Þjóðólfur - 28.06.1884, Blaðsíða 3

99
östudag^ nema éf til vill 1873 er Jay Cooke
tllncli me5 allri sinni halarófu af bönkum
,°S ^aupmönnum. Eitt stærsta hrunið var
. aQtahúsið Grant & Ward; en í því var
11111 fyrri forseti Bandaríkjanna Grant
■C'shiifðingi meðeigandi. Er hann öreigi
°rðinn, alt fyrir óráðvendni meðóiganda síns
^ard’s. Eftir því, sem vér höfum sóð í
"N. Y. Heraldn, ætlaði þingið í Washington
aP Veita Grant eftirlaun til að bæta úr fjár-
^jóoi hans. Er það uý aðferð þar í landi.
"-Austrríki. „Stadttheater“, helzta
eikhúsið í Vín, brunnið. Ekkert mannalát.
— Svíþjóð. J>ar eru nú orðin ráð-
terraskifti: Thyselius farinn frá, en Themp-
hinder aftr orðinn stjónarforstjóri; hann er
fyrsti ótiginborinn maðr, er forsætisráðherra
hefir orðið 1 Svíþjóð.
Geta má þess, að norskr lýðháskóla-kenn-
ari, sá er Ullmann heitir, ferðaðist til Sví-
þjóðar og hélt þar fyrirlestra. En hann er
afkunnr sem einn af heldri áhangendum
Sverdrúps, og hefir ferðazt víða um til að
halda ræður á fundum um stjórnarbaráttu
riorðmanna.
Ýmsir málsmetandi menn í Stokkhólmi
^éldu Ullmann veizlu að skilnaði, áðr en
h&nn hélt heimleiðis, og tóku meðal annars
þátt f hénni yfir 120 þiugmenn Svía; þótti
!11ergum þetta vottr þess, að þeir hefði með
því sýna viljað, að þeir stæðu ekki konungs
Uiegin í deilu konungs við Norðmenn; en
þessir þingmenn voru allir af bændaflokkn-
um (»landtmannapartiet«), sem stýrir meiri
kluta á þingi í Svíþjóð,—Eitt sænskt blað
"hiiderneslandeta var ákært fyrir lastmæli
Om ríkisrétt Norðmanna; var dæmt til 200
kr. sekta.
Noregr. það er langt síðan póstskip
^efir flutt svo gleðilega frétt fráNoregi sem
Einvaldssinnar og aftrhaldsmenn mega
Ua Wlast gjörsamlega brotnir á bak aftr.
°nUngi hafa, þótt seint sé, opnazt svo
at,gu, að hann hefir fengið náð til að sjá,
vvílíkt glæfratafl hann tefldi við ina táp-
ÞjóðU’ 8*ia^°8*'u og frelsiselskandi norsku
Storþiugið hafði haldið áfram yfirheyrsl-
8mum yfir ráðherrunum, er vór höfum
‘ ,*\U1USetið. Var það í ráði að höfða þegar
U, r ai8réttarmál gegn inurn nýja forsætis-
Vci íeria Schweigaard, og þóttust allirskilja,
nú mundi harðari dómr fluttr, en í Sel-
d,*(r8"lna^nu> og. að nú mundi ráðgjafinn
111 r óverðr þess að gegna nokkru em-
oætt! eða sýslun framvegis í landiuu, þeirri
er almennings-traust þarf til, en slíkr dómr
er að vísu pólitíakr æruleysisdómr. Schwei-
j ar þótti ekki ráðlegt að bíða þessa, og
agcisjálfr niðr völdin sem ráðherra. Var
u r aneytið alt i uppnámi, hver öðrum
hræddan, en enginn nýr boðlegr hægrimaðr
»„„ir bycði rtj<W
og logmalssvipu storþingis og ríkisrétt-
ar.—Hinsvegar mun konungr hafa verið orð-
inn þess áskynja, að frelsisflokkrinn í Sví-
þjóð, bændaflokkrinn, sem þar ræðr og mestu
á þingi, mun hafa verið ófús á að veita kon-
urígi lið móti Norðmönnum. Hafahérræzt
sem oftar spásagnarorð skáldsins Bjornson :
Bliver det for galt derinno,
skal vi vej til Torgny finne,
og sá gælder det en dag
nordens store frihedssag.
Með þórgný á Bj. við bændastéttina
sænsku. þórgnýr stóð upp á Uppsala-þingi
og krafðist þess af bænda hendi, að frið
skyldihalda viðNorðmenn (Ólafs saga helga).
Nú varð konungr þá að brjóta odd af of-
lætisínu og leita meðalgöngumanna ogbjóða
nú þau boð öll til sátta, er hann hafði áðr
drembiléga hafnað.— Meðalgönguna tókst
nú á hendr Broch háskólakennari. Hann
hafði áðr verið f ráðaneyti konungs, er kon-
ungr synjaði staðfestingar lögum um þing-
setu ráðgjafanna. Féll Broch sú synjun svo
illa, að hann lagði þá niðr völdin.—Broch
tók nú að ganga á milli konungs og Sver-
drúps. Kom konungr svo til Kristianíu, og
fóru nú samningar að komast á. Sverdrúp
kallaði hins vegar vinstri menn þingsins alla
á fund og bar undir þá sáttaboðin, og er
svo sagt, að nokkurn veginn megi telja full-
görva í aðalatriðunum samningana milli
þings og konungs. Livius Smitt býfógeti
bar fram nýtt frumvarp um þingsetu ráð-
herranna, og verði það samþykt af þinginu
og konungr staðfesti það, þá fellr burt óút-
kljdð spurningin um, hvort þingið geti breytt
stjórnarskránni án konungs samþykkis (9,-
j úní- ákvörðunin).
þessir er sagt að friðar-kostirnir só : kon-
ungr lofar að staðfesta frumvarp Smitts,
og þingið að samþykkja það. |>ar með fá
ráðherrarnir þingsetu, og hefir þar stórþing-
ið sitt mál fram. Konungr lofar að víkja
frá völdum ráðgjöfum sínum, sem nú eru,
en taka sór til ráðaneytis Broch háskóla-
kennara, Sibbern sendiherra í París og
Bichter generalkonsúl í Lundúnum; var
annar þeirra kominn til Kristianíu, en hinn
áleiðis. Auk þeirra Daa héraðsdómara og
Sorensen þingmann ; þessir allir teljast til
miðflokksins. Svo skulu og í ráðaneytið
teknir tveir menn af vinstra flokki, en hverj-
ir þeir verði, skal ákveðið, þá er frumv. L.
Smitts er samþykt af þinginu. Er vonandi
að það verði Sverdrúp annar. Konungr
skal láta þegar greiða skotfólögunum norsku
styrk þann, er þingið hefir veitt þeim, en
hann synjaði að greiða; hann skal og viðr-
kenna lögmæti þeirrar þingráðstöfunar, er
þingið kaus tvo tilsjónarmenn í aðalstjórn
járnbrautanna, en því hefir hann áðr neit-
að. Enn fremr skal hann staðfesta hrepp-
stjórakosningarlög, er hann hefir tvísynjað,
en þingið nú tekið upp í þriðja sinn.
Eins og allir sjá hefir konungr orðið að
gefa eftir í öllum atriðum. Blöð hægri
manna um öll Norðrlönd spýta sum galli, en
sum spúa eldi og brennisteini af vonzku og
gremju; þykir þeim konungr brugðizt hafa
beztu vonum sinna »trúu« fylgismanna, er
vildu fegnir hafa kúgað frelsi þjóðarinnar
sverðsoggjum.
En allir frjálslyndir menn fagna, því að
þetta er vonandi in síðasta stjóruarbarátta,
sem Noregr þarf að heyja fyrir frelsi sínu.
þingræðið er nú viðrkent þar í landi, og mun
enginn dirfast að lyfta vopni gegn þvf fram-
ar, úr því það einu sinni er til viðrkenning-
ar komið. Svo hefir reynzt f öllum öðrum
þingfrjálsum löndum.
Svíþjóð. Krónprinsessan ól sveinbarn
17. þ. m.
Bandaríkin í N.-Amer. Samveldis-
menn hafa ráðið með sér á fundi í Chicago
að halda Blaine fram sem forsetaefni við
næstu kosningar. Margir flokksmenn þeirra
í austrríkjunum ætla að koma sór saman um
að steypa Blaine við lcosningar. — Grœnbek-
ingar (flokkr sá, er auka vill fjöldann af o-
trygðum brófpéningum) hefir kosið Butler
hershöfð. til forseta-efnis.
— Á Englandi látinn Bartle Frrée.— Ekk-
ert frézt af Gordon lengi.
Reykjavik, 25. júní.
—2. læknishérað (Gullbr.s.) veitt pórði Thorodds.
—Próf í lögum hefir Páll Briem tekið með I.
einkunn.
—Pjárkláðinn. Úr honum mjög lítið gjört nú
í bréfum að norðan. Sýlcir ekki frá sér. Góð von
um uppræting hans.
—Hrakningr. Bátar þrír viltust frá hvalveiða-
skipi norðr i höfum matbjargarlausir. Einn bar að
landi í Raufarhöfn með 4 mönnum á lifi, einn dá-
inn, hinir 4 skemdir. Annan bátinn hitti hákarla-
skip norðr af Kolbeinsey. í honum einn maðr
meðvitundarlaus enlijarandi, og handleggr og hjarta
af öðrum. Hafði þessi að siðustu lagt sér til
munns hræ félaga sinna og drukkið þvag sitt;
hugði liðna um 16 daga síðan þeir mistu skipsins.
Fluttr til Akreyrar með drep í fótum og verðr þá
af að taka. Til 3. bátsins ekki spurzt.
— -j- Sveinn Jónsson á Gufunesi með stjúpsyni
sfnum drukknaði 20. þ. m.
—„Hermann11, hákarlaskip af Eyjafirði, skip-
stjóri Guðm. Bjarnason, fórst með öllum
(I2)mönnum á Siglufjarðarliellu i þ. m.
— Spánarsamningriiin farinn út um
þúfur. Ofáanlegt ðOkr. boð í saltfisk á Spáni.
í Hófn saltfiskr stór boðinn fyrir 40 kr.,
smár 35 kr., ýsa 25—20 kr. en gengr ekki út.
íslenzk síld f Höfn 5—10 kr. tunnan ; 3000
tnn. þar óseldar.
AUGLÝSINGAR
i samleléu máli m. smálelri kosta 2 a. (jiakkaráv. 3a.) hvert orí 15 stata frekast.
m, ðcru letri eða setaing 1 kr. fjrir jmmlej dálks-lengdar. Borgun úti hónd
Prammi norskr þ«*
til sölu ódýr. H. Wathnc (( norska bakaríinu).
. Hrossa-kaup.
Miðvikudaginn 2. dag júlmánaðar nœstk.
kl. 6. e. m. kaupi eg undírsfvrifaður fyrir
hönd hins brezka og xslenzka verzlunarfélags
ung hross og tryppí, einkum hesta, og fram-
fara þessi vœntanl. hrossakaup á grunni þeim
sem ég hefi umráð yfir við Glasgowhúsið í
Beykjavík. Borgun verðr í peningum ef þess
er vskað eða vörum eptir samkomulagi.
Beykjavík, 26. júní 1884.
G. E. Briern. [2i6r