Þjóðólfur - 09.04.1873, Blaðsíða 2

— 86
í SuSramtinu 10 sk. og
- Vestramtinu 14 Sk-
af hverju tíundarbæru lausafjárhundraði. Hingað
er enn óspurð upphæð þessa gjalds í Norðr- og
Austramtinu.
— HeiSrsveitingar færði póstskipið nú þessar,
að Guðmundr bóndi Brynjúlfsson á Mýrum i
Dýraflrði, sættanefndarmaðr og fyr hreppstjóri,
er af konungi sæmdr með heiðrskrossi d a n n e -
brogsmanna, og Kristján óðalsbóndi Guð-
brandssonk Gunnarstöðum í (Hörðudal í) Dalas., fyr
hreppst., með verðlaunamedallju þeirri er ákveð-
in var með kgs úrsk. 28. Febr. 1829 og 12. Júlí
1840 til verðlauna handa dugnaðarbændum á íslandi.
— Skipskaíli. — Mánodaginn 24. f. mán. 15g?)o nokknt
skip og bátar hfcban alb innan anfcr í syílri íeibistötiornar; 2
þessara báta átti Geir Zöega; þegar kom eníir á móts vife
Seltjarnarnes hsesti hann og varí) þverari, svo aþ jafnvel
bábir þeir bátarnir ieitoþu lendingar aþ Hlibi á Álftanesi, en
vist annar, sá er Goþmundr viunomabr 0. Zöega var
íormaþr fyrir. Hann var aí) eins vife annan mann, — I n g-
ð 1 f, er kallaþr heflr veri?) liinn sterki hör eybra, S i g -
mnndsBon, npprnnninn af Skagastrónd og böndi þar nm
mórg ár, eu fluttr nú fyrir fám árum norþr á Höfþaströnd í
Skagaf.s. Kvepnmaþr einn fór met þeim hóSan a% inuan.
Nú er þeirvoro lentir fyrir nokkrn þar á Hlifei, virtist þeim,
a?) vehrinn læghi svo ab alfært væri í Vogana þaí)au, og ýtto
þeit svo fram aftr og löghu af sta%, hversn sem þeir voro
þess afeggjahir af Hlihsmöunom; fóro þeir þá 2 einir, því
kvennma&rinn lattist fararinnar, enda var eigi sjálf áfram om
þab, og varb hún svo eftir. Heflr eigi sporzt síþan til báte
þessa ne manna. Gohmundr var sonr Filpusar bóuda
Knútsonar á Langarvatni, 31 ár a% aldri, efnilegr dngn-
aharmahr og vel látinn af öllom. Ingólfr mon hafa verib
orþinn flmtogr e%r vel þaí), vandahr og vellátinn; var þetta
hin 20. vetrarvertíh hans er hann byrjahi nú hbr sunnanlands.
— þess má hór geta, er fallib heflr undan fyrri, ah á þorr-
anum í vetr drnkknahi stúlka ein, vinnukona hiír á Arnar-
nesi, ofanom ís í heimleií) framanaf Álftanesi, þar framantil
á Arnarnesvognum; hafbi lienni verið tekirin vari fyrir því a%
ganga eigi voginn er hún fór a% heiman nm morguoinn, og
þýddist hún þaí) þá og fór me% löndum fram. En í tilbaka-
leihinni hafhi benni gleymzt svo aþvörun þessi, a% húu hafhi
lagt útá ísinn þegar er hún var komin innyflr Garhahraun,
eftir því Sem ráíla þótti mega af þvf hvar líkih fanst.
— Sorglegs fráfalls Guhmundar prófasts Einarssonar John-
sens í Arnarbæli er geti% í fyrra Marz-blahlnu, 75. bls. h&r
ah framan, og meh hverjnm tildrögum a% þab a% bar. Aftr
þarf a% tengja vi% æflatrihi þan, sem þar er minst, fáeinum
orímm. Sira Guþmundr varb hóraíisprófastr í Vablaþingi
(Eyafjarþarsýslu) 1851 og hafhi prófastsembætti þetta á heudi
nm öll þan 6 ár þartil hann fluttíst at> Arnarbæli. Prests-
embættinu gegndi hann 25 ár. Meb konu sfnni húsfrú Gu%-
rúnu Pétrsdóttur Hjaltesteb lif%i hann í farsælu bjónabandi
Jafnmörg ár, og varb þeim 12 barna aubib, dóu 4 þeirra
í æsku, en 8 eru lífs og mannvænleg.
ÚTLENDAR FRÉTTIR,
dags. Edinburgh 27. Febr. 1873.
(Frá fréttaritara vorum herra Jóni A. Hjaltalín).
Árið, sem leið, var kyrt og tíðindalítið í úlfu
vorri, og að heita má um heim allan; enda er
svo oft eftir miklar styrjaldir. þótt menn hafi
verið ekki meira en sáttir að kalla, hafa þeir hlífzt
við að láta skríða til vandræða. En fáir þykjast
svo framsýnir, að þeir sjái með vissu, hversu lengi
þessi Fróðafriðr muni standa. í þessu landi var
árið, sem leið, mesta blómaár fyrir allan iðnað og
verzlun; en landsnytjar allar urðu minni en í með-
allagi, því sumarið var eitthvert mesta vætusumar
er menn muna. Svo hafa og verið miklar hreif-
ingar meðal handiðnamanna og verkmanna, svo
sem oft er, þegar handiðnir og verzlun eru f
blóma. {>á byrjar bardaginn milli fjár og vinnu.
Verkamenn þykjast verða afskifta af ágóða þeim,
er féð færir eigendum sínum. Aftrámóti vilja þeir
er fjárráðin hafa eigi miðla meiru af sínum gróða,
en þeir geta minst. Gjöra þá verkamenn verkfall
og neita að vinna, nema kaup sé hækkað. Nú
hafa og verkmenn svo mikil samtök, að margar
þúsundir láta verk falla í einu, og verðr þá sú iðn-
aðargrein aðgjörðalaus um stund. Ekki er auðið
að telja hve mikill skaði þetta er fyrir hvoratveggja
bæði verkmenn og fjárráðendr, en aðalskaðinn
lendir þó á almenningi. Mest hefir að þessum
verkföllum kveðið meðal þeirra manoa, er vinna í
kolanámunum, og er ekki séð fyrir enda á þeim.
Að þessu hefir svo mjög kveðið, að kol hafa
hækkað í verði til helminga; en þar eftir fylgja
flestar aðrar nauðsynjar; því að flestar eru hér
gjörðir með gufuvélum, en þær eru kolafrekar.
Akrar eru plægðir með gufuplógum, öll föt eru
gjörð í verksmiðjum er gufuvélar reka; enda papp-
írinn, sem eg skrifa á, er gjörðr með gufuafli.
það er því auðskilið, að er kol hœkka í verði,
hljóta og allir hlulir, er unnir eru með gufuafli,
að hækka í verði að tiltölu. þetta verkfall er því
sannarlega almennings vandræði hér í landi, en
vant er úr því að ráða; því að samband fjárráð-
enda og verkmanna er svo margbrotið, að ein lög
geta ekki náð yfir alla. |>ó verða Englendingar að
ráða einhverjar varanlegar bætr á þessu, ef iðn-
aðr þeirra og auðsuppspretta á ekki að hverfa til
annara þjóða. Bretland er samt ekki hið eina
lnnd, þarsem ber á þessum tvísinningi milli fjár-
ráða og vinuu. Hið sama heyrist og víða á meg-
inlandi Norðrálfunnar. |>að er ekki ólíklegt, að
þessi tvísinningr verði eitthvert hið mesta aivöru-