Þjóðólfur - 09.04.1873, Page 3

f
— 8’
mál fyrir enda þessarar aldar, og er óskandi, að
friðsamlega greiðist úr honum.
Yetrinn hefir verið mjög hryðjusamr, en eigi
má hann harðan kalla. Slys hafa orðið venju
fremr á sjó, einkum af stórviðrum. Hið ógurleg-
asta slys varð þó eigi af veðri, og verð eg að geta
þess að nokkru. Stórt seglskip að nafní North-
fleet lá við akkeri á nokkuð opinni skipalegu sunn-
antil á Englandi þar er heitir Dungeness. Á því
voru hérumbil 400 útfararmenn. Seint um kveld,
er flestir farþegar höfðu tekið á sig náðir, kom
að þeim stórtgufuskip með fullri ferð og rak sig á þá,
og skar borðið á Nortfleet niðr fyrir sjómál. Gufu-
skipið hélt leiðar sinnar, sem ekki væri, þóttá þá
væri kallað til hjálpar. Allt varð í ofboði og upp-
námi, sem von var, því skipið fylltist fljótt, en
lítill bátakostr fyrir allan þann fjölda. Skipstjóri
gjörði sitt hið bezta að halda reglu á, og að koma
konum og börnum fyrst í báta þá er til voru.
|>annig björguðust nokkrir, en rétt er bátarnir
höfðu lagt frá, sökk skipið með skipstjóra og þeim
sem eptir voru. Bátar komu að í þessum svifum
og björguðu þeir nokkrum, en þó ertaiið að þarna
hafi farizt nálega 300 manna nokkur hundruð
faðma frá landi. Síðan hefir spurzt til gufuskips
þess, er skaðann gjörði, og var það spánskt skip.
Hafði því lítið eða ekki mein orðið að árekstrin-
um. Enska stjórnin hefir farið þess á leit við
stjórnina spönsku, að skipstjórnarmönnum sé
refsað að maklegleikum fyrir níðingsverk það, að
\ilja eigi hjálpa þeim mönnum, er þeir höfðu
stofnað í lífsháska. Hefir spánska stjórnin lofað
að rannsaka þetta mál grandgæfilega.
Mér er farið að leiðast að nefna Spánfbréfum
mfnum, en það er þó það eina land, þarer nokkur
stórtíðindi hafa gjörzt f vetr. Eins erfitt og þeim
gekk að fá sér konung, eins illa gekk þeim að
halda honum, er þeir fengu hann. Amadeus kon-
ungr, hertogi af Aosta, sagði af sér konungdómi í
þessum mánuði og fór aflr til Ítalíu. Báru ýmsar
sakir til þess, að hann ekki vildi lengr vera kon-
ungr Spánverja. Spánverjar eru menn dramblátir
og sérgóðir og þýðast lítt útlendinga; vildu stór-
menni engum vináttuhótum taka af þessum út-
lenda konungi, en vinsæll var hann sagðr af al-
þýðu það er til hans kom. Flokkadrættir eru þar
enn sem fyrri margir og rammir, og var stjórn
lítt stöðug. Konungr hafði svarið, er hann kom
«1 ríkis, að halda lög og landsrétt; vildi hann því
ekki neyta hervalds til að kúga mótstöðumenn til
hlýðni. En er hann sá, að engu varð til leiðar
komið eftir réttum landslögum , tók hann þann
kost, er honum sjálfum var mest sæmd að, að
hann vildi heldr hafna konungdómi en ganga á
eiða sína og særi; en óvíst er að betra taki við
fyrir Spáni. Nú er þar sem stendr lýðveldi.
Allmargir merkismenn hafa dáið hér í vetr.
En eg skal að eins geta tveggja. Lávarðr Lytton
Bulwer dó 18. f. mán. á 68. aldrsári. Hann er
frægr víða um heim fyrir skáldsðgur sínar, og
munu jafnvel nokkrir lesendr þjóðólfs þekkja sum-
ar þeirra. (Niðrl. í næsta bl.).
ÁVARP TIL SLNNLENDINGA UM FISKI-
VERKUN.
(Frá hr. J<5ni Signríissyni alþm. og R. af Dbr. í Khöfn).
|>að er alkunnugt, að saitfiskrinn er nú orð-
inn ein með helztu vörutegundum íslands. í góð-
um fiskiárum flytjast frá íslandi hérumbil 24000
skippund af saltfiski, og þegar gjöra má ráð fyrir,
að skippundið sé 25 ríkisdala virði, eða meira, þá
má sjá, að íslendingar fá meira en hálfa millíón
dala fyrir saltfisk sinn eingöngu, og gengr það
næst því, sem þeir fá fyrir ull sína. |>að má því
vera augljóst hverjum manni, hversu mjög það er
áríðanda, ekki einungis fyrir einstöku menn, heldr
og einnig fyrir landið ailt, að fiskr vor verði í
beztu metum alstaðar þat sem hann kemr fram,
þareð hvert einasta dals virði, sem hann lækkar (
verði, er oss á við 20 til 30 þúsundir dala. |>ar-
aðauki er vert að gá að því, að fiskiaflinn getr
vaxið, og mun vaxa,‘ eftir því sem landinu fer
fram, eins og hefir sýnt sig, þar sem allr sá
saltfiskr, sem frá íslandi var fluttr um aldamótin,
var ein 2000 skippund, og af hörðum fiski ekki
meira, en nú er það tólffalt af saltfiski, og af hörð-
um fiski jafnt og þá. En jafnframt er þess að
gæta, að því betra orð sem fiskrinn fær á sig, því
meira hækkar hann í verði, því betr gengr hann
út og því meira vinnr landið á honum.
Hvergi á íslandi er fiskiafii eins mikill, eins
og í kringum Faxaflóa, einkum í Gullbringusýslu
og í Reykjavík. þaðan er flutt á hverju ári hér
um bil tvöfalt við það, sem er flutt frá ðllu land-
inu þar fyrir utan, eða tveir hlutar af öllum fiski,
sem út er fluttr frá íslandi. þar er fiskrinn, og
það einkum saltfiskr, aðalvarningr manna, bæði til
bús og verzlunar. jþað er því hverjum auðsætt,
að fiskiaflinn, og einkum saltfisksverkunin, er ekki
einungis ábatamál, heldr eimhitt lífsbjargarmál,
einkanlega fyrir Sunnlendinga; eg vona þess vegna,
að þeir taki ekki illa upp fyrir mér, eða misskilí