Þjóðólfur - 24.04.1862, Qupperneq 6

- 78 -
þefs kOD»r starfl. þa?) ern einúngis fáar atkngasemdir, sem
kaim vil! lejfa st'r aí) gjóra viþ hina áminstn ritgjnrí), sum-
part til aí) skjra eitt ebr annal), sem «kki virþist Ijnslega aþ
hafa vakab fyrir köf., en alls ekki, aí) hann vili vifc hann eíia
nokknrn annan eiga blaþakrit nm þetta efni.
J>aí) er einkennilegt vií> ritgjárþ húf.: fyrst, aí) þaþ,
sem hann ritar, ber hann fram í þeim búníngi, aþ þaí) sé
alment álit. TJm þaí) er ekki vert ab þrátta; hóf. veit
bezt sjálfr, hvort því er svo varií), enda getr verib, aí) þai)
eigi sér stab á einhverju sviti í kríngum hann. En sá, sem
ritar þetta, getr sagt honnm meb sanni, ab á fleirum stöííum
fer álit manna í nokkni) abra átt, og þegar menn fara svo-
fcldum oríium: „menn segja“, ,mönnum þykir", o. s. frv., þá
varþar þaí> miklu, hvort átt er vií) einn, fáa eí)a flesta.
Hii) annab, sem er einkennilegt vi?) ritgjörbina, er þat), aí)
þö margt sé fullyrt, þá er, í öllu falli í snmn, ekki liirt nm
aí> færa ástæþur, jafnvel þar sem mest reib á því; þessu þarf
ekki ab lýsa, því allir, sem lesa ritgjörþina, sjá þaí); en sú
aþferT) er þ<> (sjárverb, og getr orbiíi ískyggileg, þegar um
þaþ málefni er aí) gjöra, sem ríhr á aí) se bætt, en ekki spilt.
Hií) fvrsta, sem húf. flnnr ab, er þa%, aþ í viþbætinn
þyki vera teknir of inargir hinna gömln sálma, og aþ siiinum
mtini þykja þeir viti ekki, til hvers þeir hafl verib beþnir ab
yrkja, þegar sálmar þeirra ekki hafl orbib notabir. þab mun
mega fullyrba, ab höf. er engi af þeim, sem heflr haft undir
höndnm til ítarlegrar skobunar sálmasöfn þan, sem um var
ab velja; en hafl hann ekki veriþ einn af þcim, hvernig getr
hann þá borií) þess konar fram? þetta málefni er þú sann-
arlega þess verbugt, ab meiri athygli si vib höfí), en ab
varpa þessu fram svona út í bláinn. Ab dæma um, hvort
sáimar þeir, er bubust, væri hæfllegir, var þú ekki neinum
mauni unt aþ úsöbu, og ab hinn leytinn mnn mega telja
þab víst, ab engi hafl verib behinn ab yrkja handa safni
þessn me!) því skilyrbi, ab hvaí) sem hann bæri fram skyldi
verba notaí), hvernig sem þaí) væri úr garbi gjört. En þab
verbr þú ekki betr séí), en ab höf. hafl ætlazt til þessa. þab
i, ef til viJl, nokkub skylt vib þetta, sem höf. ber fram „í
Sjötta máta“, ab of líti?) þyki vera tckií) af hinnm eldra
vibbæti messusanngsbúkarinnar; heflr þab máske vakab fyrir
fyrir honnm, sem ekki er hægt a!) dyljast vib, ab mjög margt
af sálmaskáldskap þeim, sem berst á þcssum tímum, og sum-
part heflr komib fyrir almennfngssjúnir, er ab öllu gjörvi og
öllum anda mjög áþekt þessum gamla viíbreti. Höf. virbist
mjög ab abhyllast hann; en hann mun ekki geta neitab þvi,
ab þai) er ug heflr verib a! m e n t ál i t, aþ helzti gallinn á
mjög mörgum sálmum i því safni sé skortr á þeim kjarna
og andríki, sem aubkennir skáldskap margra hinna eldri sálma-
skáhla vorra. Menn :etti, ogekki sízt prestar, ab athuga bæbi
meh ganmgæfni «g gubrækni, hvort þab er til a% þoka þessu
málefui áfram til hins betra, ab taka mc!) litlum greinarmun
hib nýrra, sem býbst, framyflr hib gúba og gamla. Og þaí)
cr vel aþgætandi, hvort hér á landi niuni ekki bera ab saiua
brunni og hjá öbrum þjúbum, er á seinni tíuium hafa átt vib
ab endrbæta messiisamigsbækr sínar, ab lítil) verulegt áviun-
ist í því, án þess aí> balda sig einkum til hinna eldri fjár-
sjúba, sem til ern. {Nibrlag síbar).
---------------- I
Til Árneflínga.
Eim nú cr nitr úkunnugt ab mestu um undirtektir ykkar
Arnesínga á áskoruu minni í þjúbúlfl nr. 4, —á. f.i., áhrærandi
samlög til vegabútasjúbs fyrir sýslu ykkar, en þeir 51 rd. 79
sk., er eg í sömu áskorun gat um, ab efl væri á, hvort fengizt
gæti til aukningar sjúbsius, em nú af vibkomandi stjúrn-
arherra veittir sjúbnum, og er þá höfubstúll þessa fyrirhug-
aba sjúts nú orbinn 509 rd. 46 sk. Eg skal einnig geta þess,
ab kaupmenn ( Reykjavík, er eg hefl nefnt vib ak leggja til
sjúbs þessa, hafa allir tekií) betr undir þab, en eg gat vib
búizt af utanhrrabsRiönniim.
Eg liefl ab vísu heyrt því fleygt, ab nokkrir ykkar Ar-
nesinga muni taka holdr dnuflega undir sjúbsstofnun þessa
og munn helzt telja til þess htti vanalegn útgjöld, og ab „þetta
komist seint í gáng"; þab er sjálfsagt, ab hin vanalegu út-
gjöld veibi bændr ab greiba, eu roikib má, ef vel vill og sem
flestir leggja fram sinn skerf, þútt lítill væri frá hverjum eiu-
stökum, og þá eru líka ö|| hjú laus vib vanaleg útgjöld, þútt
af minna hafl þan ab mibla, og þab eru helzt þau, er bæbi al-
mennast og lengst njúta vegabútanna, meb því þau eru úng
og nppvaxandi, og þar til komast flest hjú, fyr ebr síbar, í
bændastöbu, og uiunu þau þá ekki sjá eptir, ab hafa í þessu
búib í siun eiginn hag. Ab tollar og gjöld bænda eru mikil
og mörg, verbr ekki neitab, en hér er abgætandi, ab hinir
slæmu vegir okkar leggja þcgjandi ekki hvab minstan tell á
alla bændr og vegfarendr, og þenna úbeinlínis toll vegleysanna
verbmn vib ab bera meb þögn og þolinmæbi, þángab til vib
sjálfir léttum hnnum af okkur, meb vegabútum; en þetta
gamla vibkvæbi, „ab þetta komist seint í gáng“, á ekki sem
bezt vib nein ný fyrirtæki í landi voru; því efnum okkar og
áhuga er eun nú ekkisvo varib, ab verulegra umbúta «é fljút-
lega af þeim ab vænta, en þú má treysta því, ab ef vib beit-
um viljanum fyrir okkar litlu efnum, þá munum vib koma
til leibar því, sem okkr nú eýnist úmögulegt. Vib þekkjum
lika allir, hvab gúbr vili er sigrsæll í mörgum samlögum;
Húss- og bústjúrnarfélagssjúbrinn var upphaflega ab eins 761
rd., en nú er hann orbinn nál. 4,500 rd. Bræbrasjúbr lærba
skúlans var fyrsta árib ab eins verb fyrir tveggjamannafar
gamalt, 20 rd., nú er hann orbinn 2,890 rd.; ab þessir upp-
haflega litlu sjúbir hafl nú nokkur ár borib mikla ávexti getr
enginn neitab, en því anbsénari veria þú ávextir þeirra, þá
frain líba stundir, þegar stjúrn og tillögur þeirra eru samkvæin
tilgánginum. — Rentunum 18 rd. af þeim 450 rd., er nú eru á
vöxtum, liefl eg þegar rábgjört, ab varib verbi til vegabúta
næeta siimar, annabhvort í Gjábakkastig, ebr lakasta kaflau-
um á Mosfellsheibi; orsökin þar til er sú, ab flestir, er lagt
hafa til sjúbsins, fara veg þciina.
Kniibr af laungiin, ab einliverju nytsömu geti orbib á-
gengt niob þenna heitua vegabútasjúb ykkar Arnesinga, skora
eg hér meb á ykkr af nýju, ab veita máli þessu svo gúbar
vibtökur, er ykkur er framast unt.
Brábræbi, 3. apríl 1862.
Magnús Jónsson.
(Úr brefi a?) norban).
— Ekki get eg betr séb, en ab sameiníiig Hofstabasóknar-
innar víb Húla- og Vibvíkr prestakall sé i alla stabi tiltæki-
leg. Prestrinn er haganlega eettr í Vibvík, sein er holl bí-
jörb, einmitt í mibjum súknunnm, þar sem frá Vibvík er á
fremri búginn hérumbil míla vegar ab Hofstöbum, og þaban
tæplega jafnlángt fram ab fremsta bænum í þeirri sókuinui;
oins aptr á binn búginn rúmlega míiu vegr frá Vibvík ab
Ilólum, og tæplega eius láugt þaban á fremstu bæina í Hjalta-