Þjóðólfur - 14.01.1869, Blaðsíða 1

21. ár.
12—13.
lieyltjavík, Fimtudag 14. Janúar 1869.
KORNSALA EPTIR f>UNGA.
f>að hefir lengi venja verið í fiestum löndum
norðrálfunnar, að selja korn, hverrar tegundar sem
er, eigi eptir rúmmáli, heldr eptir þunga. Danir
hafa hingað til þó eigi tekið upp þessa söluaðferð,
heldr selt alt korn sitt að tunnutali, og þá er svo
sem sjálfsagt, að sami siðr heíir verið hafðr á ís-
landi. En nú í haust tók nefnd stórkaupmanna-
félagsins í Kaupmannahöfn mál þetta til íhugunar,
og ritaði um það bréf til allra helztu kaupmanna
þar í landi. Og er allir þeir, er nefndin hafði
fengið svar frá, voru einhuga í því, að sjálfsagt
væri að stuðla að því eptir megni, að hætt væri
hinni fornu kornsölu í Danmörku, en sá siðr tek-
inn upp, að láta allt korn ganga í kaupum og
sölum eptir þunga, stefndi nefndin til almenns
fundar með kaupmönnum í Höfn 24. dag Októ-
bermánaðar, og var þar í einu hljóði samþykkt:
1. að það væri mjög æskilegt og gagnlegt fyrir
kornverzlun, að kornvörur væru framvegis seld-
ar eptir þunga, í stað þess, að þær hefðu
hingað til verið seldar eptir máli.
2. að eining sú, er leggja ælti til grundvallar við
kaup og sölu á korni, ætti að vera 100 pund,
og sú sölu-aðferð ætti að vera hin eina í land-
inu, og skyldi jafnframt halda hinu hollenzka
þungamáli, til að ákveða gæðin.
Auk tveggja annara ákvarðana þess efnis, að
reyna til að fá þessu framgengt með sjálfvilja
manna, var það í einu hljóði samþykkt, að þessa
sölu-aðferð skyldi upp taka og við hafa frá 1. degi
•lanúarmánaðar 1869.
Yér ímyndum oss nú, að allir þeir, er nokk-
urt skyn bera á kornsölu og korngæði, séu oss
samdóma í því, að þessi sölu-aðferð á kornvörum
sé miklu réttari í sjálfu sér en sú, er hér gengst
við eptir tunnutali, og vér vonum og, að kaup-
rnennirnir hljóti að vera fúsir á, að taka upp þessa
hina réttari sölu á korni. |>að er alkunnugt, að
því þyngra kornið er, sé það annars þurt og ó-
skemmt, því betra er það og því meira næringar-
ufni er í því, og þá sjá allir, hversu ósanngjarnt
tað er, að sélja þá rúgtunnuna, sem vegr að eins
!68 pund, eða jafnvel minna, sama verði og þá,
er vegr 216 pund eða þar yfir, og þó hefir þetta
við gengizt hingað til, sjálfsagt vegna þess, að sá
siðr hefir í Danmörku verið, þótt það í raun réttri
engin ástæða sé. Vér verðum því að skora á
hina íslensku kaupmenn, að taka upp þá aðferð,
að selja kornið eptir þunga; og einkum skorum
vér á verzlunarsamkunduna í Reykjavík, að taka
upp þessa sölu-aðferð, og jafnframt að gjörast
oddviti að því, að hún verði almenn og hin eina
hér á landi.
— KORNLÁNIÐ til ÍSLENDINGA Á RÍKIS-
J>INGI DANA. Á ríkisþingi Dana, 10. dag Októ-
berm. í haust, lagði einn þingmanna, að nafni G.
Winther, þá spurningu fyrir dómsmálastjórnar-
herrann: «Að hve miklu leyti vofir hungrsneyð
yfir íslandi, og hverjar ráðstafanir hefir stjórnin
gjört til að af stýra henni?»
Dómsmálastjórnarherrann skýrði þá frá því,
að í fyrra hefði komið frá norðr- og austr-um-
dæmi íslands skýrsla um, að hætt væri við hungrs-
neyð, sökum þess, hve illa hefði heyjazt, og bændr
því hefðu orðið að fækka nautpeningi sínum, en
á hinn bóginn væri kornforði lítill fyrir. Stjórnin
hefði því keypt 500 tunnur rúgs, til að lána hin-
um bágstöddu hreppum, þó svo, að hrepparnir
annaðhvort skyldi greiða andvirði kornsins út i
hönd, eða borga leigu af því, og hafa þá borgað
það innan 7 ára, en stjórnin hefði enn eigi fengið
neina skýrslu um, hversu korni þessu hefði verið
varið. Frá suðrumdæminu hefði komið þær
skýrslur í Júnímánuði og Júlímánuði þ. á., að
hungrsneyð vofði yfir umdæmi þessu, sökum þess,
hve mjög fiskiveiðar hefðu mishepnazt hið síðasta
árið, og hefði það numið 300,000 rd., er saltfiskr
hefði minni verið þetta árið, en hin undanfarandi
ár. Líkar skýrslur og frá norðr- og austr-um-
dæminu hefði og síðar þaðan komið um heyafl-
ann og fénaðarfækkun. Einnig væri í skýrslunni
sagt, að eins og Islendingar væru næsta gjarnir á,
að láta alt ganga upp, þá er vel væri ært í landi,
eins væru kaupmennirnir þá mjög fúsir á, að lána
þeim, en aptur á móti, þá er illa léti í ári, hertu
þeir mjög að landsmönnum, til þess að ná skuldun-