Þjóðólfur - 30.07.1862, Blaðsíða 5

- 131 -
efni nema tveir vegirnir, annafchvort ah læra cía
verí)a bóndi í sveit, og af því mentnnin var þá
miklu aubsóktari en nú, einkanlega sakir hinnar
aubfengnu og margfalt kostnailarminni heiniakenslii,
þá lögbn þeir flestir fyrir sig skólalærdóm sem
kennandi var.
Vér a'tlum ai> þessum athugasemdnin sé ekki
ofankib, né ab þær sé í ótíma upp bornar nií, um
þat> leyti at> liin ný setta skólamálsnefnd, er ai>
taka til starfa sinna; því sannarlega er þetta bæi>i
velferbarmal og mikib vandamál, sem hnn á úr at>
rába og af hendi ab leysa.
þegar læknir er kvaddr til sjúklíngs, sem er
lángþjair og lángt leiddr, þá er optar þar undir
komib, ai> hann geti liitt rétt meböl og lagt lyrir
rétta meiferi) á sjúklíngnum, þá er megi verfea
honum ab veriilegum og varanlegnm bata, ab lækn-
irínn gjöri sér sem ljosastan altan aidraganda og
undirrót meinsemdarinnar, eigi síbr en sjúkleikan
sjálfan, því meb þessu eina mótinu nmn hann eiga
kost á, bæbi ab velja hin réttustu mebul til þess
ab lækna sjalfan sjúkdóminn, og leggja sjúklíngi
og öbrum er ab honum standa þau rab og varúbar-
reglur, ab frá honum megi bægja öllu því, er álr
hafbi valdib upptokum meinsemdarinnar.
Nú a-tliim vér ab þessu áþekkast sé varib mein-
semd lærba skólans, allir þykjast sjá meinsemdina,
því allir sjá ab skólinn er ab smá dragast upp, allir
sjá ab ef hinu sama fer fram um 10—15 ár hér
nrest á eptir, þá verbr úr þessuni eina lærba skóla
landsins mestmegnis lrerbr skóli fyrir syni lærbra
manna og embættismanna í Reykjavík, og þóab ekki
væri margt annab abgæzluvert þar vib, þá er þab
þó og verbr refinlega þetta: ab í seinustu lög munu
Ueykvíkíngar liugsa uppá prestskap til sveita, eba
leita á prestaskólann1. Bænarskrárnar frá Alþíngi
1861 og tillögur og uppástúngnr þíngsins lúta all-
ar ab lagfreríngum og endrbótum á fyrirkomulagi
og reglugjörb skólans sjálls. þetta var eblilegt, og
er þá eigi tiltökumál, þóab stjórnin hafi nú ein-
bundib sig ab mestu ebr öllu vib þessar nppástúng-
ur þíngsins í þeim atribum, sem hún ætlar skóla-
málsnefndinni ab leysa úr. En nú þó ab abal-
verkefni nefndarinnar væri svona afmarkab, og hér
meb væri lagbar fyrir hana allar meinsemdir skól-
ans, þá er spurníngin, hvort nefndin á ab ein-
binda sig vib og láta sér iynda ab rába úr mein-
1) Af nálægt 12 stúdentum úr Iteykjarík, sem hafa útskrif-
mt frá lærba skólanum um næst undanfarin 10 —12 ár, heflr
alls einn gengib á prestaskúlann, en aptr 2 eptir 2—6 ára
dvút vib háskólann í Khúfn.
semdiinnm sjálfum, eptir því sem tiltækilegast þækti,
ebr hvort nefndin ætti ekki jafnframt ab víkja ab
hinum ýnisu atvikum, er meinsemd skólans valda, og
benda á þau ýmsii^úrræbi, er mætti ab líkindum
verba til þess ab bægja þ'í eba girba fyrir ab í
sama horfib sækti aptr, þótt nú yrbi ýmsu kipt í
lag vib skólann sjalfan um stundarsakir, og í ann-
an stab á þau úrræbin, er niætti gjöra vísinda- og
emba-ttisveginn abgengilegri og eptirsóknar verbari
ab aflokinni skólagaiingunni, heldren þetta er nú.
Vtlendar frHtir
(úr bréfl frá Kh'fn til ritstjóra þjóbólfs, dags 12. Júli 1S62)
GóM vin! Eg vík fyrst ab því sem mér er
næst meb fréttirnar liéban, en þab er vebrib. Sum-
arib hefir síban á hátíb verib eitt hib lakasta, rign-
íng dag af degi, svo ekki hefir orbib niilli skúra,
og kuldar á nóttunni. Menn liafa borib saman vib
þab sem var í vetr, og hefir kvebib svo ramt ab,
ab nætr í Desember í skamdeginu hafa verib heit-
ari en nætr í Júní og Jiílí, meban lengstr var
dagr. Oþurkar þessir valda því, ab hjá bændiim
liér liggr hey vib skemduin, og verbi ekki bót á
innan skams, þá er hætt vib, ab þab verbi til skaba,
ef lengi verbr svo votsamt og róstusaint vebr, seni
nú hefir verib lánga stund.
í Júnímáimbi var Iiér haldinn almennr stú-
dentafundr. þá var hér glatt á hjalla. Sem þér
vitib, hafa þeir fjórir háskólar á Norbrlönduin hin
síbustu 18 ár haldib alsherjar stúdentasainkomur á
víxl til ab skeggræba nm samband Norbrlanda. Nú
var ár Kaupmannahafr.ar, og var bobib híngab ná-
lægt 800 stúdeiitum frá Uppsölum, Lundi og Krist-
janíu. Þeir komu híngab sínir á hverju herskipi
þann 10. Júní og voru hér um 6 daga; var þá
mikil mannös á ferli og dátt nm dýrbir, heiztu
götur prýddar meb fánurn Norbrlanda og manngrúi
svo mikill, ab varla varb áfram komizt, samdrykkjur
miklar og veizlur; en einn var galli á gjöf Njarb-
ar og þab var vebrib, því flesta dagana voru rign-
íngar, svo stúdentarnir áttu bæbi innanvott og ut-
anvott. Fyrsta daginn var farib í processiu upp ab
háskóla, og einn af liáskólakennendunnm útbýtti
fjóruni fánum mebal stúdenta, sína hverjum háskóla,
og höfbu konur hér í bænum saumab. A Uppsaia-
fánunni var saumabr Obinn, Freyr handa Lundi,
þórr handa Kristjaníu og Heimdalr handa Dönum,
og flutt ræba, en á meban kom á helliskúr, og
veslíngs stúdentarnir stóbu sem skolakettir fyrir
fánunum. í Rósenborgargarbi var haldin veizla
eitt kveld og uppljómab og búib borb fyrir 2,5.00