Þjóðólfur - 23.09.1863, Page 3

183 —
til einhvers miírheppiiegs oiíis, sém hinir þá strax hafa gripiþ
fegiushendi, af því ei var góðgjarnlega hlustaí) á; en hvaþ
orþinn Bfort)a“ viþvíkr, þá vorn þaþ engin undr þó maíirinn
fipaísist á þvf í svip, því þar cr meiníngarvilla f sjálfri ís-
lomkunni, þar sem ritafe er „foríia mér liríþum", í staþinn
fjrir „forba inór vií) hríþiun1', Og þetta cru ruí «11 dæmin,
eem höfundr ahsendii greinarinnar getr komií) meS, en þess
-ntan er því dróttab aí> prófandanum sjálfum, aí> hann hafl
verih of vægr; en eg neita því meí) rdin, því hann prófaÍJi
Svo ágætlega sem mögulegt er og meþ hinni mestu sanngirni,
s’o ef nokkufe var, þá var hann heldr of .strángr, þar sem
hann var svo lengi aí) þvæla manninn í fslenzkunni, aí> hann
var seinast auibsjáaniega orbinn þreyttr. En þetta lögþu hinir
eól&fúsu tillieyrendr svo út, sem hann hefþi gjiirt þaþ til a'b
tijálpa honum, þó hann öngrar hjálpar þyrfti meí), og er mér
bó grunur á, at) hefþi haiin prófab hann skemr, þá mundu
teir hafa sagt eins og börnin, a?) nó væri ekkert ab marka,
bví þetta liefbi verib of stutt. Og vona eg iiú þab sé aug-
Ijóst, ab slíkiim tilheyrendum er iii gott ab gjöra til hæfls og
lítib ab marka, hvab þeir segja eptir á.
En eg get ei verib aí) orblengja um þetta, og vil nú ab
eius spyrja skynsama og óvilhalla menn, hvort mabr hefbi ei
útt ab scgja um mann, sem eins mikiþ kunni í íslenzku og
eg tiú hefl sagt um þonna, ab hann væri málsins vegua fær
um ab verba sýslumabr hér í landi sanikvæmt orí)um úrskurt)-
a,1ua, er eg hefl át)r tilgreint, og uin aiinaí) er hér ei verib
°8 á hír ei ab tala; hvort sein mörmum svo Iíka lög þessi vel
eba illa. Eg get ei séi), ab nokkur óhlntdrægr niabr geti dæmt
öbruvísi, jalnvel þó luabrinn þú svo ekki hefbi skilií) 3, 4,
eg vil jafnvel segja 10 orí) í óllu því, sem hanii var reyndr
í, því Kouráb talabi þoss utau sein optast íslenzku vib hann,
hann svarabi svo, aí) vel mátti skitja. En hitt er annab,
aþ
ef mönnum mislíka lögin ebr þykja þau ógreinileg, þá er
®b leitast vií) ab fá þeim broytt, en reyna ei meí) ósannind-
,,m ab koma allri skuldinni á þá, sem alvcg eru saklausir og
ab eius hafa gjört skyldu sína. Jiví á þann gjöra menn mál-
1,1,1 sjálfu ekkert gagn, en vekja abeins grun um, ab tllgangr-
1,1,1 sé fremr aþ reyna ab spilla fyrir einstöknm mönnum,
e,la aþ bæta úr því, sem ábótavant kann a'b vera í þessu efni
£eni öbtura, og slík abferí) er því engum leyflleg og hcldrckki
ehósveinum neius einstaks manns í Kaupmannahöfu, hversu
Sóbr sem hann svo kann ab vera.
l>aþ væri margt ab athuga enn út úr þessu máli, en eg
,le,1,» ei au vcra at) því. Iíg hefl abeins talab um hib fyrsta
*)r<1|’> þegar Olivaríus var reyndr, sem nú er búinn a?) fá Subr-
nlasyslii, og þar sem egvar vibstaddr. Um hitt annaí) próflb,
1 8ar Boving var reyndr, veit eg ckkert, nema hvab eg hefl
e5rt fyrir a-S) prófandi og prófdómeudr dæmdu hann
hikari enn Olivarius, þó höfundrinn í „Jijóbólfl" segi
' » en þab marka eg ekkert, því þau ósannindi eru aí)
an^8.^a,,1*,0(;in annari abforí) hans í þessu máli, því hún er
lfk þvf, sem sagt var um breunumonnina forb-
kis' II *ttn rónSt verja, ai) hann svíflst nú eins-
hii, a"n en<*ar °8 Sögn sína meb því a?) láta í ljósi þá
u k 8ltobnn sína á íslandi, ab þab só aboins nokk-
0,iar lambamóbir, sem embættismannaefni héban abeins
of^h.8 ,l lla til ab mjólka, og væri þá vel fyrir hann,
ast á Væn 0ttt at ^aull!u lömbnnum, som aldrei kom-
verb S*)cnalln* lin eg bií) abra aí) dæma um, hversu mikils-
su fuburlandsást í raun og veru mun vera, scm ei getr
skobab fóstrjörb sína á annan hátt enn þenna, hversn margt
og mikib sem svo er talabum rett islenzkrar túngu.
Keykjavík í Ágiístmáiiubi 1863.
Gísli Brynjulfsson.
Niðrskurðarsamtökin á Suðrlandi haustið
1863.
I.
„J>ab er skríti?) nm þessa daga,
þykir a?) sakna vinar í staí);
ei færi mikil af því saga
ef andskotinn ekki væri þab,
sem aí) úr helgri sálmabók
sínar brækr til ferba skók“.
Benid. Gröndal, liinn eldri.
Ja „þa% er skrítiu), en þó er þab svo, um síbustu alda-
mót ætlubn Islendíngar a?) ganga af göflunum út af því ab
ný messusaurigsbók var út gefln meí> nokkrum nýum sálmum.
en færri af þeim eldri; þá kvábu þeir um hana“:
„Andleg sálma’ er orbin bók andskotalanst rnsl“.
Og nú rúninm 60 árum síbar, þá eru einstakir menn
orbnir svo elskir ab fjárklábanum og búnir ab taka þeirri
trygb og ástfóstri \ib hann, eins og ábr fyr vií> andskotann
í sálmasaungnum, aí) hér þykir ekki ab eins sakna vinar í
stab, heldr er nú eins og só komib vií) litíb í brjóstinu á
þeim, þegar þeir heyra nefiid uibrsknrbarsamtökin hér um
sveitirnar til þess ab gjöreyba khíbanum. Kjósarmenn, er
letu svo drýgindalega í fyrra nm þab, ab cngi mabr hefbi á
fundinutn 28. Sept. f. á. stabib í móti nibrskurbi þar í sveit,
heldr vil.ja?) allir farga sinu fe, svo framt hinar næstu sveitir
skæri nibr', þeir kvab nú vera óskiljanlega tvíbentir og ó-
rábnir í ab samlaga sig Kjalnesíngum til nibrsknrbar, þó ab
þar í Kjós hafl komib fram útsteyptar kindr af fjalli og fund-
izt vottr í fé sjálfra þeirra nú af nýu; hvaban ern þossi vib-
brigbi Kjósarmanna sprottin? þab er seinna ab segja frá
því, ef þeir sjá sig eigi um hönd, seni þó er vonandi aí)
verbi. — Um Álptanes er þab a?> segja, ab þó a?> embætt-
isskýrslur þær, er stiptamtmabr sýndi þíngnefndinni í klába-
máliiiu seint í Júlí er leiu> frá sýslumanni og þeim frændum
Magnúsi Ilrynjúlfssyni og Toiti Finnbogasyni, segbi alveg
klábalaust um gjörvalla Gullbringusýslu þ. e. allt fyrir snnnan
Ellibaár, og stabhæfbi þetta meb miklum drýgindum ogsvigr-
mælum til þeirra er þaí) kynnu aí> vilja vefengja, þá reyndist
samt svo, er GarSaprostrinn, sira Iielgi, kom heim af þíngi,
ab þá var fé hans meb allmiklum klába og svo var víbar um
Garbahverfl; nú kvab þar hafa verií) babaí) um síSustu mán-
abamót, og segja sumir, ab hlandforÍT hafl verií) hafbar í þau
böí>. I>ó ab svona sé, þá heyrist ekki ab Álptnesíngar eigi
meb sér neina mannfuudi eba ab þíngmabr þeirra, er á ugg-
lausast klábaféí), né hreppstjórar gángist fyrir því; þab li'tr
svo út sem þar ætli menn holzt a?) reiba sig á hlandforirnar
og Magnús í Pálshúsum og hina margreyndu forsjá anitmans-
ins í Suþramtinu. — Seltjörnúngar áttu fund meb sér fyrir
skemstu, og vilja þeir fúslega lóga öllum fjárstofni sínum, enda
mun hér alls eigi trygt um efri bæiria, t. d. íBreibholti, Hvamm-
koti, Lækjarbotni, og fé Framnesínga heflr verib á fjalli hér
upp um Mosfelissvoit og Es.ju. Fn eílilegt er, aþ þeir biridi
förgun fjár síns ai) nokkrn viþ þab, hvort Mosfellsveitíngar og
ab minsta kosti allr efri liluti Álptaneshrcpps afræír lóga
sínnm liiiinm sjúka og gruna?)a stofni. — Allr þorri M o s-
1) Sjá skýrslu P. liiuarssoiiar í þ. árs ]>jóbólíl, bls. 63,
r