Þjóðólfur - 20.08.1879, Blaðsíða 2

86
Herkonungs hafðu sál,
Hugann, sem gull og stál.
Sel J)ú en kaup ei gjarnan grið ;
Frjáls, ef pú ferð á sveim,
Frjáls, ef ])ú kemur heim.
Og stýr sem kóngur knerri sjálfs;
Missir ]>ú mildings náð,
Muntu ])ó vinna láð.
Heill sit ])ú með oss, Hjaltalín,
Heil með oss, horska Frú,
Hollvinir fyr sem nú!
J>ið siglduð líka sollinn mar,
Ekki’ upp á öðlings náð,
En ykkar sjálfra dáð.
peim hjálpar Guð, sem hjálpar sér
Sjálfur við sanna raun;
Sæt eru makleg laun.
Skotlands og Engla óðalgrund
Enn sem í fornöld fyr
Frægðar oss opnar dyr.
I>egar vér eins og Egill vor
Eigum í sjálfs vor sál
Sannleikans eld og stál.
J>egar vér eins og pessi lijón
Störfum með styrk og dáð,
Styður oss Drottins náð.
Lifi pið hjónin, Hjaltalín!
Hugur vor helgur mál:
Hamingju ykkar skál!
Venia practicandi. Hinn alkunni dugnaðar og
gáfumaður, séra Jakoh prestur Guðmundsson á Sauða-
felli, tók hér á dögunum próf hjá landlækninum með
lofi í pekkingu og meðferð nokkurra almennra sjúkdóma
hér á landi, og svaraði skriflega pessum spurningum:
1. hverjar eru orsakir, einkenni og meðferð sulla-
veikinnar hér á landi? 2. hverjar eru orsakir, ein-
kenni og meðferð floggigtarinnar? 3. hverjar
eru orsakir, einkenni og meðferð jómfrúgulunnar?
og 4. orsakir, einkenni og meðferð móðursýkinn-
ar? t
Síðan sótti liann með meðmælum landlæknisns og
amtmannsins yfir suður- og vesturamtinu til landshöfð-
ingja um lækningaleyfi í héraði sínu (Dalasýslu), sem
nú nýtur mjög stopullar læknishjálpar. Samkv. tilskip.
frá 5. sept. 1794 áttu amtmenn að veita petta leyfi
(veniam practicandi) en nú heyrir ]>að undir landshöfð-
ingja. Hvort landshöfðinginn er húinn að veita leyfi
petta vitum vér ekki; hitt pykir oss næsta ólíklegt, sem
oss hefir verið sagt, að hann skjóti veitingu pessari til
ráðgjafans í Khöfn.
Nýr konsúll. 15. apríl var kaupmaður Símon
Johnsen í Reykjavík útnefnur vice konsúll af utan-
ríkisstjórn Svía og Norðmanna fyrir pað handaríki, í
stað Siemsens konsúls, scm-Jagði pað emhætti niður.
Alþingi.
I dag, 10. ágúst, eru rúm 70 málefni smá og stór
í allt komin til heggja deildanna, enda er pingtíminn
samkv. konungshréfi lengdur af landshöfðingja til 28.
p. m. Fundir fara fram daglega í háðum deildum, í
neðri deild eptir kl. 4. e. m. en í efri deild hyrja
fundir kl. 11. Af hinum stærstu málum eru nú fjár-
lögin pví nær hliin í neðri deild, en kirkju og presta-
málið hyrjað. I,andhúnaðarmálið er og komið frá efri
deildar nefndinni, peim Á. Thorst. form., Sighv. Árnas.,
M. Stephensen skrif., B. Thorherg og B. Iíristjánssyni.
Ur fjárlagafrv. neðri deild. er Iielzt að henda á pessi
nýmæli: 1000 kr. skulu veittar hverjum kvennaskólan-
um um sig í Rvík og í Eyjafirði, 700 kr. Skagfirðinga
kv.skólanum og 200 kr. Húnvetninga kvennaskólanum,
ef liann kemst á; sem skilyrði fyrir fjárveitingu pessari
er sett, að skólarnir séu að vissri tiltölu styrktir af
hæjar- eða sýslusjóði. Deildin gjörir ráð fyrir að veita
all-mikla upphæð til alpingishúss hyggingar, og liggja
fyrir pinginu 2 áætlanir, sem önnur nemur 82000 kr.
en liin nokkru minna. Einnig en talað um 40 ára
fjárlán úr landssjóði til hrúagjörða á jpjórsá og Ölvesá.
Laun til Jóns landshöfðingjaritara færð niður í 1000
kr., og neitað fé fyrir útgáfu Jónshókár.
p>essi mál eru útkljáð á alþingi síðan 12. f. m.:
A. Lög frá þinginu afgreidd til landshöfðingja:
1. Lög um stofnun lagaskóla í Reykjavík:
Við skólann skulu vera 2 kennarar; skal annar
þeirra jafnframt vera forstöðumaður skólans og liafa
í laun 4000 kr. um árið. en laun hins skulu vera
2400 kr. á ári. Stjórnarherrann fyrir Island semur
reglugjörð fyrir skólann. peir, sem leysa af hendi
hurtfararpróf við skólann, skulu hafa jafnan aðgang
til emhætta á Islandi og lögfræðingar frá Kaupm.-
hafnar háskóla. Hinir svo nefndu dönsku lögfræð-
ingar skulu eigi hafa aðgang til emhætta á íslandi
úr pví skólinn hefur tekið til starfa.
2. Lög um vitagjald af skipum: Hvert skip, nema lier-
skip og skemmtiskútur, er fer fram hjá Reykjanesi
við Faxaflóa, og leggst í höfn einhversstaðar
á Islandi, skal greiða í vitagjald 20 aura fyrir
hverja smálest (ton) af rúmmáli skipsins, ef pað
leitar liafnar í Faxaflóa milli Reykjaness og Önd-
verðarness, en 15 aura ef að leggur annarsstaðar
að landi. Brot gegn pessum lögum varða 10—100
kr. sekt eptir málavöxtum. Lög pessi öðlast gildi
1. janúar 1880.
3. Lög um smáskamtalækningar: Landshöfðingi má veita
hverjum peim manni leyfi að viðhafa smáskamtalækn-
ingar, sem hefur fengið meðmælingu frá sóknarpresti
sínum, hreppstjóra sveitarinnar og heilhrigðisnefnd-
inni. Ilver sá, sem fer með smáskamtalækningar í
óleyfi landshöfðingja, verður sekur um 20—100 kr.
4. Lög um kirkjugjald af húsum: Af öllum húsum
skal greiða til kirkju 5 aura af hverjum 100 kr.
í virðingarverði lnisanna, hvort sem pau eru eign
einstakra manna eða pjóðeign, ef pau eru eigi not-
uð við áhúð á jörð þeirri, sem metin sé til dýrleika.
Kirkjan sjálf er undan þegin pessum lögum.
5. Lög um hreyting á lögum um hæjargjöld í Reykja-
víkurkaupstað 19. októher 1877, 2. gr. a.
6. Lög um löggiltan verzlunarstað við Jökulsá á Sól-
heimasandi.
7. Lög um kaup á þeim premur hlutum silfurhergs-
námans í Helgustaðafjalli og jörðunni Ilelgastöðum,
sem landssjóðurinn ekki á.
8. Lög um löggilding verzlunarstaðar í Iíornafjarðar-
ós í Austurskaptafellssýslu.
9. Lög um kauptún við Ivópaskersvog í Norðurpingeyj-
arsýslu.
B. Fyrirspurnir:
1. Fyrirspurn Gríms Thomsens um, hver áhrif samn-
ingurinn milli Danmerkur og Spánar frá 21. des-
emher f. á. hafi á verzlun íslands, og hvað lands-
stjórnin hafi gjört til pess, að sjá Islandi og hags-
munum pess borgið í tjeðum samningi.
2. í’yrirspurn til landshöfðingja frá Páli presti Pálssyni
um, af hverjum ástæðum umhoðsmönnum Kaldaðarness
og Ilörgslands sé frá vísað.
3. Fyrirspurn porláks Guðmundssonar um hreppstjóra-
instrúx og laun.
C. Mál, sem felld hafa verið á alpingi frá 12. júlí:
1. Frumvarp til laga um hreyting á tilskipun 27.
janúar 1847 um tekjur presta og kirkna.