Þjóðólfur - 19.08.1873, Qupperneq 5

— 169
°sk vora, a% Yílar koDnnglegu llátign allramildnegast þáknist
hi?) allra fyrsta sem verba má, aí> afnema þaí> áfullkomna
og deftlilega stjórnarástand, sem nú er hör á landi, og sem
Dálega allr landslýbr hér leynt og Ijóst heflr lýst óánægju
sinni yflr, en fyrirskipa aftr þá landstjórn, sem hagfeldsh og
sambobiu þjóíierni vorn og rettindum og sérstaklegu ásigkomu-
lagi þessa lands.
f>essa ósk sína heflr þingiíi dirfzt aí> bera fram í þegn-
legri bæuarskrá um stjórnarbót, og samib frnmvarp til stjórn-
arskrár, sem fylgir þar meí), og vonar þingib, aí) Yt>ar kon-
Qnglegu Hátign megi þóknast aí> löggilda frnmvarp þelta; en
ef Y?)ar Hátign eigi þóknaíiist a?) sta?)festa frumvarpi?!, eins
og þa?> liggr fyrir, þá þeflr þingi?) nálega í einu hljóíii beÆst
þess, a?> Y?>ar kongl. Hátigri allramildilegast mætti þókriast,
a?) gefa íslandi a?> ári komanda þá stjórnarskrá, er veiti Al-
þingi fnlt lóggjafarvald og fjárforræSi, og 6& a?> ó?rn leyti svo
frjálsleg, sem framast er unt, og treystir þingi?) því, a?> þau
atribi, sem þa?> heflr leyft ser sbrstaklegaa?) taka fram í þessu
efui, vorí>i fyllilega til greiria tekin.
Allramildasti konungrl
Ufmi?i bnrtn, af landsfóínrlegri rnildi, hinni almennu óá-
nægjn Islendinga, út af núverandi stjóruarástandi laridsins, me?>
því a?> ver?!a vi?> frelsisbænrini vorum. A?) ári eru 1000 ár
li?in frá byggingu þessa lands; láti?) oss af mildi Y?)varri
gleyma hórmnngum libins tíma; gjórib árib sem komr hátíb-
legt fyrir Islendina meb þeirri frelsisgjóf serri reisi Ybar kon-
Unglegn Hátign ævarandi minnisvarba í sógu landsins, og
sem knýti Island meb óslitandi hollnstn bandi vib veldisstól
Danmerkr konunga; þá mun meb hinu komanda ári, þessum
nýa abalkafla í þjóblífl voru upprenna nýr frelsistími, nýr
framfara- og farsældar-dagr, sem rótfestir í hjórtum vorum
Uú, og nibjavorra nm ókomnar aldir, ógleymaulega þakklætis-
miunirigu um, ab þab var hónd Ybar konunglegu Hátignar,
sem leysti ófrelsisfjótrana af oss til folls og leiddi oss út á
þjóbmenningar svibib, sem frjálsa fullrbttisþegna, til ab njóta
þeirra rbttinda eg þeirra gæba, sem fullkomna og farsæla
bverja þjób.
Vbr bibjnm almáttrigan Gub, ab blossa og farsæla ríkis-
átjórn Y?ar konunglogu Hátignar“.
„Allra þegnsamlegast."
Jón Sigurðsson. P. Pjetursson.
— í ávarpi þingvallafundarins til Alþingis, dags.
að þingvöllum við Öxará 28. d. Júní-mán. 1873,
(—en ávarp þetta má nú lesa í Alþ.tíð. 1873, 11.
115. —121. bls. —) er, þinginu að niðrlagi, 120.
121. bls.) gjört aðvart um, að fundrinn haíi þá
Þegar tekið þá álylttun «í einu hIjóði».
„Ab kjósa þrjá af landsmönnnm og gefa þeim umbob sitt
Hl ab bera framari6krifab uiidirstöbuatribi til frnmvarps til
stjórnarskrár handa íslandi (— þ. e. þau sem prentub eru
^20. bist —) ásamt meb ávarpi fundarins, sem innihaldi
dskir og vonir þjóbarinnar [ stjórnarbótarmáli vorn, fram
^lrir hans hátign konnnginn; og geta þessir menn jafnframt
*;okib vib umbobi frá þeim hlutaAlþingls
1 ár. o r f e r í s ö m u s t e f n u, og þess vegna skulu þeir
«kki fara fyren eftir þinglok í sumar“.
nþab er tllætlnu fundarins meb hinu sibasta atribl, ab
Alþingi geti, ef þab skyldi álita þab vib eiga, bor-
lb sig saman vib þessa sendinefnd í stjórnarbótar-
málinu og þeir e i n n i g af þingsins hendi f e n g i b n m-
bobtil ab beraályktauir Alþingis fram
fyrir hans hátign konunginn“.
Daginn eftir, 29. Júní,gekk fundrinn til kosn-
inga á 3 mönnum í sendifararnefnd þessa, til að
fara á konungsfúnd og voru þá kosnir:
Jón Sigurðsson R. af Dbr. frá Iíaup-]
mannahöfn. ( Dáðir í einu
Jón Guðmundsson prókúrator og rit-( hljóði.
stjóri í Reykjavík, og '
Tryggvi Gunnarsson verzlunarmaðr og alþingis-
maðr á Oddeyri.
En aftr voru kosnir t i 1 v a r a þessir :
Ásgeir Ásgeirsson kaupmaðr og varaþingmaðr á
lsafirði, og
fíjörn Jónsson kandid. við háskólann í Iíhöfn1.
Svo að segja strax eftir að kosning þessi var
af gengin, þá «var sira Matthías Jocliumsson kos-
inn ( stað Jóns Guðmundssonar í einu hljóði».
Af því að mér sem formanni jnngvallafundar-
ins var nú falið það beinlínis á hendr, að rita
kvaðningsbréf til allra þeirra manna er kosnir voru
til fararinnar, og þess vegna var mér lika afhent,
fyrir fundarlausnir, þetta erindisbréf fundarins til
utanfararmannanna, er kosin 3 manna nefnd: sira
St. Thorarensen, sira Páll Pálsson og sira Matt-
hlas Jochumson hafði skrásett af fundarins hendi
og hann hafði síðan samþykt, þá gefr að skilja,
að þetta varð eigi gjört né neitt við það átt, fyr-
en útséð vœri um, hvernig stjórnarmálinum reiddi
nú af á Alþingi og þingið eðr «sá hluti Alþingis
í ár, er færi í sömu stefnu» (sem þingvallafund-
arávarpið), gæti þannig afráðið cða komið sérniðr
á því, hvort eðr að hve miklu leyti að þinginu
fyndist þörf eðr þætti við eiga að selja þessari
fyrirhuguðu sendifararnefnd þingvallafundarins nokk-
urt þessleiðis umboð af þingsins hendi2.
1) Eftir því sem segir í fundargjörbunnm, þá var, þegar
eftir ab kosuing þessi var af gengin, „sira Matthias Jochums-
son kosinn í einu hljóbi í stab Jóns Gubmundssonar“. Frá
því, sem hér ab lýtr, heflr sira M. J. skýrt nokkub gjör í
blabinn Víkverja nr. 12, 22. Júlí þ. árs, og þab ab vísu satt
og rétt, ab því sú skýrsla hans nær til, eftir því sem fram-
ast verbr rábib af fundargjörbunum sjálfum; en eg var þar
ekki til stabar þá á fundi, (sakir annara starfa er fundrinn
kvaddi mig til, sumsé einn í 3 manna nefndinni er skyldi
semja frumvarp til beggja ávarpanna frá fundinum til hans
hátignar konungsins og til Alþingis) heldr hafbi eg orbib ab
vera fjarverandi frá öllum abalfundinum frá þvi um mibjau
dag 28. f. mán. og þartil á álibnu 20. þegar komib var ab
fundarilitnm.
2) J.ar sem í ávarpi J.ingvallafundarins til þingsins var
einnig tekib fram, eins og fyr var mÍNZt, „ab Alþíugi geti,
L