Þjóðólfur - 27.02.1878, Blaðsíða 3

31
Þýðir að söfnuðirnir hafi rett til að útvega ser prest og ráð
^ sínum eigin andlegu málefnum, enda mundi margt fara hér
betur í kirkjunni, væri hún ekki bundinn á stjórnarklafann.
Eti her verða söfnuðirnir að bíða eptir öllu ofan að, taka við
Því sem að þeim er rétt, og þegja, hver þremillinn sem þeim
sendur í prestslíki. Nú er þó komin ný skipun um brauða-
öat og reglur fyrir því; vel líkar mér að hlunnindin eiga að
öietast sérstök eins og þú tókst svo vel fram í pjóðólfi, en
Það líkar mér ekki, að hvorki eru settar neinar reglur til að
öeta hlunnindin eptir, en prestum boðið, að láta hreppstjóra
eða hreppanefndir meta þau; hér mun lenda við það sem vant
er, að þeir sem vilja niðra prestastéttinni, segi að þau séu ckki
tnetin að helmingi. J>á þyki mér ekki sanngjarnt, að boðið er
að telja aukaverk eins og «goldist hafa», en þó aldrei minna
en lög ákveða, Hér er auðsýnilega sett tollheimtumanns ein-
kennið á prestinn; hann á að ganga moð lögsókn eptir hverj-
nm skilding, annars á það hans skaði að verða. Ætli að það
hefði ekki verið réttast, að telja aukaverka borgun eins og lög
ákveða? Ætla að prestarnir hefðu grætt svo mikið við það,
að þeir hefðu verið öfundsverðir af; þá er ekki sérlegt réttlæti,
að preslar skuli eiga að leggja sér til hesta. fyrir ekki ncitt
þegar þeir fara í embættisþarfir. Ekki gildir sú reglan þó um
lækna og sýslumenn. Kann ske þetta sé fremur af því,
að prestarnir hafi meiri laun en læknar og sýslumenn, en af
hinu að verið sé að strekkja við, að launin sýnist sem hæðst.
En það sjá allir, að vitleysa er að tala um hroinar tekjur
prestsins, meðan á þeim hvílir hestahald, sem á örðugum brauð-
um er töluverður kostnaður. Á þessu ættir þú að vekja máls;
þú þekkir til stöðu prestsins hér á landi og getur því öðrum
blaðamönnum betur dæmt um það efni, og ert raunar sjálf-
hjörinn til að hafa áhrif á það mál. Einkum ættir þú að brýna
það fyrir mönnum, að sú verulegasta endurbót væri það, ef
þeirri óþægilegu og presti ósamboðnu kvöð væri af létt, að þeir
væru tollheimtumenn. Látum vera þó launin séu langtum
'ninni, en laun verzlegra embættismanna; prestarnir eiga að
gjöra sig ánægða með það, þvf þeir þekkja bezt fátækt alþýðu^
en það er óþolandi, og hefur hin verstu áhrif á sambúð prests
og safnaðar og fjárhag prestanna, að þeir þurfi að ganga fyrir
hvers manns dyr, sem menn svo segja, að fá laun sín. J>á
ættir þú einnig að hvetja söfnuðina til þess, að ganga eptir
þeim rétti, sam þeir höfðu hér á landi fyrst eptir siðabótina,
að kjósa sjálfir presta sína. Mcðan þetta ekki næst, er
okki að búast við ncinum áhuga um andleg málefni. J>etta
er hið fyrsta og nauðsynlegasta slig til að vekja líf í okkar
sofandi kirkju, og koma í veg fyrir það, að prestar verði
hneykslunarhella trúaðra og guðhræddra alþýðumanna.
X>etta og annað fleira vona eg að þú gjörir að umtalsefni
í blaði þínu».
(Aðsent).
Héðan er að frétta heldur góð aflabrögð þegar róa gefur
í Garðsjó; þess var hér líka orðin stór þörf; hér hófst sá fé-
tagsskapur, að menn komu sér saman um, að liætta við ísu-
lóðarbrúkun í Garðsjónum frá Ivyndilmessu-degi, og þaðgekk
svo fijótt og vel, að á einni viku náðust þessi samtök, og
sýndu Rosmhvalanesshrcppsinnbúar þar stakt drenglyndi í,
Þar sem þó í mörg skipti áður hafði verið farið liinu sama á
leit, en ekki náðst; það var líka orðið hér um bil nauðsyn-
i°gt að hætta við lóðina, bæði af kostnaði þeim sem henni
iylgir, og af því að menn voru orðnir vissir um, að hún spillti
hskiveiði almennings, og út yfir allt tók, hvernig menn hög-
uhu sér við það veiðarfæri, slíkt líktist ekki kristilegu atliæfi.
Það er nú vonandi að menn yfirgefi og hætti við það vciðar-
heri um vctrartímann framvegis, heldur haldi sig cingöngu
Vló hina happasælu haldfærabrúkun, sem hefur dregið flestum
(Þjúgast, í frá alda öðli.
Nú fer að líða að vetrar-vertíðinni, þá er í vændum hin
^kla aðsókn af róörarmönnum víðsvegar að, kvíða menn stór-
leSa ef háttalag þeirra skyldi veröa hið sama og það var næst-
liðna vetrarvertíð. Gætið yðar, góðir bræður, ef þér annars
þurfið að flýja hingað til okkar að bjarga ykkur, og sem ekki
getur reiknast nema fallegt, þcgar um bjargarskort er að tala
— að borga ekki ykkar velgjörðamönnum hér syðra, með því að
skera, rífa m. m. veiðarfæri þeirra, heldur takið upp á þeim
sið, að sjá allt í friði, greiða hvor fyrir öðrum eptir mögu-
legleikum. J>a<5 verður heilladrjúgast og borgar sig bezt.
J>essar línur er hinn heiðraði ritstjóri X>j<5ðólfs beðinn að
taka í blað sitt hið fyrsta, frá suðurhluta Vatnsleysustrandar-
hrepps. B. febrúarmán. 1878.
Síra B j ö r n § t c f á n n s o n,
að Sandfclli í Öræfum, (f 13. nóv. f. á.).
Kveðið tif ekkjunnar.
Unga rós, er ein. á heiði starir
cptir peim, sem vek pér burtu frá,
manstu, pegar bærðust blíðar varir,
bjuggu kossar gleðitímum á?
Döggvuð nú af dauðans Juíngu tárum
drúpir J)ú við kaldan grafar rcit,
aum og viðkvæm, eins og fugl í sárum —
enginn sínar gleðistundir veit.
Upp var slitinn elskunnar úr blóma
æskuvinur ju'nu brjósti frá!
stundum pylja hjörtun liarma tóma
heiðum lífsins gleðisnauðum á,
þegar gæzka, kraptur, fremd og frami
fellt er skjótt af grimmri dauðans hönd —
en, hann lifir ollt af, sá hinn sami
sem að knýtti lífsins lielgu bönd.
Með pér einnig margir aðrir gráta
mannval gott og trúan Herrans J)jón;
um hann hljóta allir víst að játa,
að hann væri jafn að rcynd og sjón:
hjartaprúður, hreinn og öllum góður,
hversdagslega glaðlegur í lund;
meir en gat hann margan styrkti bróður,
margri breytti sorg í gleðistund.
Fögur sól að fjallabaki hnígur,
fögrum ljóma Jnir á tinda slær,
og í austri stjörnuherinn stígur
stöðugt upp á himinstiginn glær —
dagar líða, dagar nýir fæðast,
döggvar Jiorna fyrir morgunsól!
Nóttin hverfur, nýjar vonir glæðast,
nýjar rósir vaxa á grænum hól!
Benedict Geönðal.
— Ijar sem vér gátum í 2. tblaði þ. á., hins sorglega frá-
falls Stefáns sál. Eyjólfssonar frá Herdísarvík, höfum vér
verið beðnir að leiðrétta frásögnvora þannig: «Stefán sálugi var
á ferð í myrkri, og hafði villst út í vesturdrög Hlíðarvatns, og
er ekki ólíklegt að ljós af næsta bæ þar við vatnið haíi or-
sakað það, að hann hefur villst af réttri leið. Lík hans fanst
ekki næsta dag heldur á fjórða degi eptir lát hans; hafði
hans þá vcrið leitað af mannsöfnuði bæði úr Selvogi og Krýsi-
vík. Stefán sálugi var tæpt hálffertugur, hraustur maður og
vcl að sér um fiest og vel látinn af öllum, sem hann þekktu».
— Bcmling. Eins og sézt af skýrslum hins íslenzka
bókmenntafélags, hefur Reykjavíkurdeildin farið mjög varhluta
af innlendum bókum, því menn hafa látið Hafnardeildina sifja
í fyrirrúmi með bókasendingar. Þetta sýnist fara í öfuga
stefnu, þarsem menn hefðu átt að gjöra deildunum jafntundir
höfði; af þessu leiðir að deildin hér á lítið af íslenzkum bók-
um, að frá teknu safni Guðmundar heitins Einarssonar. J>að
er því bending vor til allra bóka-útgefanda, að þeir hér eptir
gefi bókasafni Reykjavíkurdeildarinnar 1 expl. af hverri bók