Þjóðólfur - 25.08.1860, Qupperneq 4

- 133 -
ncinnm forsctastörfnm fyren eptir þínglausnir 1857. Frá
1852—1857 eða uin þau þíngin, er þeir Kannea Stephen-
sen og Jón Sigurðsson voru forsetar og gegndu forseta-
störfuin að enduðum þíngum, þá auglýsti eg að visu al-
þingiskostnaðinn eptir hvert þing f þjóðúlfi, einsog hlaðið
sýnir, en eg fann aldrei tilel'ni eða ásta'ðu til að hrcifa
neinum athugasemduni um það, hvcrnig eða hvað mikinn
kostnað þeir hefði ávisað sér fyrir forsetastöi fin eptirþíng-
lok, „og hafði eg þess þó sjálfr engi not“, þau árin, að
láta þvi óhreift. „það sézt útnf fyrir sig i alþfngisreikn-
ingunum“ hvað mikið er í hvert skipti ávisnð fyrir þessi
störf, þó að þessi þorsk„bóndi“ yðar „við Faxaflóa" „muni
eigi til þess“, eða sé eigi svo læs, að hann geti lesið það
f hinum prentuðu alþingiskostnaðarreikningum. Og víst
getið þér, herra áhyrgðarmaðr, fundið það þar, og niér
sýnist reyndar, að þér hefði átt að gjöra um þetta at-
riði dálilla athugagrein neðanmáls i blaði yðar, einkuin
fyrstað höfundrinn liefir ekki nalngreint sig og öll áliyrgð-
in af greininni hvílir þannig á yðr að svo koninu, og „getr
þvi hugsazt niargt uin það“, að fyrstað þér létu þetta ó-
gjört að leiða f Ijös opinberan sannleik, þá hafi þér þar
með léð blað yðar til að halla réttu niáli.“
„Eg hefi gegnt forsetastörfum eptir þinglok að eins f
2 skipti: eptir þinglok 1857, þá var eg varaforseti, —
forseti (hra Jón Sigurðsson) sigldi þá héðan af landi strax
eptir þfnglausnir, — og aptr nú að afloknu þíngi 1859.
það er opinbert á prenti, hvað mikið eg heli ávisað mér
fyrir forsctastörfin eptir þinglok 1857, og livort það er
nieira hcldren forsetarnir á 2 þingunuin næst á undan á-
visuðu sér fyrir samkynja slörf; forsetastörfin eptir þing-
lok 1857 voru þó engu vandaminni né unilángsniinni, það
er hægt að sanna og sjá af alþ.tiðindunuin.“
„Bóndi“ yðarsegir að það sé engu eptnliti háð, hvernig
eða hvað mikið forsetarnir ávisi sér fyrir forsetastörfin
eptir þínglok, og þetta er að nokkru leyti satt, en
verðr svo að vera. kanselíbr. 9. nóvbr. 1847 heimilar
forsetum alþingis að ávisa sér 3 rd. fyrir livern dag er
þeir veri til þingstarfa eplir þínglok, en undir ráðvendni
þeirra verðr að eiga það, — og það virðist hættulítið að
eiga þetta undir þeiin manni er alþingislulltrúarnir kjósa
til forseta á alþingi, — að þeir eigi teli sér fleiri daga
eða stundir til alþingisstarfanna heldi en þeir verja til þess
f raun og veru; allt hið sama er uni ferðakostnaðarreikn-
fnga allra alþíngismanna; maðr vcrðr að trúa ráðvendni
þeirra til þess. að þeir teli sér eigi fleiri daga eða hesta
o.fl. til ferðarinnar Irani og aptr heldren þeir í raun réttri
þurfa; fyrir þessleiðis reikníngum verðr að vísu gerð fulI—
sennileg grcin er menn mega alls eigi vefengja hciðvirða
dánumenn um, heldr taka gilt „paa Troe og Love“, sem
menn segja, á meðan augsýnilegri ósanngirni er cigi beitt f
kröfunum, en aldrei fæst fyrir þvf óræk og iull lagavissa
að það sé rétt, enda veit eg eigi til að nokkur niaðr hafi
nokkrti sinni til þess ætlazt, þar sem svona stendr á, né
að þess hafi nokkurstaöar vcrið krafizt, hvorki af þjóð-
fulltrúum né embættismönnum. En auðvitað er, að lengi
geta óvitrir menn patað um slíkt fram og aptr, og þegar
illgirni er með, spunnið útúr því gereakir og dylgjur, en
slíkt er palllijal og sjóbúða en eigi blaðamál; eg segi yðr
satt, herra ritstjöri, mér liefir boðizt og býðst enn daglcga
nóg af sliku, bæði um yðr sjálfan og aðra.“
„Höf. f ísl. gefr f skyn, að mig muni skipta það litlu
þó alþíngiskostnaðrinn aukist, en ber þó ekkert fyrir sig
þessu til sönnunar, heldr en öðru cr hann segir; hann
hcfir þvi enga ástæðu og engan rétt til nð sletta neinu
um það svona úti bláinn. Ilefi eg nokkuð ráðið þingleng-
ingu 1857 þá eg var varaforseli, eða 1859, er eg varfor-
seti? var lengfngin eigi að sameiginlegum vilja og ósk
allra þingniunna, og þaraðauki sjálfsögð, eptir þvi sem þá
stóð á málunuin? Ilefi eg valdið málulcngingum eðaorða-
mælgi á þíngi hér, fremr en svona liver annar þíngmaðr?
sýnið þér það og sannið bændrnir við Faxaflóa og út-
gcfcndr Islendings! En ef þið lítið á alþingiskosinaðar-
reikuingana 1857 og 1859, eg hefi aldrei forseti verið fyr
en 1859, og heli þvi aldrei fyr ráðið neinu né átt neinn
hlul að uiii fyrirkomulag á ritstörfum, samanlestri o. fl.,
— þá uiá sjá, að sumar þær útgjaldagreinir, t. d. fyrir
ritslörf, ritfaung, og sainanlestr, eru ta I s v e r t m i n n i 1859,
að tiltölu við arkafjölda tiðindanna og sainsvarandi stærð
þingbókarinnar, heldren vnr 1857, og skiptir sá mismunr
hundrnðuni dala ef rélt er að gáð og partiskulaust. En
hver maðr veit, að allt yfirborð alþíngiskosnaðarins er
ýuiist bundið lagaákvörðuinim, t. d. fæðispeníngar og ferða-
kostnaðr alþingismanna, eða saniniiiguin gjörðum fyril'ram,
eins og er um prentun alþ.tíðindanna, heptingu þeirra,
próflestr o. II. Suttiir reikningarnir 1859, þeir sem eru
komnir til landfógeta, sýna það, að þeir voru niðr settir
af forseta, og ætla eg að það hafi aldrei fyr átt sér stað
að undanförnu.“
„Eg ætla þannig að augljós dæmi sé um það, að eg
licfi eigi látið mér sfðr ant uin það, hcldren gjört hefir
verið að nndanlörnu, að draga tir alþingiskostnaðinum eplir
þvf sem mér hefir verið framastunt; af þeiui rókum þokt-
ist eg eigi mega koma hr. H. Kr. Friðrikssyni upp á að
heimta 2*/j rd. fyrir próflestr Tfðindanna, þar scm hann
og aðrir liafa látið sér lynda að undanförnu 2 rd. fyrir
hverja örk.“
„En úr því þér fóru að hreifa eða láta hreifa þessu
máli f „Isl.“, þá virðist méröllu meiri ástæða til, að snúa
sér að þeim þingmanniuum, er tók að sér utsölu alþing-
istiðindanna 1857, að forseta fornspurðuin, og spyrja hann,
hvað lengi liann ætli að draga það að standa Alþíngi skil
af andvirði Tíðindanna, það eru þó að ininstn kosti 100—
150 rd., og hefir hann verið inintr á það aptr og aptr frá
forsetadæini alþíngis en eigi sint þvf að neinu (Alþ.tið.
1859, viðb. bls. 80). Uin þetta virðist niér að „bóndi“
yðar hefði hcldr átt að pata, þvf liklega skilr hann það,
að alþfngiskostnaðrinn á jarðeigcnduin og öðruin bændum
verðr þeini mun meiri til niðrjöfnunar sem minni og ó-
greiðari verða skilin frá þeim sem Tíðindin selr.“
„En annað er það atriði í þessu máli er meiru skiptir,
því það skiplir f raun réttri miklum og vernlcgum rétti
bæði alþíngis og landsmanna, og er þvi þess vert, að það
sé gjört að sem rækilegustu umtalsefni f blöðunum, hefir
það og verið gjört i „þjóðólli“ optar en eitt skipti, og
síöast f 11. ári bls. 110—vlll, en það er þetta, að full
grein og opinber áreiðanleg skil og eptirlit láist uin það,
aðeigiséjafuað áalmenning meiru, fnotum
alþíngiskostnaðarins, heldren hann erirann
og veru, eptir þvf scm kemr fram f liinum auglýstu
reikníngum aptan við Alþ.tíð. Hvað segi þér t. d. um