Blaðsíða 1

*» 4
Hvað skal nú af ráðaí fjárklaöa
málina?
(Framhald) Norblendíngaf eru, — þab sjáum
vér af Tífiindunum frá amtáfundinum, — „einlœgir
vib kolann", sem menn segja, einlægir og beinharb-
ir nibrskurbarmenn; fyrsta greinin í frumvarpi þeirra,
sií er vér tókum orbrétta í sí&asta blab, Iýsir þessu
bezt. En eptir er ab vita, og þab eiga norblíngar
enn í sjó, hvort þessi nibrskurbr er þeir eru búnir
ab hafa fram, og ákveba fyrir 67,544 rd. skababætr,
eba sem næst 2 rd. 64 skild. af hverju nefií
amtinu, verbi þeim, til þrauta, ab þessum skynsam-
lega stofnaba og kappsamlega framfylgda fyrir-
skurbi sem hérabslæknir hr. Jón Finsen segir (í
þ. árs „Norbra“ 17. júlí), ab sé og verbi hib eina
ráb til ab uppræta klábann úr landinn; en þar af
leibir þá aptr, ab þeir sem skorib liafa nibr vestan
Blöndu, eiga líka í sjó allar þessar skababætr, þær
eru miklar í orbi en þær eru ekki en þá á borbi.
Hinar síbustu fregnir ab norban, meb kaupafólki og
skólapiltum, segja nú ab vísu enn klábalausar sveit-
irnar milli Blöndu og Víbidalsár (Víbidalinn austan
árinnar, Sveinsstabahrepp, Ashrepp, Torfalækjarhrepp
og Svínavatnshrepp), og ab vísu má álíta stórmikib
áunnib fyrir þab, ab engar réttir eba samrekstrar
fjárins þurfa nú ab eiga sér stab í haust, í þessum
sveitum, þar sem öllu geldfé var lógab þar næstl.
vetr, og ær og lömb hafbar í heimavöktun i sumar,
en haustréttirnar og samrekstrsuslinn mest valdib
útbreibslu klábans híngabtil, en engu ab síbr getr
engi mabr álitib nibrskurbinn í Húnavatnssýslu „skyn-
samlega stofnaban fyrirskurb"; norblendíngar
sjálfir álíta síbr en ekki ab svo sé, og einmitt þess
vegna bibja þeir um konúnglegt lagabob til þess ab
mega skera enn meira og miklu nteira, en þar meb
rábgjöra þeir einmitt og telja víst, ab nibrskurbrinn
sá í vetr hafi ekki útrýmt frá þeim klábanum. En
þab er sannarlega mikib mein og sorgleg tilhugsan,
ef þab yrbi upp á, sem oss uggir eins og Akreyrar-
fundinn, ab þessi tilfinnanlegi nibrskurbr í Húna-
vatnssýslu yrbi til einkis, heldr yrbi enn ab reka
ab samkynja nibrskurbi í vetr, og svo koll af kolli
ár eptir ár, hver veit hvab lángt norbr; því hverir
sem réttara liafa fyrir sér, nibrskurbarmennirnir eba
lækníngamennirnir, þá ntá þab segja um norblend-
ínga og amtntann þeirra, ab hann hefir fylgt máli
þessu frant meb lofsverbum áhuga, kappi stabfestu
og samkvæmni, og amtsbúar hans abstobab hann meb
einstaklegu fylgi, alúb og hlýbni.
II.
þab er ekki ab undra, þó hverjum þeim sortni
fyrir augum sem lítr grandgæfilega og fylgislaust
yfir fjárklábamálib eins og því er nú komib, yfir
völl þann er fjárklábinn liaslar sér æ víbari og víb-
ari ár frá ári, og yfir þá eybileggíngu og eymd er
þetta skæba faraldr markar meb feril sinn og er
þegar búib ab tilreiba landsmönnum. En hér er
nú hvorki stabr né stund til þess, sem svo mý-
ntörgum heiir orbib og verbr enn í dag í þessu
máli, ab seta upp hrókaræbur og illdeilur út af því
sem á liefir orbib og úrhendis hefir farib híng-
ab til í klábamálinu, hvort heldr er fyrir hinum
æbri stjórnendum, meb vanhugsubum fyrirskipunum
og rábstöfunum, eba fyrir bændum, í því ab þeir
hafi ekki lagt sig nibr vib lækníngarnar svo vel og
alúblega sem skyldi og vel hefbi mátt vera; nú er
ekki ab kíta um slíkt, heldr er ab taka meb mann-
dónti, festu og alvöru málefnib eins og því er nú
komib, og klábann eins og hann er nú, og
ab allir sé samhuga og samtaka í því tvennu: ab
sporna vib frekari útbreibslu hans sem fyrst og sem
bezt, og ab draga sem mest úr eybileggíngum hans.
Til þessa liggja nú þrír vegir fyrir. Ilinn
fyrsti er nibrskurbr á öllu fé í klábahérubunum þeg-
aríhaust og jafnframt fyrirskurbr í öllum þeim
hérubum, sem liggja næst vib klábahérubin eba á
takinörkum þeirra, þótt þau nú sé talin heilbrigb.
Ilinn annar vegr, og þessum gagnstæbr, er
sá ab lialda enn áfram lækníngunum hvar sem
t
klábinn er kominn og enn þá kemr, og skera ekki
annab en þab sem ófært þykir ab lækna og þab sem
þarf til heimilisforba eba freklega svo.
Hinn þribi vegr er fyrirskurbr og lækn-
íngar, fyrirskurbr þegar í haust á takmömum kláb-
ans, hvar sem þau nú reynast, og út fyrir þau beggja
- 149 -
Anglýsfngar og lýsfngar um
einslaklt'tr inálefni, eru teknar f
blaðið fyrir 4sk. á hvcrja sniá-
letrslinu; kaupendr blaðsins
fá helmfngs afslátt.
Sendr kaupendum kostnaðarlaust; verð: árg., 20 ark. 7 mörk; livert einstakt nr. 8 sk.; sölulaun 8. hver.
io. ár. 27. september. 37.
SkriTstofa „þjóðólfs" críAðal-
stræti nr. 6.
ÞJÓÐÓLFR.
1858.