Þjóðólfur - 05.11.1872, Page 4

4
og stjórnarbréfið allt kom svona á óvart öllum
fyrir almenningssjónir.
Maðr sér nú hvað herra stiftamtm H. F. fer;
hann lítr hér svo á málavexti, að andæfi blað í
móti konungsúrskurði einum, einkum sé það með
«miðr virðulegum» orðum gjört, eða vefengi maðr
stjórnarathöfn nokkra, sem á slíkum konungsúr-
skurði telzt bygð, þá heyri það undir 11. kap. al-
mennra hegningarlaga eða þá sjálfsagt undir 91.
gr. það er nú samt hreinn óþarfi að minna á,
að fyrirsögn 11. kapítulans; á sjálfar ákvarðanirnar
í þeim 7 fremstu greinum hans, (— 91.gr. er þar
hin 3.), og allt samband þessara ákvarðanavið 10.
kap. næst á unnan og 12. kap næst á eftir, sýnir
og sannar fyrir hverjum lagamanni jafnt og leik-
manni, að hér í þessum 7 fyrstu greinum ll.kap.
er ekki umtalsefnið annað en þetta: «ef manni
verðr sú óhæfa», að misbjóða freklega persónu
hins krýnda eðr ríkjanda konungs («Kongens Per-
son», 89. gr.), «með því að leggja á hann hendr»
— með því að «vaða upp á konunginn (sjálfan)
með «hótunum», illyrðum, eðr öðrum storkunum,
o. s. frv. (90. gr.), — eða þá «með hótunum,
smánunum eðr annari óhæíilegri aöferð» (91.gr.).
Vér segjum parflaust, að minna á þelta, á þenna
eina rétta skilning á 11. kap. hegningarlaganna,
þarsem hitt, sem stiftamtmaðr sveigir hér að, nær
engri átt, því Lögstjórnin sjálf sker hér úr mál-
um og tekr af öll tvímæli; hún segir og svarar
stiflamti tvímælalaust, — alveg eins og niðrstaðan
1) í 3 næstu greinum 11. kap. 92 , 93 og 94. gr. er þar næst
ékveíiin hegningin og þA mun vægari fyrir þsb ef nokkrum
manni verbi slík óhæfa í móti „drottningunni", „konungs-
efninu" ebr „ekkju konungsins"; og ab síbustn inniheldr 96.
og 97. gr, íkvarbanir uin þab, hversn þeim skuli hegua, er
rábist á Alþingi (þegar á fundi stendr?) ebr „Ríkisrábib", en
þó því ab eins ab þab hafl ríldsstjórriina á hendi, eba á
„RíkisriHtiun eba Hæstarétt". Akvarbaiiirnar í 3 fjrstu greiu-
um hins 11. Itap. hegn. laganna samsvara fyllilega, aí) því er
tii misbriiknnar á prentfrelsi kemr, lagagrnndvellinnm í 6. gr.
tilskipuiiar mn prentfrelsi 9. Maí 1855 Menn muna nú, ab
sami horra llilmar stiftamtmabr útgaf skipnn 21. Marz 1870
ab hfifba skyldi sakamál af rlttvfvinnar hálfu á múti ritstjóra
Baldrs Jóni Olafssyni fyrir „islendingabrag", meb því hann
hefbi þar meb gjórzt sakfaliinii í gegn preutfrelsislóggýúflnni
9. Maí 1855, 5. gr (um þá er eggja á prenti til uppreistar)
og 6 gr. (um þá er smána k o n u n g i n n á prenti meb meib-
andi ofbum eba gersókum). En ylirrbttardómfinn 19. Sept.
1870 (sjá þjúbólf XXII, dómsriibrlagib, 178 bls. og þjóbólf
XXIII, dómsástæbnrnar 37—39 bls.), tekr hér af óll tvímæli
um þab, ab skipiin ylirvaldsins (stiftamtsins) sé liér svo eiu-
skorbub vib þær lagagreinir sem e k k i e i g i v i b, ab hinn
ákærba Jón Ólafsson verbi ab dæma s ý k u a n af súknarans
ákærum.
varð í yfirréttardóminum 19. Sept. 1870, — að
«rétt sé að skipa elcki sakamálshöfðun á hendr
ritstjóra þjóðólfs. Lögstjórnin lætr ekki við þetta
lenda, heldr lætr hún það leggja í eyra vors til-
vonanda Landshöfðingja, að þóað ritstjóra |>jóð-
ólfs fari enn á sömu leið og gjörist enn sekr «að
«viðlíka ótilhlýðilegri abferð«, þá skuli clcki að
heldr höfða sakamál á rnóti ritstjóranum, eins og
herra Hilmar lagði til við stjórnina, heldr muni
hún þá taka til sinna kasta, og svifta af honum
procurator-störfunum og procurator- þóknuninni
viðstöðulaust.
Yér játuðum í síðastabl., að í þjóðólfs-grein-
inni 29. Ágúst (nr. 40—41) væri farið jafnvel miðr
virðulegum orðum um sjálfa stjórn konungsins
fremr en þörf var á; vér höfum hvorki viðrkent
né ætlum oss að viðrkenna að svo komnu, að þau
ummæli vor sé «ósœmileg«, eins og herra Stm.
ségir þarna í réttlætingu sinni hér að framan. En
þetta er allt annað, eins og lögstjórnin hefir líka
sjálf orðið að kannast við, heldren að ritstjóri
blaðsins hafi þar með «látið sér verða þá óhæfn»,
að misbjóða persónu vors allramildasta konungs á
einhvern þann hátt, sem hegn.l. 89.—91. gr. gjöra
að beinu skilyrði fyrir því, að sakamál megi höfða
út af slíkum afbrotum. |»ar í greininni 29. Ágúst
er «konungrinn» ekki á nafn nefndr, aukheldrað
honum eða hans konunglegu persónu sé misboðið
á nokkurn veg. Stiftarntrnaðr vor eða landshöfð-
ingi «í von» segir nú heldr ekki að svo sé, eu
hann segir: að það sé svo gott sem, þarsem þjóð-
ólfr «tákni úrskurd konungs 29. Júní þ. á., ög
reglubréf það, (þ. e. erindisbréf Landshöfðiugjans
fyrir íslandi), sem ráðherra hans (konungs) hafi út
gefið samkvæmt úrskurðinum: «sem ««athöfn sam-
«þegna««, og sem ««gjörræði, yfirgang og rang-
«indi»». J»að er ekki þarmeð búið, að berra stift-
amtmaðrinn virðist liafa farið helzt til of fljótt yfir
11. kap. hegn.Iaganna, og yfir hinn full-ljósa yfir-
réttardóm 19. Sept. 1870 (í málinu móti Jóni Óiafs-
syni), heldr liafi honum eins og fallið gjörsamlega
úr minni 18. og 19. grein grundvallarlaganna
Hanaríkis:
“Konungrinn er ábyrgöarlaus, hann er
«heilagr og friðhelgr. Ráðgjufarnir hafa ábyrgö
«,af ailri stjórnarathöfninni».
Og eins niðrlag 19. greinar :
• Konungrinn velr ráðgjafá sína---------undir-
«irskrift konungs undir ályktanir þær, er snerta
«löggjöf og stjórn, gefr þeim fullt gildi, pegar
«einn ráðgjafanna skrifar undir með honum.