Þjóðólfur - 29.11.1884, Blaðsíða 3

183
burðar sýnishorn af hvorri tveggju vinnu. Bg
gjöri ekki þotta af því, að ég öfundi nokkurn
af verðlaunum, heldr til að hafa sýnandi vott!
um það, aö kvörtun mín sé réttlát. Bg treysti
því með yðr að dómnefndastjórnin verði við ósk
minni, því hún er réttlát, og tilfellið er svo
einfalt, að um það getr enginn meiningamunr
orðið meðal þeirra, er vit bera á málið. Enn
ég verð að biðja menn að skilja, að í þessu
máli liefi ég sjálf fyrir engum eigin hag né
irersónulegum áhata að berjast; persónnlegr
óhagr er alt sem til min kemr. Enn ég er
að reyna að vernda það, sem ég álít eítt-
livert göfugasta mál mannlegrar mcntunar,
mál kvenna, sem þrátt fyrir endalausar torfær-
ur fátæktar og samgönguleysis, leysa af liendi
vinnu eingöngu með afli eigin hugvits, iðni og
aðsætni, sern er svo undrunarlega vönduð, þeg-
ar hún í fyrsta slcifti kemr fram á heimsins
stóru iðnaðarmarkaði, að jafnvel |reir, sem vit
bcra á slíka vinnu, fá einhvernvcginn ekki
ranlcað við sér að trúa því, að slíkir hlutir gætu
nokkurntíma komið frá Islandi. {>að er þetta
mál sem ég vil að fái réttlátan dóm í fyrsta
skifti er það kemr fyrir lieimsins liannyrðalega
rétt.“
þessu svaraði skrifari dómnefndastjórnar-
innar, Gilbert E. Bedgrave, 7. nóv.: —
„Pyrir sjálfan mig verð ég að segja, að mér
þykir þér hafa lagt fram einkar góða vörn fyr-
ir kvennfólk ættjarðar yðar; enþérvitið eflaust,
að málið liggr undir úrslit dómnefndarinnar
og er fyrir utan minn afskifta hring. Dóm-
nefndin kemr sainan næsta miðvikudag (12. nóv.)
að endrskoða dómsatkvæði.11
Við þetta stendr sem komið er (11. nóv.),
enn líklega fellr dómr 1 tíma fyrir hraðfrétt
að ná skipinu. Enn hvernig sem dómr fellr,
hafa hannyrðir lslands nú fengið þann
verndara í blaðinu »The Queen,« sem er
langáhrifamest hannyrðablað á Engiandi,
að það verðr Islendingum sjálfum að kenna
ef sýning þessi verðr ekki landi til ins
mesta hagnaðar. Konur þær, ér standa
fyrir útgáfu blaðsins, hafa þegar boðið frú
Sigríði alt sitt liðsinni til að styðja að því,
að setja upp íslenzkt hannyrða umboð í
London undir stjórn islenzk kvennmanns
eða kvennmanna, og er alsendis nauðsyn-
legt, að það gangi fram sem fyrst, Fyrst í
stað, meðan lítið sondist, er ólíklegt að
vinnusalan gosti borgað umboðið, og virðist
því vel eiga við, með því hór er um alment
landsmál að ræða, að landssjóðr hjálpaði tiþ
að koma málinu á góðan rekspöl með því,
að borga umboðskostnað og húsaleigu svo
sem fyrstu þriggja eða fjögurra áranna.
En til þess, að hafa skipulegt fyrirkomulag
á sendingum framvegis væri það hyggilegt,
að sýslunefndir og hréppsnefndir kæmu sér
saman um það. Bendingar um það efni
munu koma seinna.
Heiðrsverðlaun sýningarinnar (hver sem
þau verða) fá eftir nefndar konur fyrir hann-
yrðir sínar (nöfn tilfærð í stafrafsröð).
Fyrir vetlinga :
Guðrún O. Sæmundssen (Valþjófsstað),
Margrét Daníelsdóttir (á Hóhnum),
Margrét Egilsdóttir,
Martha Stephensen,
Eagnheiðr Danielsdóttir,
þórunn Stephénsen.
Fyrir sokka:
Guðrún O. Sæmundsen,
Guðrún M. Stephensen,
Margrét Gísladóttir
og sú, sem sendi langa kvennsokka ljós-
mórauða, með hvítum fitjum, »fína« ágæt-
lega prjónaða og að því skapi vel lagaða, en
gat ekki nafns síns. Bið ég hana að gefa
sig fram, og um leið að taka hér með við
tilkynningu að senda sem fyrst hún fær
við komið 12 pör af sömu gerð, hefi ég verð-
sett hvert par á 6 kr. 75 a.
Fyrir vaðmál:
Arnbjörg á Klaustri,
Kristín Blöndal,
María Einarsdóttir,
María þorvaldsdóttir,
Sigríðr Kjerúlf,
Sophía Einarsdóttir.
Hraðfi’étt til ritstj. „þ>jóðólfs“ frá hr.
E. M. dags. i2. nóv. : „íslands hcmn-
yrðir hafa fengið beztu verðlaun
(heiðrs-diplóma) “.
Opið hi’éf til
Tryggva Gunnarssonar,
riddara, alþingismanns og margt fleira.1
Nú gátuð þér herra Tryggvi riddari, „ekki
lengr á yðr setið“. pér „þurftuð að leggja orð
í belg með“, og skal ég ekki lasta yðr fyrir það
né heldr hitt, að þér fenguð samastað í Austra
(17. tbl.). En ég hafði vonazt eftir því af yðr,
svona herðabreiðum manninum, að þér gerðuð
dálítið hreinna fyrir dyrum yðar. Bg skal nú
svara yðr með nokkrum línum, og þér verðiö
að halda til góða, þótt ég spjalli við yðr nokk-
uð svona kompánlega.2
Aðalþráðrinn í grein yðar — ef þráð skyldi
1) Frá Finni Jónssyni, Dr. phil. R.
2) Mér skyldi þykja vænt um ef þér vilduð gera
svo vel að skila því frá mér til„frænda“ yðar
Hannesar, að ég ætla mér ekki að svara honum,
I.) af því, að*\ ég hefi ekkert með hann að gera
framar í þessu máli, ég hefi einu sinni sagt hon-
um til syndanha og það læt ég mér nægja; 2.) af
því, að liann hefir ekkert af því hrakið, sem ég
hafði skrilað; það átti ekki að vera né var
sykrað með jafndrepandi(l) orðatiltækjum sem „vesl-
ings“ Hannes eða „Aumingja“-Tryggi—en það var
tómr sannleikr, svona blátt áfram sagðr, sem hef-
ir reyndar komið Hannesi eins og öfugt bein í
hálsinn eða sterkr mustarðr i nasirnar.
nefna, — er sá, að þér hafið álitið, að íslendinga-
félag, þetta makalausa 8 ára félag, sem yðr
þykir svo virðingarvert einkum aldrsins vegna —
þér liafið líka stýrt því í 8 ár. eða svo hefir það
átt að heita—ættí að vera slíkt friðsemdar- og
mollu-félag, að aldrei heyrðist þar meininga-
munr; og líklega helzt að það heyrðist þar
aldrei til neins — nema formannsins og hjöllunn-
ar hans, þegar hann gæfi sjálfum sér
orðið. Yðr liefir verið illa við, að nokkuru sinni
yrðu kappræður ; en friðarmolla, svefn — það
hafa veriö uppáhalds-ær yðar og kýr. Hitt
hafið þér aldrei getað skilið, að andvígar skoð-
anir hefðu nokkur vekjandi, gagnleg áhrif á fólk.
En það er þó yðr sannast að segja, að þá
fyrst fóru menn að koma í félagið og þá fyrst
fór það að hætta því að vera leiðinlegt, er menn
(ekki þér né vðar) loks mcð mikilli baráttu <>g
fyrirhöfn fengu því framgengt, þrátt fyrir þver-
móðsku og mótspyrnu nokkurra félagsgikkja, sem
eins og þér, héldu mest upp á svæfilinn og mók-
ið, að það mætti ræða nm íslenzk mál. Al-
veg af sömu ástæðum vóru það nokkurir ásamt
með Hannesi „frænda“, sem þoldu ekki þaö
frelsi, sem búið var að fá, en var ofbjart fyrir
augum eins og uglunum, sem helzt vilja halda
sig í skúmaskoti; þeir ætla að þeir séu sjálfir
þeir lýsandi líkamir, að skíni af þeim í myrkri.
f>eir fengu þannig með áköfum undirróðri
komið 7. grein inna ú rverandi félagslaga fram,
sem þegar er orðinn kunn af Eróða. Frá þess-
ari grein stafar nú allr órói sá, er í félaginu
varð; út af þeirri ófrelsisgrein, sem sprottin
er frá yðr og yðar kumpánum, ófrelsisuglunum,
er það komið, að þeir menu, sem þér, herra
riddari, nefnið inu riddaralega orði „hrekkvísa
ófriðarseggi“, liafa gert alt sitt til þess, að í'á
verndað það frelsi, sem félagið var búið að ná
og' sem hafði gert þaö aö sönnu félagi. Yðr
hefir orðið sú glapsýni á, að kunna að ætla, að
liér réði mestu persónulegr óþokki til yðar, að
alt þetta væri gert yðr til skapraunar, en því
fer fjarri. pað hefir enginn, að mínu viti, gert
yðr að skotspæni í félaginu, nema að því leyti,
sem yðr hefir verið otað fram af öðrum, sem
vóru svo ragir að þora ekki að ganga sjálfir
fram (aftr uglunáttúran!), og látiö yðr verða
talsmann 'sinn, en þá var líka ekki við öðru að
húast, en að þér tækjuð við skellunum; hafið
þér orðið fyrir þeim ómaklega, er ekki oss um
að kenna, heldr þeim* sem hafa staðið bak við
yðr eða kropið inn undir yðar hlífiskjöld. Eu
það mega líka allir sjá og slciija, að við slíkt
atferli, sem þér og minni liluti yðar hafði stöðugt
í frammi við oss, meira lilutann, var oss ekki
unanda og því tókum vér þaðráðs, sem vér tólc-
um. [Niðrlag næst].
Uæstaréttiirdómi’ í málinu: »ið opin-
bera« gegn Einari bónda Guðmundssyni á
Hraunum í Fljótnm í Skagaf.sýslu var kveð-
inn upp 5. okt. Einari var það að sök
gefið, að hann hafði sumarið 1881 tekið
norskt skip á leigu til að reka fiskiveiðar