Þjóðólfur - 12.08.1884, Blaðsíða 2

122
því, að það væri ekki vél pennafærir menn
heima á Islandi, og viðrkenni velflesta af
þeim, sem Suðri telr, en ég neita því, að
3. ár Tímaritsins bæri menjar þess, og það
gjöri ég enn.
7. Svo kem ég að síðasta atriðinu hjá
hr. Gesti; hann er nefnilega að tala um
latkvæði þjóðarinnar, þegar um afnám Hafn-
ardeildarinnar er að ræða«, sem ég og aðr-
ir einskisvirði. Hvar er þessi blessaðr þjóð-
vilji ? hvar hefir hann sýnt sig og í hverju?
Eru það þessir 90 menn, sem sögðu »já« á
fundinum góða. þeir hafa þó ekki haft
meira en sitt eigið atkvæði; og fyrir aðra
en sjálfa sig hefir enginn af þeim talað, og
það er engin illgirni, þó maðr ætlaði, að
bak við sumra já hefði lítil skoðun staðið
og þingmenn hafa þar ekki aðra skoðun,
en þeirra eiginn og tala alls ekki fyrir ann-
ara hönd, og hafa ekkert umboð til þess
né leyfi. Að skoðanir manna út um land
sé öðruvisi einmitt, gæti maðr jafnvel ráð-
ið af því, að flestir umboðsmenn vilja helzt
eiga við Hd. Eg verð því þrátt fyrir gífr-
yrði Gests, að heimta betri skil fyrir þjóð-
viljanum, en þetta, og verð fyrst um sinn
alveg að neita, að nokkur þjóðvilji hafi sýnt
sig í þessu máli; ekki einu sinni almennr
Víkr vilji.
Eg skal svo leyfa mér að svara stuttlega
því, sém Gestr víkr að mér persónulega, þó
að mér sé það annars mjög á móti skapi, og
ég skal þess vegna gera það i eitt skipti
fyrir öll.
Hann segir þá fyrst, »að þar hefði Hafn-
ardeildin sent einn inn fræknasta fylgisvein
sinn lit úr örkinni#. þetta, að ég sé sendr
út úr örkinni eða að Hd. hafi fengið mig
til þess að skrifa fyrir sig, eru þau ósann-
indi, að allir heiðvirðir menn mættu fyrir-
verða sig fyrir þau. f>að er hreinasta lygi,
hvort sem hún er sjálfráð eða ósjálfráð.
Ég hefi aldrei skrifað neitt og ætla mér
ekki að gjöra, nema það, sem er mín eigin
skoðun, og kemr frá mínu eigin brjósti.
Ég hefi aldrei verið neins manns seppi,
sem sigað verði' á hvern, sem vera skal,
og hve nær sem vera skal. Eg er heldr
ekki svo staðlaus, að ég einn daginn sé
svo æðisgenginn af frelsisofsa, að ég stingi
út augu og slíti út hjörtu einhvers kon-
ungs eða keisara—in effégie1, iunan fjögra
veggja og velluktra dyra(l), en annan dag-
inn leggi mig flatan í duptið fyrir einhvern
stórborgarann, sem þurfi á penna að halda
sínum óþjóðlegu og skaðlegu skoðunum til
varnar, ef hann að eins borgar vel.
Svo getr hr. Gestr þess, að engirm geti
kallað mig vísindamann. Getr vel verið,
en það kemr ekkert þessu máli við. Ég at-
huga að eins þetta, að það er ekki hr.
| Gests meðfæri að dæma um slíkt; hann
hefir enga hugmynd um, hvað vísindi eru,
og allra sízt í þeirri grein, sem ég stunda.
Enda sýnir hann og með orðum sínum í
Suðra svo Ijóslega, að hann hefir enga hug-
mynd um, hvað það er, að gefa út íslenzk-
ar fornsögur. Hann hefir sjálfr sumsé al-
drei komizt lengra, en til þess að leiðrétta
og lesa prófarkir af mormónavillubók, og
þó ekki án styrks annara. Honum lætr
líka annað betr piltinum þeim, og vistina
sína hér í Höfn má hann muna, að henni
var varið til annars en til vísindaiðkunar.
Ég ætla mér svo ekki að fjölyrða þetta
mál að sinni, og lýsi yfir því, að við Gest
og Suðra er mínum viðskiftum lokið. Að
kljást við mann, sem lætr kaupa sig fyrir
einn hálfan bjór til þess að greiða atkvæði
með því og því, eins og ég veit að Gestr
hefir gjört á stúdentafundum hér í Höfn,
er ekki nema til að ata sjálfan sig. Hins
vegar er ég fús til þess, að eiga tal við
hvern annan í þessu máli í allri vinsemd
og bróðerni, þótt skoðana munr sé.
iy9-—84. Finnb Jónsson.
Bókmentir.
Fornsögur Suðrlanda.
--))«-
Fornsögur Suðrlanda, Magussaga jarls,
Konráðs saga, Bærings saga, Flovents saga
(I. og II.), Bevers saga, med Indledning ut-
gifna af Gustaf Cederschiöld. Lund 1884,
CCLII, 273, 4to.
Af þessum sögum hafa að eins tvær verið
áðr útgefnar, nefnilega Bragða-Mágus saga
með tilheyrandi þáttum, gefin út af Gunn-
laugi þórðarsyni. Kh. 1858, og Konráðs
saga Keisara sonar, er fór til Ormalands,
Gefin út af Gunnlaugi þórðarsyni. Kh. 1859.
þessar útgáfur Gunnlaugs þórðarsonar
eru eftir öðrum handritum enn þeim, er
Cederschiöld hefir við haft, og eftir öðrum
meðferðum (recensíónum) á sögunum. Bær-
ings saga, Flovents saga og Bevers saga
hafa aldrei áðr verið út gefnar.
Cederschiöld hefir lagt hið elzta og bezta
handrit, sem nú er að fá, til grundvallar
fyrir útgáfu hverrar sögu. Magus, Konráðs
og Bærings saga og Flovents saga I eru gefn-
ar út eftir skinnbókum frá upphafi 14. aldar,
nefniloga A. M. 580, 4to. A og B og Cod.
Holm 7, 4to (sem upphaflega hafa myndað
eina og sömu skinnbók, enn síðar skilizt í
sundr). Flovents saga II og Bevors saga
eru prentaðar eftir skinnbók ritaðri um
1400, Cod. Holm. 6, 4to.
Textinn er gefinn út stafrétt, eins og hann
er í handritunum, og þar sem lengdarmerki
stendr í skinnbókinni, þar stendr það einn-
ig í útgáfunni, enda er það mikilsvert, að
prenta lengdarmerkin, eins og þau eru í
handritunum, því að þau hjálpa til að finna
lengd raddstafanna í fornmálinu; en hún er
eigi alstaðar in sama sem í nýja málinu.
Merkileg í því tilliti er in áðrnefnda skinn-
bók AM. 580, 4to A og B og Cod. Holm. 7,
4to. Bók þessi er rituð með þremr hönd-
um, og hefir inn fyrsti skrifari stafsett illa.
Einkum er það einkennilegt við hans staf-
setning, að hann hefir oft tvöfaldan sam-
hljóðanda fyrir einfaldan. Stafsetning ann-
ars og þriðja skrifara er góð. Sér í lagi er
það einkennilegt við annan skrifara, að hann
hefir éigi getað greint í sundr stafina e og œ,
og má af því og mörgu öðru sjá, að forn-
ménn hafa borið œ öðruvísi fram enn vér
gérum nú, þvi að ekkert barn ruglar nú
saman e og æ; svo eru hljóð þeirra n ii ó-
lík. þriðji skrifari ruglar einnig saman e og
æ, en eigi jafn oft sem annar. Við hljóð-
lengdartáknunina í þessari skinnbók er það
eftirtektarvert, að raddstafir eru mjög víða
hlóðmerktir einmittþar, sem þeireru það nú
t. d. hét 760. 26a5. reð 1318. 57. ek réða
1138* 17,e- let 14io- 2481. 14647. 16333.
fátt 948. 137. hddegi 1113. skiótt 124a ; enn
víða hafa ritararnir gleymt að hljóðmerkja
raddstafina, þar sem þeir þó eiga að vera
og hafa verið langir. Tvíhljóðar eru oft
hljóðmerktir; en raddstaf á undan öðrum
raddstaf hafa ritararnir eigi hljóðmerkt og
virðast því hafa ætlað, að reglan : vocalis
ante vocalem corripitur (raddstafr á undan
raddstaf erfram borinn skammr), sem gildir
latnesku, eigi einnig heima í íslenzku,
Ymsir staðir í íslenzkum fornkvæðum benda
og á, að svo hafi verið. þannig er í þessari
skinnbók ritað bua 33eá. 4049. buinn 2914.
81fi4. buit 20e6. _217. 2438. 368. 2a. snua
18fi0. al. 252n. í þessum orðmyndum mun
u-ið hvergi vera hljóðmerkt í þessari skinn-
bók.
Við inar tvefaldandi (reduplicerandi)
sagnir er það athugavert, að e-hljóðið í þá-
tíð er langt á undan einföldum samliljóð-
anda og því oft, enn eigi alstaðar, hljóð-
merkt, t. d. í orðmynðunum grét, lét, enn
stutt og þess végua uálega undantekningar-
laust óhljóðmerkt fyrir framan tvo sam-
samhljóðauda1. t. d.feck, 1258. 1621 29at
fell 2440. 264. lfi. 356(i,3844. 411#. 61. 42s
geck 2137. 60. 233ö. 30. 43. 24fifi. 2o01. liellt
3230. 8442. Uudantekning er héck 37e4.
féngiz (féngi?) 1927. 8vo og er sumstaðar
tvíhljóðrinn ei settr fyrir c fyrir framan vg,
t. d. geingu 361B. 37.42.
1) Sbr. Wimmer. Oldnordisk Læsebog. Ki). 1877,
VIII. bis.
1) á mynd.