Þjóðólfur - 12.07.1884, Blaðsíða 1

Kemr út á Laugard.morgna.
Verð árg. (50 arka) 4 kr.
(erlendis 5 kr.). Korgist íyrir
15. júlí.
P JÓÐÓLFR.
Uppsögn (skrifl.) bundin við
áramót, ógild nema komi til
útg. fyrir I. október.
XXXVI. árg.
lleykjavík, laugardaginn 12. júlí 1884.
M 27
' Hvergi ú 3»fou9i íá3t eptiríylgjandi ‘
. pýskar YÖrur j-afn óo-ú.rat. oy oo
í ■■ fataYerzlun ^Ióels ^iqurðssonah: -
- Alfatnaðr írá 20-70 irr. yfirfrakkar 16-.
- 60 kr.slitjaklcar 6-20 kr., buxur sterkar -
' og fínar 7-17, fln Yesti 3-7 'kv.,drengja-
ífatnaðrlB-'iOk.i..hattar oghöfuðföt trk'_
-1-12 kr. Ala konar b.álab'ö.naðr og man- -
' chetskyrtur mjög Yandað og ódýrara en -
’ hYerYetna annarataðar, regnblífar, sól-"
hllfar og göngustafir. Miklar byrgðir aí
. fínum vínum, tóhaki og vmdlunij mikið _
■ af íorkunnar fögrum ylyovavuinyi aem .
' erYelfallin til afm<eXió-og -
Kvennaskólinn í Reykjavík
og forstöðukona lians.
i.
Til ritstjóra »f>jóðólfs« !
Kæri vin ! ... f>á fara meðal annars ýmsar
sögur af kvennaskólanum 1 Rvík. Meðal
annars er fullyrt, að forstöðukonan sé sezt í
helgan stein, og kenni ekki eina stund á
skólanum; en reikningr skólans fyrir síð-
astliðið ár kvað þó bera það með sér, að hún
haldi sömu launum (o: 600 kr. á ári). Ef
þetta er sönn saga, finst mér, að blöðin ættu
að gjöra það að umtalsefni, hvort það sé
rétt, að verja svo opinberu fé, því að þér
getið verið viss um, að almenningur er far-
inn að veita svo mikla eftirtekt meðferð á
almannafé, að það verðr ekki lengi látið
afskiftalaust, að því sé varið til að ala
forstöðukomir, sem ekkert vinna fyrir því,
nema að rogast með forstöðukonu-nafnið.
En só forstöðukona þessa skóla einhverra
orsaka vegna ekki fær um að gegna kennslu-
störfum, þá sýnist mér stjórn skólans ætti
að hafa skifti hið allra fyrsta. S.
n.
Til hr. S.
Kæri vin !—Ég hefi álitið beinasta veginn
og greiðasta tit að hreyfa máli þessu og
leiða sannleikann í Ijós, vera þann, að taka
upp í blaðið kafla úr bréfi þínu.—Ég get
ekki annað sagt, en að mér er að mörgu
leyti ekki svo kunnugt, sem æskilegt væri
um stofnun þessa. J>að er aldrei auglýst,
hvorki i blaði þessu né á annan hátt, er ég
hafi getað auga á komið, hvenær próf eru
haldin við skólann eðr hvort þau eru hald-
in í heyranda hljóði; mér hefir þannig ald-
rei verið gjörðr kostr á að vera við prófin
þar, svo að ég hefi ekki eigin sjón né heyrn
fyrir mig að bera um það, hverjir þar só
kennarar. En sagt er mór að svo muni
vera, sem þú getr um, að þú hafir heyrt,
nl. að forstöðukonan kenni enga stund í
skólanum. En hins vegar þykir mór þetta
svo ótrúlegt, að ég er í vandræðum með að
geta trúað því, og það því fremr, sem mér
er sagt, að skólanefndin sé skipuð svo mörg-
um fyrirtaks-konum, að óg er sannfærðr um
að nefndin léti ekki slíkt við gangast.
Ég sé því ekki annað betra ráð, en að
auglýsa bréfkafla þinn og skora á forstöðu-
konuna sjálfa, að skýra mál þetta, svo að
almenningr verði ins sanna vís. Eg er viss
um, að in heiðraða forstöðukona muni gjöra
þetta bæði sjálfrar sín og málefnisins vegna,
og mun |>jóðólfr með ánægju gefa kost á
stuttu rúmi til nauðsynlegrar greinargerðar
á málavöxtum.
þessi skil þykist ég geta gert málinu bezt,
og vona ég að þú fáir senn fulla vissu í
máli þessu. þinn einl. vin.
Bitstj. njójöðólfs*.
Reikníngar sparísjóðsins í Reykjavík.
Hr. ritstjóri!
Sparisjóðnum í Reykjavík er gjört að
skyldu að birta árlega reikninga sína í
»þjóðólfi«. Nú eru 2—3 síðan nokkur reikn-
ingr hefir sézt á prenti, og þá voru birtir í
einu reikningar fyrir mörg ár. Hvemig
stendr á þessu ? Og hver á að sjá um að
þessum skýlausum fyrirmœlum só fylgt ?
Skiftavinr sparisjóðsins.
— Hvernig á vanrækt þessari stendr, get-
um vér eigi frætt yðr á. Vér getum að eins
frætt yðr um, að síðast er reikningar loks
komu út eftir mörg ár, þá var það að þakka
langvarandi þéttum og ströngum eftirgangs-
munum ins þáverandi landshöfðingja, því
að sparisjóðsstjórnin hafði þá als ekki sam-
ið reikninga um nokkur ár, og gekk mjög
tregt að fá hana til þess. Svo er oss og
grunr á að enn sé, að engir reikningar sé
til samdir enn fyrir síðustu árin, og þá er
ekki von að þeir verði birtir. — Landshöfð-
ingi á að sjá um, að fyrirmælum þessum só
hlýtt. AnnaðhVort er, að slík fyrirmæli eru
þýðingarlaus, og að það er fulltrygt, að þola
að enginn reikningr só nokkru sinni gjörðr
fyrir sjóðnum, framar en stjórn hans gott
þykir, eða þá hitt, ef ákvörðunin er ekki
sett rétt að gamni sínu, heldr til trygging-
ar, þá er og einsætt að ganga eftir hlífðar-
laust að henni só hlýtt. Virðist sennilegt
að landshöfðingi setti einhvern vissan frest
árlega, þannig, að só reikningrinn ekki sam-
inn og birtr innan þess tlma, þá verði
sjóðnum skipuð ný bráðabyrgðarstjórn af
landshöfðingja upp á kostnað stjórnenda
þeirra, er vanrækja skyldu sína, þar til er
reikningarnir eru samdir og birtir.
Vér erum þess annars fullvissir, að lands-
höfðingi mun sjá um að kippa þessu í lag,
nú þegar minzt hefir verið á það.
Bitstj.
Hugleiðingar
um nokkur helztu hingmál.
Eftir Jakob Q-uðmundsson, þingra. Dalamanna.
III.
þegar óg nú virði fyrir mór nú verandi
stjórnarfyrirkomulag landsins, þá só ég, að
ísland hefir engan sérstakan ráðgjafa, heldr
eru þessi störf að nafninu til falin á hendr
einum af hinum dönsku ráðgjöfum og hann
er maðr búsettr suðr við Eyrarsund, hefir
aldrei stigið og mun aldrei stíga fæti síuuin
á ísland, ókunnugr öllum landsháttum og
þjóðháttum hér á landi. Og þessi maðr skal
einn því ráða hvort konungr staðfestir eða
ekki lög alþingis, sem maðr skyldi ætla að
væru sem samkvæmust þörfum, háttum og
óskum landsmanna. þ>að er þessi maðr
sem í konungs nafni hefi á hendi yfirstjórn
allra íslenzkra mála, sem hann svo aftr hór
innanlands verðr að fela hinum svonefnda
landshöfðingja alt á sína (ráðgjafans) ábyrgð.
Hinn æzti innlendi valdsmaðr landsins er
þannig með öllu ábyrgðarlaus fyrir þingi og
þjóð, eins og líka ráðgjafi íslands hefir enga
ábyrgð, sem nokkurn hlut þýði fyrir al-
þingi. þegar ráðgjafinn þannig verðr
að sjá hér alt með augum landshöfð-
ingja þá verðr ef til vill skiljanleg á-
stæða ráðgjafans til að vilja halda í amt-
mennina undir og við hliðina á landshöfð-
ingja1. Enda héfir danska stjórnin jafnan
álitið amtmennina sitt bezta trausta reipi
til að tengja öll sórstök íslenzk mál við
stjórntaumana 1 Danmörku. |>etta sýnir
stjórnarsaga Islands, þótt ekki sé alstaðar
I) það virðist svo sem inn liáttv. höf. áliti það
ekki gott, «Rð landshöfðingi sé ábyrgðarlaus gagn-
vart alþingi. En sé svo, er þá nokkru bættara
með að viöhalda tveimr ábyrgðarlausum smápáfum
í amtmannslíki undir honum?