Þjóðólfur - 22.04.1880, Blaðsíða 2

46
gefa inn matskeið af þorska- eða hákarlslýsi tvisvar á dag, og
hanka framan í brjóstið. þ>að er eyðileggjandi, að beita lungna-
veiku fé út í hvassviðri. Heilsufar fólks er gott. Síðast þegar
fréttist, fiskaðist undir Jökli. Mjög litlir hlutir komnir. Nærn-
ingur af vörubirgðum í kaupstöðum.
— ÚR BRÉFI ÚR HÚNAVATNSSÝSLU, frá ð.marz. «Nú
er hér nýafstaðinn sýslufundur vor, haldinn að Hnausum 24.
—27. f. m. Komu þar fyrir ekki færri mál en 46, stór og
smá, og er það nú helzt til umræðu í héraði voru, hvað þar
hafi fram farið, hafa menn hér og allmikinn áhuga á slíkum
fundi, og er það orðin venja, að ýmsir heldri sýslubúar ríða
til fundarins, þótt ekki séu kjörnir, til þess að heyra á mál
manna; mun það mega kallast framfaravottur fyrir sig, að á-
hugi almennings á sveitar- og sýslustjórn þannig fer vaxandi.
Annars væri nauðsynlegt, að auglýst yrðu fyrirfram öll störf
sýslufunda á aðalfundum, enda var samþykkt á þessum fundi,
að hver hreppsnefnd skuli eptirleiðis fá eptirrit af gjörðarbók
fundarins, til auglýsingar fyrir öllum hreppsbúum. Líkar mönn-
um þetta tiltæki vel. Auk kvennaskólamálsins (sem fjóðólfi
mun send skýrsla um), kom til umræðu á fundinum, hve
nauðsynlegt væri, að koma sýsluvegunum sem fyrst í viðun-
anlegt ástend, einkum póstleiðinni eptir endilangri sýslunni;
samþykkti fundurinn, að sótt væri til landshöfðingja um 4000
kr. lán af landssjóði, upp á 16 ára afborgun og 4°/0 í leigu
til þessara vegagjörða, sérstaklega yfir Hrútafjarðar- og Mið-
fjarðarhálsa, sem nauðsynlega þurfa kostnaðarsamra vega.
fótti fundarmönnum hér, sem hvervetna á landinu, bráðast
liggja á að koma póstvegunum í lag. Með framförum hér í
sýslu má telja jarðabótastörf Péturs Péturssonar búfræðings.
Hann fór hér um í því skyni bæði að leiðbeina mönnum og
starfa sjálfur að jarðabótum. Sýslunefndin samþykkti að veita
200 kr. til þess að halda sama áfram næsta sumar, ogfólodd-
vita að sækja til landshöfðingja um styrk til að launa bú-
fræðingi í Húnavatnssýslu. þ>etta er nú stefna í rétta átt.
Annars má segja, að væri áhugi með jarðabætur vaknaður hjá
almenningi, segði lítið, þótt einn búfræðingur væri í heilli
sýslu. í heilum hreppum má sumstaðar kveða svo að orði,
að ekki sé enn farið að hreifa hendi við verulegum jarðabót-
um, og mundi þar því ekki veita af heilum, eða þó heldur:
mörgum heilum jarðyrkjumönnum. Annars þyrftu bændur að
hafa samtök og hjálpa hver öðrum þann tímann, sem í slíka
hjálparmenn næst. Nú, er þing vort og landstjórn er tekið að
gjöra sitt til að efla þennan landsins áreiðanlegasta og bezta
blessunarveg, þá ættum vér bændur því heldur að vakna fyrir
alvöru með föstum vilja, fjöri og samtökum til þess að bæta
jarðir vorar og búnaðarhagi».
f Hinn 14. þ. m. andaðist að formóðsdal í Mosfellssveit
eptir stutta og hæga sjúkdómslegu Anna Ólafsdóttir, fædd
logus Librorum Islandicorum et Norvegicorum». J>að er merki-
legt rit. |>að er skrá yfir allar útgáfur af sögunum og edd-
unum, yfir allar íslenzkar málfræðibækur og orðabækur, og
allar bækur, er lúta að fornum bókmenntum íslands. Að vori
ætlar hann að gefa út viðbæti við rit þetta, og eiga að vera
taldar þar upp bækur þær, er gefnar hafa verið út frá 1852
til þessa árs. Dr. Möbius hefir gefið út norræna lesbók «A-
nalecta Norrœna» (2. útgáfan var gefin út í Leipzig 1877),
íslenzk-þýzka orðabók, "Altnordisches Glossar» (Leipzig 1866),
Sæmundar-eddu (Leipzig 1860), íslendinga bók (Leipzig 1869),
Blómsturvalla sögu (Leipzig 1855) og íslendingadrápu Hauks
Valdísarsonar (Kiel 1874). Hann hefir og samið mörg önnur
rit og blaðagreinir. Dr. Bergmann hefir gefið út bækur í 11
bindum, annaðhvort á þýzku eða frönsku, og snerta þær flest-
ar Sæmundar-eddu. Rit þau, er hann hefir seinast gefið út
eru: «Des Hehren Sprúche, und altnordische Spruche, Pria-
meln und Runenlehren» (Strassburg 1877) «Allweise’s Spruche,
Thryms-Sagelied, Hymis-Sagelied, Loki’s Wortstreit» (Strass-
burg 1878) og «Die Edda-Gedichte der nordischen Helden-
sage» (Strassburg 1879). J>etta eru allt þýðingar af Sæmund-
að Ásgarði í Grímsnesi 12. d. októðerm. 1795. Foreldarhenn-
ar voru þar: Ólafur bóndi Guðmundsson og húsfrú hans Guð-
ný Einarsdóttir — alsystir hins alkunna ágætismanns ísleifs
yfirdómara á Brekku — einn albróðir Önnu sál. var Guðmund-
ur á Ásgarði. faðir Guðlaugs, lögfræðisnema í Kaupmannahöfn.
Árið 1819, þegar hún var á 24. áldursári, fluttist hún fyrstað
Búrfelli í Grímsnesi sem vinnukona til Björns bónda Jónsson-
ar — föður þeirra nú lifandi systkyna séra Jóns prests til
Stokkseyrarþinga og Margrétar húsfrúr á Landakoti á Vatns-
leysuströnd — og dvaldi þar í samfleytt 10 ár. Eptir 2 ára
millibils veru á öðrum stöðum, fór hún aptur að Búrfelli 1831
til sama húsbónda, og húsfrúr hans Ragnhildar Jónsdóttur,
hvar hún þá dvaldi í 37 ár; þar næst dvaldi hún 1 ár á Múla
í Biskupstungum, en fluttist þaðan aptur um vorið 1869 að
Suður-Reykjum í Mosfellssveit til sinnar fyrverandi húsmóður
frá Búrfelli, og naut hennar návistar þangað til hún missti
hana á árinu 1876, eptir rúmra 46 ára sambúð, eða 54 ára
trúa þjónustu við hennar bú. Árið 1877 fluttist hún að þ>or-
móðsdal, og dvaldi þar uns hún sofnaði sætt í Drottni.
Dyggð og guðsótti prýddu stöðugt alla hennar löngu og
heiðarlegu æfi; var því dagfar hennar sönn fyrirmynd; enda
ávann hún sér elsku og virðingu allra þeirra, er henni kynt-
ust og kunnu rétt að meta hennar ágætis mannkosti í öilum
greinum. 29/s—80. IX.
ý Síra Páll Ingimundarson var fæddur á Egilstöðum
í Ölvosi 21. máí 1812. Ólst hann fyrst upp hjá foreldrum
sínum, en fluttist ár 1824 til móðurhróður síns síra Jóns
Árnasonar, þá á Söndum í Dýrafirði, sem kom honum í Bessa-
staðaskóla árið 1829, hvaðan hann útskrifaðist með bezta
vitnisburði 1836. Um skólaár sín var hann á sumrum hjá
öðrum móðurbróður hans prófasti Jakob sál Árnasyni í Gaul-
verjarbæ og fór alveg til hans, þá hann útskrifaðist og var
af honum kallaður kapellán hans 1839 og 1840—1848 vísi-
prófastur í Árnessýslu. Kapellán var hann til dauða prófasts-
ins 1855. Ár 1842 16. desember giptist hann jómfrú Sigríði
Eyríksdóttur Sverrisen og eignaðist með henni mörg börn, en
af þeim lifa að eins 3 dætur Elín, Guðrún og Ingibjörg.
Ár 1856 31. júlí var honum veitt Gaulverjarbæjar-presta-
kall, hverju hann þjónaði til dauðadags 11. nóvember 1879,
þá hann snögglega burtkallaðist úr heimi þessum eptir vel
unnið dagsverk.
Síra Páll sál var góður kennimaður og framúrskarandi á-
stundunarsamur og skyldurækinn (reglufastur) í embætti sínu,
ástúðlegur ektamaki og hvers manns hugljúfi. Jarðarför hans
framfór 1. desember í nærveru mesta mannfjölda. Húskveðj-
una hélt síra Jón Björnson á Ásgautsstöðum, en kirkjuræð-
una héraðsprófastur Sæmundur Jónsson í Hraungerði.
— 6. ágúst næstl. andaðist að Vatnsnesi í Grímsnesi heið-
urskonan Ragnhildur Tómasdóttir; hún var fædd 26.
des. 1840, að Varmahlíð undir Eyjafjöllum; foreldrar hennar
voru merkishjónin: Tómas Sigurðsson (bróðir Páls alþingism.
frá Árkvörn), og Sigríður Einarsdóttir (systir madme Sigríðar
fyrri konu sira Kjartans Jónssonar í Skógum. Árið 1867 15.
okt. gekk hún að eiga hinn alþekta merkis-og dugnaðarmann
Lopt Gíslason, er þá bjó ekkjumaður á Hólabrekku í Gríms-
ar-eddu með skýringum. 1880 ætlar hann að gefa út bók,
sem á að heita «Gedichte der Skalden».
í fýzkalandi eru margir ungir vísindamenn, sem leggja
sig eptir íslenzkum bókmenntum. Dr. Eugen Kölbing, há-
skólakennari í Breslau, hefir gefið út Riddarasögur (Strassburg
1872) og Tristams sögu ok ísondar (Heilbronn 1879). Hann
hefir og snúið Gunnlaugs sögu, og er titillinn á henni: «Die
Geschichte von Gunnlaug Schlangenzunge» (Heilbronn 1878).
Dr. Hugo Gering háskólakennari í Halle hefir gefið út Finn-
boga sögu hins ramma (Halle 1879), sem hann tileinkar Dr.
Möbius, og Ölkofra þátt (Halle 1880); eru þær báðar prýðilega
útgefnar. Dr. Oskar Brenner, háskólakennari í Munchen og
lærisveinn Dr. Maurers, hefir gefið út mjög merkt rit «Ueber
die Kristni-Saga» (Miinchen 1878), er hann tileinkar hinum
fræga kennara sínum. Hann sannar í því, að Kristni saga sé
einn hluti af íslendingabók Ara hinni meiri, sem týnd er. Dr.
Willibald Leo, í Döbling skammt frá Wien, hefir gefið út
þýzka þýðingu af Hávarðarsögu, «Die Havard Isfjording Sage»
(Heilbronn 1878) og af Friðþjófs sögu, «Die Sage von Frid-
thjofr dem Verwegnen» (Heilbronn 1879). Önnur þýðing af