Þjóðólfur - 31.08.1874, Side 4

194 -
sýslu 1. Júní síðastl. Mæltu þar 27 sýslubúar.
Var Stefán sjálfr kosinn fundarstjóri með öllum
atkvæðum, en hann kaus Berg prófast og sira
Björn Stefánsson með sér til aðstoðar. Var fyrst
kjörinn 1 maðr til að ríða til þingvallaftindar, og
varð Stefán sjálfr fvrir þeirri kosningu. f>á var
rælt um pjóðvinafelagið. Var skýrt frá ástandi
félagsins, eptir þeim upplýsingum, sem til voru,
og komu fundarmenn sér saman um, að safna «á-
skrifendum» (tillögum) á manntalsþingum, er heim
kæmi, hver í sínum hreppi. J>ar næst var talað
um að sýslubúar legðu hluti í Gránufélagið. Var
nefnd kjörin til að safna hlutunum og koma í
félagið á Djúpavogi, ef félag þetta verzlaði þar
7 sumar; skyldi hún og semja þar við félagið og
koma öllu í rétt horf. Loksins var samþykt, að
halda skyldi þjáðhátíðarminning að af lokinniguðs-
þjónustu í hverjti preslakalli sýslnnnar.
JARPR og RAUÐR. (Skrílin sorgarleikr).
Jarpr. Humrum — rnmrum — hérna á herða-
kambinum ! (peir klórast um hríð). Er farið að
hausta, Rauðr, það er eins og haustveðr leggist
í hömina á mér.
Eauðr. fað leggst ( þig mó-þrælkunin, laxi;
það á nú að fara að aka heim, og þá er ekki á
verra von. I’ekkirðu móiun?
Jarpr. Hvort eg þekki móinn, hann Jarpr
Skjónuson, undan merhrossinu hans mó-Steins,
sem hérna græddi hundrað dali á hrossaþrælkun
um árið! hvort eg þekki mó! Langr er hann þorri,
leið er hún Góa, þegar fokið er í skjólin og fjar-
an er tóm og við erum hraktir og hundeltir frá
prenlsmiðjupumpunni, — en verri en allt vont er
mó-þrælkunin; þá þarf Rauðr, á þrekinu að halda.
Horngrýtisþrællinn hann H. — heíirðu heyrt það?
Rauðr. Gjörðu eina bón mína, Jarpr Mósteins-
son, nefndu ekki illmennið I Ó að einhverjum ær-
legum útigangshesti auðnaðist að slá hann! Eldis-
hestr er of stoltr til þess — hum-rum, rum-rum!
Jarpr. Og það skal eg gjöra, dauðr eða lif-
andi, því þó eg sé útigangshross, hef eg hjarta
og hugrekki á við hann, og þó eg sé málleysingi,
get eg hneggjað eins hyggilega og hann talar, og
þó eg sé sálarlaus, en hann eigi von á himnaríki,
þá er ekki öll nótt úli enn, og þó eg sé réttlaus
en hann hafi réttinn sín megin, — þá á eg cins
Guð uppi yfir mér eins og hann, og það skal þræll-
inn sanna.
Rauðr. Hvar ertu upp alinn, Jarpr?
Jarpr. Eg var tvo vetr alinn á töðu hjá hon-
um sira Jóni ( Tungu; hann tamdi mig sjálfr; en
seldi mig sakir leti, og þess mun eg lengst gjalda.
Eauðr. Grunaði ekki Gvend; eg heyrði það á
tilsvörunum að þú hefðir hjá presti verið, því
þú talaðir eins og út úr Ritningunni. En þeir
eru fleiri hérna, en hann monsér H. . . sem níð-
ast á okkur klárunum. Verstir eru þeir sem ekki
kunna að aka; þeir halda að hestum sé eins hægt
að draga vagn upp á móti eins og á sléttu, og taka
ekki eptir hvernig hrossin togast í sundr utan og
innan.
Jarpr. Og svo hefir okkur verið slept hálf-
horuðum á gaddinn; — því lífi er okkur gott
að gleyma meðan jörð er grasi gróin. Eg vildi
annars einhver vildi skjóla mig í haust eða selja
mig suðr á Vatnsleysu. Eg er hræddrvið þennan
vetr sem kemr, eg held það verði fimbulvetr.
Eauðr. Það er eitt að þér, Jarpr, og það er
það, að þú ert bæði drepinn á sál og líkama.— J»ví
eg upp á stend, að e g sé ekki sálarlausari, ensá
sem sprengdi hestinn fyrir vagninum hérna í fyrra.
Ekki nema það, að vilja láta skjóta þig eða koin-
ast austr á Eyrarbakka!
Jarpr. Eg sagði Vatnsleysu.
Rauðr. Já, þér er nú sama í hverri Keflavík-
víkinni þú rærð. ISei, farðu heldr þarna á höfuð-
ið ofan i mógröfma ; ef þú vilt týna talinu, þá
farðu það heldr viljugr, fyr en þú veltr ofan í af
hor og hirðuleysi. En værirðu hestr með anda,
þá hefðir þú mín ráð og hrestir þig upp.
Jarpr. Já, þú ert nú reiðhestr, og ert alinn
allan vetrinn, en ekki kvalinn vetr, sumar, vor og
haust. Guð hjálpi mérl mikið er um þá maðrinn
býr; ekki skyldi eg vera svona, ef eg væri maðr.
Eg skyldi ekkert gjöra nema eta, gipta mig og ríða út.
Rauðr. Strjúktu, Jarpr, upp í Stardal!
Jarpr. Hægra sagt en gjört, kunningi. Mér
yrði óðar lýst í tjóðólfi, og mér flengt heim aftr,
verð síðan þrælkaðr því meir og fer svo horaðr í
fjöruna, og fari eg ekki suðr að Vatnsleysu, dey
eg þar úr vatnsieysi.
Rauðr. «Gaktu í ána góðrinn minn, það gjörir
biskupshestrinn» — eg meina: farðu í sjóinn, —
þar færðu í staupinu.
Jarpr. Nei, eg vil fara til Ameriku, þar sagði
hann Bessastaða-gráni mér, að hver hestr fengi
fjórðung af baunum í mál. Væri það ekki gott ?
Rauðr. Nei, farðu og hengdu þig, — þú kemst
aldrei til fyrirheitna landsins, þú átt aldrei upp'
reisnarvon, úr þér er allr dugr drepinn og mergr
svikinn; — lof mór sjá: Ef þú getr tekið á móti,