Þjóðólfur - 16.03.1885, Page 1

Kemr út á laugard„gsmorgna.
Verð árg. 4 kr. (erlendis 5 kr.).
Borgist ryrir 15. júlí.
PJÓÐÓLFR.
Uppsögn (skrifleg) bundin við
áramót, ógild nema komi til
útgefenda fyrir I. október.
XXXYI. árg. Reykjavík, mánudaginn 16. mavz 1885. ,JY?. 11.
Drátt þann, sem á útkomu!
]>essa númers er orðinn, er ronazt |
tii að menn afsaki, ]>ar eð liann staf-
ar af ]iví að prentsmiðja sú, er iilaðið
kom ut í, brann.
þeir, sem hafa í hug að gjörast nýir áskrif-
endr að pessurn árgangi „pjóðólfs“, œttu að gjöra
það sem fyrst, þar eð farið er að ganga hfyrstu
hlöð árgangsins.
j>j óðf r elsisfélagið.
Félagsmenn hér í grend, sem ekki hafa fengið
lög og félaga-skírteini, geta vitjað þess á skrif-
stofu „ j>jóðólfs“.
Xetja-iiskr og færa-fiskr.
Af því, sem ritað hefir verið um samþykt
sunnanmauna, og af tali við sjómenn höfum
vór orðið þess áskynja, að allmargir œtla,að
færafiskr só önnur tegund þorsks en netja-
fiskr ; aftr eru aðrir, sem þetta vilja rengja.
Oss finst sem það geti varla verið miklum
Vandkvæðum bundið, að skera úr þessum á-
greiningi, því að við nákvæma skoðun hlýtr
að mega sjá, hvort mismunr sé á sköpulagi
netjafisks og færafisks. En spurningin
Virðist hins vegar að geta haft talsverða
þýðingu; því að sé netja-fiskrinn sérstök
fiskitegund og sé hann í ýmsum eðlisháttum
frábrugðinn færafiski, þá er auðsætt, að sömu
lög og sömu reglur geta ekki að öllu leyti
átt við um báðar tegundirnar. Sé t. d.
netja-fiskr sérstök tegund, er trauðlega veið-
ist á færi, eða gangi hann nær botni, en færa-
fiskr, þá er auðsætt hver áhrif það getr haft
á ið mikla þrætumál um þorskanetog netja-
bann. þetta þarf því að athuga, svo að eng-
%nn vafi getí á því leikið.
Hundar valda fjárpcst.
Herra ritstjóri! — Merkr maðr hefir
fiýlega skýrt mér frá þessu: „Á ein-
htn bæ í Fljótshlíð kom það nýlega
fyrir, að gemlingar bóndans fóru að
hrynja niðr, er fram á vor og sumar
kom, af vanka eða höfuðsótt, sve að
öm haustið voru eigi eftir nema J/4
Partr af tólfræðu hundraði. Vetrinn
'^ðr eða nokkurn tíma vetrarins hafði
^erið leyst hey handa gemlingunum á
•^veldin og látið vera íaust i heyhol-
unni og eigi látið í meysana fyr en
morguninn eftir. Ábænum voru 3eða4
hundar og vildi bóndi eigi hafa hund-
ana inni í bænum á nóttunni. Hund-
arnir lágu þá allan vetrinn um nætr
í lausa heyinu, sem ætlað var gemling-
unum, og þannig hafa gemlingarnir étið
í sig bandormseggin og bandormsliði
°g þegar þetta komst upp, var auðráð-
ið hvernig á vankanum stóð“.
Eg er sögumanninum mikið þakk-
látr fyrir að hafa skýrt mér frá þessu,
og af þvi að ég get eigi ætlað annað
en allir og jafnvel inir vantrúuðustu
hljóti að sannfærast af þessu dæmi um,
hversu skaðlegir hundarnir eru eigi að-
eins fyrir skepnurnar, heldr og menn-
ina, þá get ég eigi stillt mig um að
biðja yðr, herra ritstjóri, um að ljá þes-
um línum rúm i blaði yðar.
íslendingar ! haýið vakandi auga d að
láta hundana alrei ná í sull eða sollm
innýfli; þaff er eini vegrinn til þess að
upþrceta ina hryllilegu veiki, sullaveik-
ina. Rvík 11. marz 1885.
J. Jónassen,
Dr. med.
Um styrktarsjóð fiskiinanna.
Nú fer vertíðin f hönd og nú er tími
til að hugsa um, hvað gjört verðr til
að tryggja sjávar-atvinnuveginn.
Rétt eftir slysin miklu í fyrra vetr
heyrðust þó raddir, er brýndu fyrir
mönnum þörfina á að gjöra eitthvað
til frambúðar til að tryggja eftirlifandi
ekkjur og börn drukknaðra sjómanna.
Sérstaklega minnist ég greinar um það
efni i „þ>jóðólfi“ XXXVI, 4., sem mér
féll vel í geð.
Allir hljóta að sjá, hvað nauðsynlegt
það er fyrir sjómenn að eiga styrktar-
sjóð til að styðja eftirlifendr þeirra, er
drukna. þ>að er stopul æfi að eiga líf
sitt í hættu á sjónum á smáfleytum í
vondum veðrum. Og það er ég alveg
viss um, að engar ekkjur eiga bágra
eða örðugra, en ekkjur sjómanna einatt
eiga, þar sem eign er oft engin til
nema einhver ferja og kannske hreysi,
og þetta þá ef til vill mest í skuld hjá
kaupmönnum; liggr því oft ekki ann-
að fyrir, en sveitin, við fráfall mannsins.
En þá er spurningin : hvernig eiga
sjómenn að eignast svona sjóð ? þ>að
er að minu áliti hægt, ef menn vildu
vera samtaka. Samtök og góðr vilji
er það, sem með þarf.
Á fyrirlestri, setn dr. Jónassen hélt
hér í vetr, var komið fram með tillögu
um að allir formenn, sem róa héðan úr
Reykjavikr sókn á vetrar-vertíðinni,hefðu
samtök um að fá hlutar-eigendr á skip-
um sínum til að að gefa 3 fiska af hlut
hverjum einu sinni á vertíð. Ætti hver
formaðr að veita móttöku fiskunum af
skipi þvi, sem hann er fyrir, og verka
þá, afhenda þá svo verkaða einum
manni, sem kjörinn væri til að veita
þeim móttöku ; hann ritaði vigt og tölu
þeirra i bók (og gæfi formanni kvittun
fyrir). Ef ráð er gjört fyrir, sem óhætt
mun vera, að 200 ferjur gangi á vertíð
hér úr sókninni, og 18 fiskar kæmi af
hverri að meðaltali, þá yrðu þetta 3600
fiskar. Ráð mætti kannske gjöra fyr-
ir, að af góðum vilja yrði þessi fiskr
heldr vel úti látinn, svo að ekki færi
mikið yfir 100 í skippundið. f>etfa yrði
þá með 50 kr. verði á skpd. 16—1800
kr. á ári.
f>essu væri safnað á léttbærasta hátt
og gæti þó að miklu liði orðið.
S.
Hugvekja til almennings
um styrktarsjóð lianda ckkjum og munaðar-
leysingjum.
(Eftir Árna Pálsson i Narfakoti).
I.
Háttvirtu bræðr!
þegar fregnin um ið mikla manntjón
barst út í byrjun f. á., hefir eflaust mörg.
um gengið til hjarta neyð og vandræði
ekkna þeirra og munaðarleysingja, er þá
hlutu með sárum söknuði að sjá á bak ást-
vinum sínum, margir létu það í ljósi með
því, að skjóta saman peningum, til styrktar
hinum nauðstöddu, og er slíkt mjög lofsvert,
því það sýnir sanna mannelsku og inuilega
hluttekning í kjörum þeirra er bágt eiga ;
nokkrir létu það í ljósi með ágætum rit-
gjörðum í blöðunum og hafa þannig komið