Þjóðólfur - 26.03.1874, Blaðsíða 2

-97
4 vikur, nema Alþingi samþykkist það, og ekki
nema einusinni á ári.
8. grein.
Konungr getr leyst upp Alþingi, og skal þá
stofnað lil nýrra kosninga áðr tveir mánuðír sé
liðnir frá því það var leyst upp, og Alþingi síðan
stefnt satnan næsta ár eftir að það var leyst upp.
9. grein.
Iíonungr getr látið leggja fyrir Alþingi upp-
ástungnr til laga og ályktana.
10. grein.
Samþykkis konungs þarf til þess, að nokkur
ályktun nlþiugis geti fengið lagagildi. Konungr
annast tim, að lögin verði birt og að þeim verði
fullnægt. Ilafi konungr ekki slaðfest eitthvert
lagafrumvarp, sem alþingi hefir fallizt á, á undan
næsta reglulegu alþingi, er það fallið niðr.
11. grein.
J>egar brýna nauðsyn ber til, getr konungr
gefið út bráðabyrgðarlög milli alþinga; eigi mega
slík lög samt koma í bága við stjórnarskrána, og
ælíð skulu þau lögð fyrir næsta alþingi á eftir.
12. grein.
Konungr náðar menn og veitir almenna upp-
gjöf á sökum.
13. grein.
Konungr veitir sumpart beinlíuis sumpart
með því að fela það hlutaðeigandi stjórnarvöldum
á hendr, leyíi þau og nridanþágur frá lögum, sem
tíðkazt hafa eftir reglum þeim sem farið hefir
verið eftir hingað til.
II.
14. grein.
Á Alþingi eiga sæli 30 þjóðkjörnir alþingis-
menn, og 6 alþingismenn, sem konungr kveðr til
þingsetu. Tötu hinna þjóðkjörnu alþingismanna
má breyta með lögum. Bæði kosningar hinna þjóð-
kjörnu alþingismanna og umboð þeirra, sem
kvaddir eru til þingsetn af konungi, gilda venju-
lega fyrir 6 ára límabil, og umboð þeirra sem
konungr kveðr til, eins fyrir það, þótt þingið
kynni að verða leyst upp. Deyi nokkur eða fari
frá af þeim sem kosnir eru eða kvaddir lil þing-
setu, meðan á kjörtímanum stendr, skal saint að
eins kjósa eða kveðja til þingsetu fyrir það líma-
bil, sem eflir er af kjörtímanum.
15. grnin.
Alþingi skiftist í tvær deildir, efri þingdeild
og neðri þingdeild. í efri deildinni sitja 12 þing-
menn, í neðri deildinni 24. tó má breyta lölnm
þessum með lögum.
16. grein.
Hinir konungkjörnu alþingismenn eiga allir
sæli í efri þingdeildinni. Hina þingmennina í efrí
þingdeildinni kýs alþingi í heild sinni með ó-
bundnum kosningum úr flokki hlnna þjóðkjörnu
alþingismanna fyrirallan kjörtímann, í fyrsta sinn,
er það kemr saraan eftir að nýar kosningar hafa
farið fram. Verði, meðan á kjörtímanum stendr,
nokkurt sæti laust í efri þingdeildinni, sem þjóð-
kjörnir alþingismerin sitja í, þá ganga báðar þing-
deildirnar, þegar búið er að kjósa nýan alþingis-
mann, samau til þess að velja menn í hið lausa
sæti meðal þjóðkjörnu þingmannanna fyrir þann
kjörtíma, sem eflir er.
17. greín.
Kosningarrétt til alþingis hafa :
a. allir bændr, sem hafa grasnyt og gjalda nokkuð
til allra stétta; þó skulu þeir, sem með sér-
staklegri ákvörðun kynnu að vera undanskildir
einhverju þegnskyldugjaldi, ekki fyrir það missa
kosningarrétt sinn;
b. kaupstaðarborgarar, ef þeir gjalda til sveitar að
minsla kosti 8 krónur (4 rd.) á ári;
c. þurrabúðarmenn, ef þeir gjaida til sveitar að
minsta kosti 12 krónur (6 rd.) á ári;
d. embættismenn, hvort heldr þeir hafa konung-
legt veitingabréf eða þeir eru skipaðir af því
yfirvaldi, sern konungr hefir veitt lieimild til
þessa ;
e. þeir, sem tekið hafa lærdómspróf við háskól-
ann, eða embættispróf við prestaskólann í
Reykjavík, eða eitlhvert annað þess hállar op-
inbert próf, sem nú er eða kann að verða sett,
þó ekki séu þeir í embættum, ef þeir eru ekki
öðrum háðir.
Þar að auki getr enginn átt kosningarrétt,
nerna hann sé orðinn fullra 25 ára að aldri, þeg-
ar kosningin fer frarn. hafi óflekkað mannorð, hafi
verið heimilisfastr í kjördæminu eitt ár, sé fjár
síns ráðandí og honum sé ekki lagt af sveit, eða
liafi hann þáð sveitarstyrk, að hann þá hafi endr-
goldið hann eða honurn hafi verið gefinn hann upp-
18. grein.
Kjörgengr til alþingis er hver sá, sem hefir
kosningarrélt samkvæmt því, sem nú var sagt, ef
að hann
1. ekki er þegn annars ríkis eða að öðru leý1'
er í þjónustu þess;
2. hefir að minnsta kosti ( síðustu 5 ár verið 1
löndum þeim ( Norðálfunni, sem liggja und11
Danaveldi; og
3. sé orðinn fullra 30 ára að aldri þegar kosninS'
in fer fram. , g
Kjósa má samt þann mann, sem á hei111
utan kjördæmis eða hefir verið þar skemr eí>í>
eilt ár.