Þjóðólfur - 24.07.1878, Side 1

30. ár.
22. blað.
Reykjavík, 24. júlí. 18T8.
Saltfisksm á 1 i ð.
Út af því að saltfisksverkunin hor við Faxafióa, í fyrra og
það sem af er þessu ári, hefir því miður reynzt lakari en að
undanförnu, og þar eð áframhald í líka stefnu getur haft mjög
skaðleg áhrif á fiskverzlun Sunnlendinga, bændum og kaup-
mönnum til mikils hnekkis, álitu kaupmenn ásamt fieirum
málsmetandi bændum það nauðsynlegt að reyna að ráða bót
á þessu með samkomulagi, og var í þeim tilgangi, að koma
slíku samkomulagi á, skorað á nokkra hina helztu bændur úr
næstu veiðistöðum, að koma til fundar til að ræða um þetta
málefni.
Fundur þcssi var haldinn í Reykjavík í dag, og mættu á
honum þossir menn*. Sigurður íngjaldsson á Hrólfsskála, íngj-
aldur hreppst. Sigurðsson á Lambastöðum, .Ólafur Guðmunds-
son á Mýrarhúsum, Kristinn Magnússon á Engey, Geir Zoega
í Reykjavík, Erlendur Erlendsson á Breiðabólstöðum, Jón Jóns-
son á Deild, W. Fischer stórkaupmaður, Magnús Jónsson
kaupmaður í Reykjavík, M. Smith konsúl s.st., H. Th. A.
Thomsen kaupm. s.st., Símon Johnsen kaupm. s.st., J. Steíí'en-
sen verzlunarst. s.st., Chr. Lango verzlunarst. s.st., N. Zimsen
verzlunarst. s.st., G. Thordahl verzlunarst. s.st., J. Tli. Clirist-
ensen kaupmaður í Hafnarfirði og undirskrifaður C. Zimsen
verzlunarst. í Hafnarfirði, sem var kosinn til þess að semja
skýrslu um það scm gjörðist á fundinum; nokkrir bændur ur
Vatnsleysustrandarhreppi, sem voru boðaðir á fundinn gátu
eigi mætt.
Var á fundinum fyrst upp lesin yfirlýsing frá herra W.
Fischor, svo hljóðandi:
«'Eg hefi að nokkru leyti verið hvatamaður þess að vor
kæmum hér samau í dag skiptavinir, bændur og kaupmenn,
til þess að leiða álit okkar í fjós um þýðingarmikið atriði fyrir
báða parta.
Atriði það, sem hér ber til fundar vors, er verkun á salt-
fiski, sem þegar næstliðið ár, og því fremur þetta ár, að miklu
leyti er í því ásigkomulagi að gildi saltfiskjarins, ef slíku held-
ur áfram, mun gjörsamlega eyðileggast á hinum útlendu mörk-
uðum eptirleiðis, ef ekki nú þegar verður kappkostað af fremsta
megni að bæta verkun hans hið allra bráðasta.
Eins og stendur, er verðmunur á sunnlenzkum og vest-
lirzkum saltfiski á Spáni fulfar tíu krónur á hverju skippundi
og þessi verðmunur gefur Faxaflóa-fiskiafla í hverju meðal ári
þann mismun, sem nemur hér um bil 150,000 krónum, sem
aflinn hér borgast minna en sami afli á vesturlandi.
þ>að er auðvitað að netfiskur, sem mestmegnis hefir afl-
ast tvær næstliðnar vertíðir, ekki getur orðið eins faflegur, sízt
ef hann liggur nokkuð í neturn, og hinn vestfirzki fiskur, sem
undantekningsrlaust er færafiskur, en ef meiri umönnun væri
við höfð með verkunaraðferð fiskjarins hér, mundi samt sem
áður þessi tilfinnanlegi verðmunur liins vestfirska og sunn-
lenzka fiskjar smátt og smátt fara minkandi.
Mikill partur af saltfiski þeim, sem eg til þessa dags hefi
séð lagðan inn í ár, er að minni þokkingu má ske nokkuð
mikið saltaður, en óvenjulega illa þveginn, mjög illa pressað-
ur og eins allt of lítið þurrkaður, og það svo, að kaupmenn
hafa nauðugir orðið að taka mikinn part af fiski þeim, sem
inn hefir komið í ár hingað til, og þurka hann upp aptur, og
er það mikill örðugleiki, og enda ómögulegleiki fyrir þá, með
því fæstir eða engir afþeim hafa þerriplássum þannig varið hér
í bænum, að þeir komist yfir að þurka mikinn fisk, sem þeim
berst, en ekkert viðlit er til þess, að skipa honum út í því á-
standi, sem hann kemur í inn, og er þetta því tilfinnanlegra
sem meira líður á sumarið og fremur má búast við vætutíð.
Með því að það er ómögulegt fyrir kaupmenn að koma
þessu í betra horf framvegis, nema með því móti, að þeir,
með þeim mönnum, er mest kveður að í félagi voru, leggist á
eitt af alefli að stuðla til þess, að öll möguleg alúð sé viðhöfð
að bæta verkunaraðferðina, hefi eg leyft mér að kveðja til
fundar þess, sem nú er saman kominn í þeim tilgangi að vér
hér yfirveguðum þetta mikilvæga málefni, og ber eg það fulla
traust til allra fundarmanna, að enginn dragi sig í hlé frá að
vinna að þessu máliefni, er snertir alla okkur jafnt, og hefir
þar að auki ekki all-Iitla þýðingu ef til vill, fyrir vora eptir-
komandi tíma".
Var málið því næst rætt á fundinum, og voru allir menu
á einu máli um það, að eitthvað þyrfti að gjöra til þess, að
þetta velferðarmál Sunnlendinga kæmist í betra horf, og lof-
uðu þeir að gjöra sitt ýtrasta til að styðja að þessu. Ivaup-
menn kváðust ekki einir geta kippt þessu máli í lag, en eptir
áskorun bænda lofuðu þeir að gjöra sitt til, að það fengi góð-
an framgang, með því að vera vandlátir með fisktökuna, eigi
að eins heima hjá sér, heldur líka á «anleggjum» og skipum,
þar sem fiski kynni að verða veitt móttaka; að vísu var álit-
ið að ómöglegt væri að gjörðir fundarins gætu haft mikil á-
hrif á fiskverkun í ár, þar tíminn væri svo áliðinn, en fund-
urinn ályktaði eigi að síður, að í fundarskýrslu þessari skyldi
skorað á þá menn, er enn ættu ólagðan inn saltfisk, að gjöra
það sem mögulegt væri til þess, að fiskurinn gæti komið frarn
sem góð verzlunarvara, nefnil. að breiða hann út aptur, —
hafi hann eigi fengið nægilegan þurk — áður en hann væri
látinn í hús, því kaupmenn ættu nú sem stendur töluverðan
fisk, sem þeir þyrfti að sóla og þurka, meira og minna, og
enginn vissi hvað margir þerridagar kynnu að koma enn á
þessu sumri. Á fundinum kom líka til umtals verkun á gotu,
og kvörtuðu kaupmenn um, að vara þessi kæmi til sín miður
vönduð á stundum og opt mjög óhrein í tunnum, og þar til
ofmiklu af salti hrúgað í hana; voru fundarmenn á einu máli
um að einnig þyrfti að bæta vöndun á þessari vöru.
Að endingu var ályktað, að fund þennan skyldi álíta sem
undirbúningsfund, og að fundarmcnn skyldu boða almennan
fund fyrir alla sýsluna, um næstkomandi veturnætur til þess
að ræða frekara um málið, og til að kjósa nokkra menn úr
hverjum hrepp, sem forgöngu- og hvatamenn, og lofuðu kaup-
menn að leggja fyrir þennan fund yfirlýsingu um, eptir hvaða
reglum þeir að ári og framvegis mundu taka við saltfiski og
annari sjávarvöru. Staddur í Reykjavík 20. júlí 1878.
í umboði fundarins
C. Zimsen.
Útlendar fréttir.
— Hinar síðostu fréttir, er póstskipið færði oss 18. þ. m.
ná til hins 11. Þann dag — segir blaðið Scotsman — skyldi
slíta hinum mikla friðarfundi stórveldanna í Berlínarborg. Uafa
þar hin jarðnesku regin setið á rökstólum þvi nær í fullan
mánuð, og er nú kallað að friður sé settur, saminn og trygður
( Evrópu — um stund. Er afar-margt rítað og rætt um þessa
friðgerð, og sýnist að vanda sitt hverjum. Vinir Beaconsfelds
og hins enska stjórnarflokks þykjast una all-vel við eins og
komið er, en hinn mikli flokkur Tyrkjavina (Turcofiles) eða
réttara að segja, Rússaóvina, eru mjög á öðru máli; segja
þcir að stjórnarforsetinn (Beaconsfield) hafi enn sem fyr kom-
ið hér fram líkari leikara á leiksviði en góðum þjóðar- og
mannvini, og bera honum mjög á brýn, að stóryrði hans og
stórræði f vor, er hin enska stjórn bauð út landvarnarliðinu
og herti sem mest að Rússum, hafi alt verið yfirvarp eitt og
skrum, því síðan fundurinn hófst hafi hann selt Rússurn (Gort-
sjakoff) sjálfdæmi nálega í öllu. Svo má og að orði kveða nú
f fundarlok, að frumvarpsfriðgerð Rússa i San Stefano hafi
mjög lílið haggast i aðalalriðunum, en þessi aðalatriði, sem